Sjómannablaðið Víkingur - 01.10.1971, Side 6

þörung-a í nefndri röð væntanlega eftir bragði, og svo hefir maðurinn
gert. Hér á landi mætti sennilega afla yfir 100 tonna af þurrum sölvum
og selja innanlands og utan, svo sem Kanadamenn og fleiri gera. Sölva
tínsla og þurrkun er mjög arðvænleg, en hún er óðum að glæðast hér
aftur. Helztu sölvastaðirnir eru við Eyrarbakka og Stokkseyri, í Vest-
mannaeyjum, við Tjaldarnes í Dalasýslu, í Papey og víðar. Á öllum þessum
stöðum er gróskumikill þörungagróður.
Á Eyrarbakka og Stokkseyri hefir tvívegis hafizt vinnsla fóðurbætis úr
klóþangi (1939—41 og 1959—62) með góðum árangri. 1 fyrra skiptið
var þurrkað við jarðhita í Hveragerði, en heimsstyrjöldin stöðvaði rekstur-
inn. í síðara skiptið var þangið þurrkað í fiskimjölsþurrkara, en þang-
vinnslan stöðvaðist m. a. vegna manneklu, sem stafaði af mikilli vinnu
við fiskverkun, en af sömu ástæðum hefir þangmjölsvinnslan enn ekki
hafizt á Eyrarbakka og Stokkseyri. Sömu sögu er að segja frá Noregi, en
þar fara menn frekar á sjó en að skera þang þótt jafngóð laun ef ekki
betri fengjust við þangvinnsluna. Við Eyrarbakka og Stokkseyri mætti
vinna um 2.000 tonn af þangmjöli á ári af tæplega 10 km langri strönd, en
ef jarðhiti fengist ofan byggða við þangströndina kæmi mjög til greina að
þurrka jafnframt þanginu gras af flæðiengjum austan Ölfusár. Þessa
möguleika kannaði ég 1968—70. Nú mun rætt um að hefja þangmjöls-
vinnslu (ásamt heykögglaframleiðslu) í nýrri þurrkstöð í Dalasýslu með
olíu sem orkugjafa. Gróf könnun og áætlanir, sem ég gerði 1970, sýna
að ná megi allt að 2.000 tonnum af þurru þangi á ári á um 40 km strand-
lengju og álíka miklu magni af nálægum eyjum og nesum. Hins vegar er
fyrirhugað eftir áralangar rannsóknir að hefja þurrkun á þangi ásamt
þara og væntanlega einnig á grasi við jarðhita að Reykhólum, á Reykja-
nesi, norðan Breiðafjarðar. Að Reykhólum ætti að verða hægt að þurrka
allt nýtanlegt magn á norðanverðum Breiðafirði við jarðhita, og mætti
nota til þess fjölþrepa færibandaþurrkara, eftir þeirri hugmynd, sem
lagður var grundvöllur að 1960 og reynd hefir verið þrívegis síðan 1966 að
Reykhólum. Slík þurrktæki væri hægt að smíða hér á landi.
Það hefir sýnt sig að þurrka má þang í gömlum, niðurgreiddum fiski-
mjölsþurrkurum á hagkvæman máta, ef ekki er um mjög langa flutninga
á fersku þanginu að ræða. Slíkt þangmjöl kæmi jafnvel til greina' að
flytja utan.
I nýju þurrktæki er þangvinnsla á mörkum að borga sig, nema að mjög
góð nýting sé á tækjum og markaðir nægir innanlands.
Sjálfsagt er að þurrka gras ásamt þangi og þara, ef hráefni er fyrir
hendi, en það er mín skoðun, að heykögglavinnsla verði hér aðeins rekin
í litlu magni, þótt hún eigi meiri rétt á sér en innfluttur fóðurbætir.
Væntanlega átta Islendingar sig fljótt á því, að leggja verður áherzlu
á framleiðslu fyrsta flokks heyfóðurs, sem hægt er, samkvæmt nýlegum
kostnaðaráætlunum, sem ég gerði á vegum Ágústar Jónssonar rafvirkja-
meistara, að framleiða með nútíma tækni, með og jafnvel án olíu fyrir
sama meðalframleiðsluverð og er á vállþurrkuðu heyi. Tii þess þarf að
kaupa rétt tæki og nota þáu tæki rétt, sém nú eru til í landinu.
Mikilvægi jarðvarmans
Þegar rætt er um þurrkun hér á landi má ekki gleyma jarðvarmanum,
en hann ætti að beizla á sem flestum stöðum á landinu, en lághitavarmi
er að líkindum mun verðmætari en háhitavarmi, svo notuð séu orð Isleifs
Jónssonar verkfræðings, en háhitafrek stóriðja myndi og skila lághita
varma. Við Islendingar getum hvenær sem er hafið þurrkun við jarðvarma
338
VlKINGUR