Sjómannablaðið Víkingur - 01.05.1954, Blaðsíða 19

Hálfpottur af tjðrn
Eftir R. K. Andersen, fyrrv. lögreglustjóra í Excise í Burma
Þetta er í rauninni saga af Jack Boyes, en ég var
húsbóndi hans, er þetta skeði og vissi um allt, sem
fram fór, og hjálpaði til. í uppljóstrarstarfi daglega
lifsins er það samstarfið, sem er vænlegast til árang-
urs. En í þessu máli, sem gerði enda á vel skipulögðu
ópíumsmygli í höfn einni í Burma, var það Boyes, sem
lék aðalhlutverkið. Sérstök vitneskja, sem hann hafði
komizt á snoðir um í æsku, stuðlaði að því að koma
upp um ólöglega verzlun, sem til þessa hafði gert alla
okkar viðleitni árangurslausa.
Jack Boyes var fæddur í Hull. Faðir hans var sjó-
maður, sem siglt hafði um öll heimsins höf, en ákvað
að lokum að setjast að í Burma með konu sína og Jack.
Áður en þau fóru til Austurlanda höfðu þau búið riiðri
við höfnina, og drengurinn hafði meiri áhuga á skip-
um og sjómönnum en skólanáminu, og hann eyddi mest-
um tímanum í að hjálpa sjómönnunum að líta eftir
bátum sínum og veiðarfærum. Á þennan hátt kynntist
Jack tjöru og eiginleikum hennar. Og þessi kunnugleiki
kom honum síðar í góðar þarfir, svo sem brátt mun
sagt verða.
Þegar ég tók við Akyab-Excise héraðinu, var Jack
Boyes umsjónarmaður á lögreglustöðinni, og við urðum
brátt góðir vinir. Hann fræddi mig fljótlega á því, hvað
fram færi í lögsagnarumdæmi okkar, og veitti mér upp-
lýsingar um okkar litla myrkraheim þarna á staðnum.
Eitt af því, sem ég komst á snoðir um og olli mér ekki
litlum áhyggjum, var það, að þó nokkrir vel þekktir
smyglarar komu ópíumbirgðum sínum í gegn öðru hvoru,
án þess við gætum klófest þær. Var það eitt „fyrirtæki",
sem umsjónarmaður minn játaði, að hann vissi engin
deili á, er kom stöðugt varningi sínum í gegn, án þess
nokkuð kæmist upp. Hvernig þetta mátti verða, höfðu
hinir smyglararnir ekki hugmynd um.
Þegar ég ræddi málið við Boyes, sagðist hann þegar
hafa heyrt getið um þennan dularfulla flokk, en gat
ekkert frætt mig um starfsaðferðir þeirra né hverjir
þeir væru. En ópíum var flutt inn, annað hvort sjó-
eða landveg frá Indlandi, en honum hafði ekki tekizt
að finna út, hvor leiðin var notuð með svo góðum ár-
angri.
Mér var mikið í mun að taka fyrir þennan alvarlega
„leka“, sem við tókum sem eins konar ögrun, og ég
brýndi fyrir umsjónarmanninum, að við yrðum að leysa
málið án tafar. Hann fór, þungt hugsandi.
Dag einn gerði Boyes boð fyrir mig, auðsjáanlega
sprengfullur af fréttum. Það kom í ljós, að hann hafði
við húsleit komizt yfir tvær kúlur af hráópíum, alveg
óskertar. Vildi ég koma með honum á stöðina og líta á
þær?
Ég fór með honum og athugaði vandlega hinar svo-
nefndu „kúlur“, sem voru í rauninni aflangir bútar.
Að öðru leyti en því, að báðar voru með skrýtnum,
svörtum klessum, gat ég ekki séð neinn mun á þeim
og þúsund öðrum ópíumkúlum, sem ég hafði séð áður.
„Þú sérð þessar klessur?" sagði Jack. „Það eru tjöru-
klessur".
Ég sagði honum, að ég hefði þegar getið mér þess
til. Hvaða þýðingu gat það haft, spurði ég hann.
Þá sagði hann mér af kynnum sínum af fiskimönn-
unum í Hull. „Þess vegna get ég fullyrt, að þetta er
koltjara, en ekki Stokkhólms-tegundin“, útskýrði hann.
„Geturðu sagt mér, hvort tjara er notuð í ópíumverk-
smiðjum?" Þessir tveir ópíumbútar voru bersýnilega
komnir úr verksmiðjum indversku stjórnarinnar, og ég
gat fullvissað umsjónarmanninn um, að tjara væri ekki
notuð í þeim stofnunum.
„Það þýðir, að við getum útilokað sveitabáta (strand-
báta hinna innfæddu) í þetta sinn“, sagði Boyes. „Það
er sennilegra, og næstum víst, að þessar kúlur hafi verið
fluttar með gufuskipi og verið faldar um borð einhvers
staðar þar, sem tjara er. Sveitabátarnir nota Stokk-
hólmstjöru".
Ég gat ekki annað séð, en þetta væri öldungis rétt
ályktað af Jack, og það virtist lofa góðu. Gat verið, að
við værum í þann veginn að komast á snoðir um eitt-
hvað mikilvægt?
Hið endalausa stríð milli tollyfirvaldanna og smygl-
aranna var háð eftir viðurkenndum reglum. Sumir við-
urkenndu hreinlega, að þeir fengjust við þess háttar
starfsemi, og hæddust innilega að vörðum laganna, þeg-
ar þeim mistókst að klófesta dýrmæta sendingu af ólög-
legum varningi. Þess háttar kattar- og músaleikur var
einungis mögulegur vegna þeirra lagareglna, sem við
urðum að halda okkur við. Ópíum eða önnur eiturlyf varð
beinlínis að finna i vörslum hins grunaða, eða það varð
að standa hann að því að selja það, til þess hægt væri
að handtaka hann og ákæra. Á sama hátt gat maður
verið greinilega undir áhrifum eiturlyfsins, en fyndist
enginn vottur þess í fórum hans, var ekki hægt að
hreyfa við honum. Þeir „stóru“, sem skipuleggja og
kosta þessa starfsemi, þekkja vel þessar lagasmugur,
þeir snerta aldrei sjálfir á neinu né láta góssið koma
inn í sín hús og eru því öldungis öruggir. Auk þess
hafa þeir lögleg störf að skálkaskjóli, svo ekki er hægt
að ákæra þá fyrir að lifa af ólöglegri atvinnu. Og svo
V I K I N □ U R
113