Sjómannablaðið Víkingur - 01.04.1959, Page 31

fulltrúa í land, þar sem hann reikn-
aði réttilega með, að hinir innfæddu
myndu fá meira traust á dökklit-
um manni, heldur en á þeim hvítu.
En þegar Enrique kom í land, skeði
undrið, þegar hinir innfæddu hóp-
uðust utan um hann, varð hann orð-
laus of undrun, er honum varð ljóst,
að hann skyldi mál þeirra. Það voru
liðin mörg ár, síðan hann hafði
heyrt tungu landa sinna. En þessi
furðulega uppgötvun færði Magell-
an heim sanninn um, að hann hafði
náð takmarki sínu; hann var kom-
inn aftur til þess umhverfis, þar
sem Malayjatunga var töluð. Það
sem hina lærðu menn Evrópu hafði
dreymt um, var nú orðin áþreyfan-
leg staðreynd. Jörðin var hnattlaga;
og tekizt hafði að sigla umhverfis
hnöttinn.
Sú vika er skipin voru þarna,
verður að teljast gæfuríkasta há-
mark ferðalagsins. Konungur eyj-
arinnar, Calambu, tók á móti Mag-
ellan með mikilli gestrisni og lét
hann fá ghægð af öllum matföng-
um og drykkjarvatni. Nú var að-
eins lokatakmarkið eftir, að kom-
ast til sjálfra Kryddeyjanna, en
Magellan sá nú, að hann myndi
ekki skilja svo við þennan eyja-
klasa, að hafa ekki áður tryggt
Spánarkonungi yfirráð þar. Hann
spurði því Calambu, hvar stærsta
eyjar væri, en hann svaraði því að
það væri Zebu (Cebu), og þangað
setti hann stefnuna, „því þannig
höfðu hin óheillavænlegu örlög hans
ákveðið, að ferðin skyldi ráðast“,
skrifar hinn tryggi förunautur hans
og dagbókarhöfundur Pigafetta.
Þegar Magellan kom til Cebu var
honum strax ljóst, að þar var um
mikilxægan stað að ræða, því þar
lá f jöldinn allur af erlendum djúnk-
um, innan um aragrúa af prahus-
bátum innbúanna. Til þess að sýna
þessum lýð strax, hver hefði ráð
á þrumum og eldingum, gaf hann
skipunum fyrirskipun um að skjóta
jafnhliða af öllum fallbyssum í
kvéðjuskyni. Hinir innfæddu flýðu
óttaslegnir í allar áttir, en Magellan
sendi Enrique með fyldarlið í land
sem allra skjótast til þess að tjá
yfirstjórnanda eyjanna, að skot-
hríðina bæri að taka sem virðing-
arvott fyrir hátign eyjanna, en ekki
VÍKINGUR
sem fjandskap, og að aðmírállinn
væri tilbúinn til þess að sýna eyj-
arskeggjum alls konar verzlunar-
vöru og vera við þá viðskiptasam-
komulag.
En keisarinn á Cebu, Humabon,
var ekki neitt blásaklaust náttúru-
barn. Tann tilkynnti Enrique með
nokkrum þótta, að um viðskipti
gæti ekki orðið að ræða fyrr en
hafnargjöld hefðu verið greidd, og
sennilega hefði hann haldið fast við
þá afstöðu, ef ekki múhameðstrúar
kaupmaður sem þarna var staddur,
nýkominn á djúnku frá Síam, hefði
hvíslað að honum viðvörunarorðum
um hættuna af þessum sjófarend-
um og fallbyssum þeirra, er hann
hafði haft spurnir af áður, og ráð-
lagt keisaranum fyrir alla muni að
forðast árekstra. Þetta væru sömu
hvítu djöflarnir, sem áður hefðu
lagt undir sig Salicut, en auk þess
Hindustan og Malakka.
Þessi aðvörun hafði svo sterk áhrif
á höfðingjann, að hann sneri al-
veg við blaðinu, bauð Magellan til
stórveizlu og taldi sig fúsan til að
gera eilífðar viðskiptasamkomulag.
Magellan sá sér leik á borði og gerði
allt sem í hans valdi stóð til þess
að vinna vináttu eyjarskeggja, og
brátt fór svo, að höfðinginn og
hirðmenn hans féllust fúslega á að
taka kristna trú.
Þannig bar það til að sunnudag-
inn 14. apríl 1521 gátu Magellan
og menn hans hrósað happi yfir ein-
um sérkenniiegasta sigri sínum. Á
miðju markaðsplássi þorpsins hafði
verið reistur stór kross, og við stall
hans kraup höfðinginn ásamt tals-
verðu fylgdarliði og tók við skírn
með hátíðlegri viðhöfn og miklum
tilburðum. Þessi viðburður spurð-
ist um eyjarnar, og strax næsta
dag komu allflestir höfðingjar nær-
liggjandi eyja er vildu láta skírast
og veita Spáni hollustu sína.
Allar aðgerðir Magellans höfðu
heppnazt vel fram að þessu, eins
og ósýnilegur máttur ryddi öllum
hindrunum úr vegi fyrir har.n. En
þá hefst allt í einu hinn átakan-
legi sorgarleikur. Á smáeyjunni
Mactan, sem liggur rétt við Cebu,
réði höfðingi sem nefndist Silapul-
apu ér hafði alla tíð verið svarinn
fjandmaður höfðingjans á Cebu.
Eftir komu Spánverjanna hafði
hann gert allt er hann gat, til þess
að fá aðra höfðingja til þess að
snúast gegn Spánverjunum og láta
þá ekki fá mat eða drykk. Hin
f jandsamlega afstaða hans til Spán-
verjanna virðist ekki hafa verið
með öllu ástæðulaus, því að á hinni
litlu eyju hans höfðu nokkrir kofar
verið brenndir — og sennilega við
að hinir spönsku sjómenn höfðu
gerzt heldur djarftækir til eftir-
leita að kvenfólki á Mactan.
Þegar kröfunum um matvæli var
neitað, ákvað Magellan að sýna
eyjasekggjum mátt þess, er réði
yfir þrumum og eldingum. í fyrsta
skipti á ævinni sýndi Magellan nú
skort á framsýni. Höfðinginn á
Cebu bauðst til að senda þúsund
manna herflokk til Mactan, en Mag-
ellan afþakkaði boðið. Hann ætlaði
að sýna þessum innfæddu, að spjót
þeirra og hnífar hefðu lítið að segja
gegn brynvörðum hermönnum Spán-
ar. Hann tók því með sér aðeins
60 manna hóp og skoraði á höfð-
Þannig bar að, i tilgangslausri smáskæru við nakta villimenn, dauða hins mikla
landkönnuðar.
95