Sjómannablaðið Víkingur - 01.04.1959, Blaðsíða 2

hvem fisk til heimferðar, en þrátt
fyrir það hefur þó árangurinn orð-
ið harla lélegur í og með vegna þess,
þegnskyldu ofbeldisdagamir, sem
upprunalega voru 3, en síðar slakað
niður í tvo og nú 1, hafa dregið
svo mjög úr þeim annars takmark-
aða tíma, sem skip á veiðum má
vera, til að bjarga óskemmdum afla
að landi.
Ein af úppáhaldsspurningum
Breta hljóðar á þá leið, hvort engri
íslenzkri ríkisstjórn hafi dottið það
í hug, að heildartala þeirra er
byggja afkomu sína á fiskveiðum
í Bretlandi, sé jafnmikil og jafn-
vel miklu meiri en fjöldi þeirra
íslendinga er hliðstæða atvinnu
stunda, og jafnvel meiri en allir
íslendingar samtals? Og í áfram-
haldi: Hvers vegna ætti að refsa
þessu brezka fólki, sem er háð fisk-
veiðum, íslendingum til hags?
Spurningin er greinileg og tekur
af allan vafa um viðbrögð og allt
háttalag Breta á íslenzkum fsiki-
miðum síðan 1. september. Það er
ekki raunhyggja, heldur ímyndaðir
hagsmunir Breta sem rekast á við
hagsmuni íslendinga og þegar að
svo er komið, verða brezkir hags-
munir Bretum allt. Þeir taka þá
ekkert tillit til, hvort um líf eða
dauða er að tefla hjá lítilli og vam-
arlausri þjóð.
Vissulega veit almenningur og
allar ríkisstjórnir á íslandi að Bret-
ar eru mikil fiskveiðiþjóð og þeir
senda skip í allar áttir til fiskveiða,
en meðal annars af þeim sökum,
lítum við svo á, að Bretum sé það
ekkert lífsspursmál, að fá að veiða
upp í landsteinum við ísland.
Við teljum, að nú um alllangt
skeið hafi verið of nærri íslenzk-
um fiskstofni gengið, en aðgerðir
okkar til verndunar fiskstofninum
verða jafnframt til hagsbóta Bret-
um og öllum öðrum sem fiskveið-
ar stunda hér um slóðir á komandi
árum. Algjört tillitsleysi og gegnd-
arlaus ofveiði leiðir til ógagns fyrir
alla aðila og líkur með þvi, að ekki
verður bein úr sjó að hafa, og þá
þýðir hvorki Bretum né öðrum að
senda skip til veiða við ísland.
íslenzk fiskimið eru engin und-
antekning. Þeim má ofbjóða eins
og Norðursjó, en þvi nefni ég Norð-
ursjó, að Bretum er hann aðliggj-
andi veiðisvæði, þar sem þeir tóku
upp uppgripaafla fyrr á tímum með
lélegum veiðitækjum, en nú þýðir
þeim ekki, þrátt fyrir geysilegar
framfarir í veiðitækni, að senda
hinn vel búna flota sinn til fiski-
fanga þangað, heldur sigla honum,
að undanskildum hinum smærri og
lélegri skipum um þúsundir mílna
til fiskveiða á-fjarlæg mið, meðal
annars til íslands, í stórum stíl sem
mun leiða hér af sér sama ástand
og nú er um miðin sem áður þóttu
góð fiskimið og liggja kringum
brezku eyjamar.
England er mikið iðnaðarland og
hefur mörg jám í eldinum. Það get-
ur ef til vill látið sér fátt um finn-
ast, þótt fiskimið eyðist upp hér
eða þar. Það getum við íslendingar
aftur á móti ekki, því öll okkar
fjárhagsafkoma veltur á fiskveið-
um og þess vegna erum við til-
neyddir að treysta á allar færar
leiðir til þess að vernda fiskimiðin
í kringum land vort. I því felst eng-
inn fjandskapur við eina eða aðra
þjóð.
