Sjómannablaðið Víkingur - 01.03.1955, Qupperneq 8

því fyrirsjáanlegt var, að þess yrði mikil þörf
eftir styrjöldina.
Einn liður í þeirri viðleitni var að friða viss
veiðisvæði næst ströndum landsins, og alla firði
og flóa. Þó var það ekki framkvæmt fyrr en
komið hafði í ljós, að margt benti til algjörrar
fiskiþurrðar á ýmsum beztu veiðisvæðum lands-
ins, svo að til landauðnar horfði í þeim byggð-
arlögum, er að mestu átti tilveru sína undir
sjávarafla.
Og enn var beðið með framkvæmdir þar til
dómur var fallinn í hliðstæðu máli á milli Eng-
lendinga og Norðmanna fyrir sams konar að-
gerðir og Norðmenn höfðu unnið það við Alþjóða-
dómstólinn í Haag. Friðunaraðgerðir íslenzku
ríkisstjórnarinnar um fyrirkomulag á takmörk-
un veiðisvæðanna, voru algjörlega miðaðar við
þær niðurstöður, þannig að hvergi mun hafa
verið lengra gengið, en fremur á hinn veginn,
og þar sem þeir deiluaðilar, er þar áttust við,
það eru Bretar og Norðmenn, höfðu fyllilega
viðurkennt þær dómsniðurstöður og óskað hver
öðrum til hamingju með úrslitin, enda í anda
þeirra fögru fyrirheita um viðurkenndan rétt
allra þjóða um, að hver þjóð ætti að geta búið
að sínu, án ótta um að nágrannarnir ágirndust
eignarétt hennar, þá mátti vonast til, og enda
teljast víst, að þessar lífsnauðsynlegu aðgerðir
íslenzku ríkisstjórnarinnar yrðu virtar, enda
einnig algjörlega í anda stofnskrár Sameinuðu
þjóðanna um rétt allra þjóða til að ráða sér
sjálfar, og vera öruggar um það, að sá réttur
væri í heiðri hafður.
Hér er ég þá kominn að þeim hluta máls
míns, er fyrirsögn þess greinir frá, um frið-
unarlögin, skoðuð í ljósi hinna fögru fyrirheita
um framtíðaröryggi þjóðanna, frá ótta um á-
sælni nágrannanna á lífsafkomu þeirra.
Staðreyndirnar eru þessar: Þegar stórveldin
riðuðu á heljarþröm fyrir hinum ógurlegu árás-
aröflum og hrópuðu á hjálp allra frelsisunn-
andi þjóða, og við íslendingar sættum okkur
við hernám og lögðum fram lið okkar á mörg-
um sviðum til hjálpar, eins og ég hef getið um
hér á undan, og okkur var heitið margs konar
fríðindum til að tryggja lífsafkomuna í fram-
tíðinni, og við svo gerum lífsnauðsynlegar ráð-
stafanir til að fyrirbyggja eyðingu veiðisvæða,
aðeins innan fjarða og flóa og einnar sjómílu
útfærslu frá því, sem áður var út frá strönd-
um landsins, þá hefði mátt ætla, að þessi litla
prófraun, skoðuð í áðurgreindum fyrirheitum,
hefði staðizt og sú þjóð, sem hér kom mest við
sögu og mestu hafði heitið og mestrar aðstoð-
ar notið frá okkur, þegar verst stóð á fyrir
henni, það eru Englendingar, mundu sætta sig
við þessar aðgerðir, en því miður féllu þeir al-
gjörlega á prófinu. Nú voru öll gefin loforð um
beztu kjör í sambandi við fisksölu til Bretlands
gleymd. Það var sett á löndunarbann á öllum
ísvörðum fiski frá Islandi til Bretlands, og ef
einhver ætlaði sér að virða það bann að vettugi,
þá var sett viðskiptabann á hann, og þar með
voru allar okkar siglingar með ísvarinn fisk til
Bretlands stöðvaðar.
Og það var gert meira. Alls konar svívirðilegar
greinar voru birtar í b^ezkum blöðum um þessa
óstýrilátu náunga hér norður í höfum, sem ætl-
uðu að voga sér að bjóða hinu volduga „Brezka
ljóni“ byrginn. Og komu jafnvel fram raddir
um það og það harmað, að nú skyldi ekki vera
til neinn „Sir Francis Drake“ til að rétta hlut
„Brezka ljónsins“ og refsa þessum skepnum hér
á hjara veraldar. Það væri nú ekki fráleitt að
staldra hér við og huga að, hvers konar maður
það var, sem harmað var að ekki væri til taks
til að rétta hlut Englands. Það vill svo vel til,
að miklar sögur fóru af honum á þeim tímum,
sem hinn nýi heimur, „Ameríka", var að byggj-
ast. Hann var þá einn frægasti sjóræningi, er
þá var uppi, og varð frægur af því að brenna
heilar borgir og kirkjur, og slátra bæði konum
og börnum. Um þetta segir hinn kunni ferða-
langur Kjartan Ólafsson í hinni nýútkomnu bók
sinni, „Sól í fullu suðri“. Drake vann mörg
skrælingjaleg spellvirki á elzta musteri drott-
ins í hinum nýja heimi. Af slíkum dáðum varð
hann ástsæll af enskum guðsmönnum og öðru
stórmenni, og þá aðalstign af Elízabetu drottn-
ingu. Musteri þetta er dómkirkjan í Santo
Domingo, þar sem jarðneskar leifar mesta sæ-
fara veraldar, Kristofers Kolumbusar, hvíla, en
um hana segir hr. Kjartan í sömu bók: „Hún
er allfornleg að sjá og ber enn menjar eftir
heimsókn Drakes. En þá bar hann eld að henni
og allri borginni. Nú verðum vér, til að vera
sanngjarnir, að meta þessar aðgerðir Drakes
í Ijósi þeirra tíma, er þá voru, það voru tímar
styrjalda og grimmdar og þá háðar undirokun-
arstyrjaldir án allrar miskunnar. En nú eru aft-
ur á móti allt aðrir tímar, og engin frjálst hugs-
andi þjóð ætti kinnroðalaust að leyfa slíkri hugs-
un að festa rætur, að æskilegt væri að slíkir
morðvargar væru til staðar til að rétta hlut
þeirra. Allra sízt ætti sú þjóð, sem hefur í
tveimur heimsstyrjöldum hátíðlega lýst því yfir,
að hún teldi það sitt æðsta hlutverk, að vernda
rétt smáþjóðanna og verið annar aðal-aðili að
því, að gefa út hina hátíðlegu yfirlýsingu um
hið göfugasta takmark, sem nokkurn tíma hef-
ur verið gefið út, í sambandi við hinn helga rétt
46
VÍKINGUR