Bretar telja að brezkir sjómenn
hafi fiskað um aldaraðir undan
ströndum íslands og virðast álíta
að með því hafi Bretar skapað sér
óskoraðan rétt. Við erum á gagn-
stæðri skoðun. Framan af voru
fiskveiðar Englendinga ekki til-
finnanlegar fyrir íslendinga enda
reknar á svo frumstæðan hátt, að
ekki var álitið að miðunum stafaði
bein hætta af, en með tilkomu tog-
aranna, sem þeir tóku að senda
hingað til veiða, skömmu eftir alda-
mót, tók þetta að breytast. Þá var
hér svo mikill fiskur af öllu tagi,
að togaramenn þeirra hirtu aðeins
flatfiskinn, en hentu öllum öðrum
fiski. Þetta segir nokkuð til um þá
þróun sem átt hefur sér stað eða
hvar og hvenær myndu þeir fá slík-
an afla nú hér við ísland og eru
þó skip þeirra ólík því sem þá var
og með margfalda veiðihæfni.
Það eru togveiðar Breta sem
harðast hafa mætt á íslenzkum
fiskimiðum og þær eru ekki aldar-
gamlar hér við land, en samt hafa
þær breytt áður auðugum veiði-
svæðum í auðn.
Fram til 1901 var landhelgi ís-
lands 16 mílur. Þá sömdu Bretar
við Dani, að okkur forspurðum, um
sérstakt leyfi Bretum til handa um
að mega fiska innar þrem mílum
frá landi. Sá samningur var ekki
alþjóðlegur, en sem einkasamning-
ur milli Breta og Dana, var hann
um leið viðurkenning á 16 mílna
landhelginni, sem fram að því hafði
verið í gildi við ísland. Síðan eða
eftir að íslendingar tóku sjálfsfor-
ræði í eigin hendur, urðu sjálfstæð
þjóð, sögðu þeir þessum samningi
upp og hafa síðan hagað aðgerðum
sínum eftir því sem næst verður
komizt, að alþjóðlegt megi teljast
og engin lög brotið.
Bretar vita jafnvel og við, að eng-
in endanleg lög eða alþjóðlegar sam-
þykktir liggja fyrir um landhelgi
og fiskveiðitakmörk. Þeir vita
sennilega líka að um 3 tugir þjóða
hafa tekið sér stærri landhelgi, en
þeir, Bretar, telja sér henta, en gegn
engri þeirra hafa þeir ráðizt með
vopnavaldi, nema íslendingum.
Hvers vegna? Það er ráðgáta, sem
við viljum fá upplýsta. Enginn þess-
ara þjóða hefur jafnmikla þörf og
við íslendingar fyrir fiskinn sem
lifir við strendur heimalands þeirra,
því enginn þjóð heims er jafn háð
fiskveiðum og við.
Bretar tala um að varðveita fiski-
svæðin kringum ísland til afnota
öllum þjóðum heims. Þeir vita að
allar þjóðir heims fiska ekki á Is-
landsmiðum og koma aldrei til með
að gera. Þeir hljóta því að eiga við
að varðveita miðin sem matarbúr
sem miðla megi úr til hvaða þjóðar
sem er og um það myndum við vera
sammála, en það verður ekki til
langframa unnt að gera, ef áfram er
haldið á sömu braut, braut rányrkj-
unnar, eins og nú er. Það verður
ekki gert með skef jalausri veiði með
hinum hættulegustu veiðitækjum,
þar sem ráðizt er á fiskinn djúpt
eða grunnt svo hann á hvergi írið-
land og eyðist upp fyrir tilverknað
einnar kynslóðar.
Höfum við skyldur eða skyldur
ekki gagnvart þeim sem á eftir
koma ? Núlifandi íslendingar líta svo
á, að eftirkomendur þeirra komist
ekki af á íslandi nema því aðeins
að fiskiþurrð aukist ekki fram úr
því sem orðið er á íslandsmiðum.
VÍKINGUB
66