Sjómannablaðið Víkingur - 01.06.1975, Blaðsíða 43

Jónas Guðmundsson:
NÁLARSTUNGUAÐFERÐIN
Nútíma læknisfræði er liðlega
200 ára. Sjúkdómur er greindur
vísindalega og meðferð, eða að-
gerð er ákveðin og oft undrumst
við þekkingu og hæfni lækna
vorra og meðöi þeirra, sem bægja
þjáningu og skelfingu frá dyrum
okkar.
En þótt við hljótum að undr-
ast þann árangur, sem náðst hef-
ur — og mun nást, er eigi að síð-
ur fróðlegt að kynna sér lækn-
ingakunnáttu fornþjóða, því auð-
vitað var gripið til ýmissra ráða
gegn sjúkdómum áður en nútíma
læknisfræði varð til. Menn suðu
grös, tóku blóð og sumar forn-
þjóðir gerðu merkilegar aðgerðir
og hoískurði — og þeir læknuðu
fólk, a.m.k. stundum.
Húsráð í þágu læknavísinda
Sumar þessara gömlu aðferða
hafa erfst inn í nútíma læknis-
fræði, eða gerðu það á sínum
tíma, en aðrar hafa orðið
gleymskunni að bráð. Framsetn-
ing aðferða var oft barnaleg og
minnti oft meira á særingar, en
lyfjafræði og mér kemur í hug,
að einn íslenskur vísindamaður
og læknir hefur með því að taka
eftir gömlu húsráði, íslensku,
gjörbreytt viðhorfi og meðhöndl-
un brunasára. Þetta er Ófeigur
Ófeigsson læknir, sem sett hefur
frarn ótvíræðar sannanir fyrir
gildi þess að kæla brunasár, til
þess að stöðva eyðileggingu lík-
amsvefja. Til hans kom kona,
sem brennst hafði í æsku og hafði
móðir hennar (eða einhver)
stungið skaðbrenndum handlegg
barsnins niður í sýrukar til kæl-
ingar, en því miður náði hand-
leggurinn ekki allur niður í karið
VlKINGUR
— eða sem betur fer mætti
kannske segja — og áratugum
síðar mátti greinilega sjá hvað
aí hinum brennda handlegg hafði
náð að kælast. Þar var brunasárið
betur gróið og skemmdin minni,
en ofar, þar sem kæling náðist
ekki.
Svo glögg voru þessi skil, að
það minnti á vel málaða sjólínu.
En þótt skarpskyggni Ófeigs
Ófeigssonar læknis sé virðingar-
verð og eins það, að hann ver
mörgum árum í vísindalegar
rannsóknir á fyrirbærinu, sem
síðar verður til þess að viðhorf
manna breytast, þá er þetta ekki
einsdæmi. Nútímalæknisfræði
beinir sjónum sínum æ meir að
fornum húsráðum og fornum
læknisdómi, til þess að afla nýrr-
ar þekkingar fyrir vísindin, að-
laga og endurbæta og síðan til-
einka menn sér það sem nothæft
kann að reynast. Oft mun þessi
fengur þó vera smár að vöxtum,
en á hinn bóginn stundum stærri
en svo að honum verði kyngt
nema á löngum tíma. Má þar
nefna t.d. „huglækningar,“ sem
bera svip særinga og fleira yfir-
skilvitlegt, já og margt fleira,
því það er margt skrýtið í kýr-
hausnum, einsog kerlingin sagði.
Nálastungan og vísindin
Ef það sem fyrir almennings-
sjónir kemur er skoðað, þá er
ekki minnsti vafi á því að sú
læknisfræði fom, sem þrengt
hefur mest að nútíma læknis-
fræði er kínverska nálarstungu-
aðferðin. Hún bætir heilu nýju
sviði við læknisfræðina — og
merkilegt nokk, án þess að „við-
hlýtandi skýring" fylgi með í
kaupunum, sem til skamms tíma
var raunar óhugsandi, þegar nú-
tíma læknisfræði tók fomhelga
dóma upp á sína arma.
Nálarstunguaðferðin hefur ver-
ur verið iðkuð í Kína og í Aust-
urlöndum í á að giska 6000 ár,
að því er talið er. Aðferðin er þó
ekki bundin við Kína einvörð-
ungu, heldur alla Asíu, þótt Kín-
verjar hafi náð lengst í notkun
hennar. Aðferðin byggist á því
að í líkama vorum eru nokkur
hundruð „punktar" eða stöðvar
og með því að erta þá með nál,
sem stungið er í holdið, eða með
höggi, eða með hita (glóð) þá
verða einhverjar breytingar á
líffærastarfsemi okkar og tilfinn-
ingu. Þessir punktar eru mis-
áhrifamiklir og þeir liggja um
allan líkamann. Þeir áhrifamestu
eru þó í útlimum neðst, höndum
og fótum og í eyrum og á höfði.
Nýlega kynntist ég bandarísk-
um lækni, frú V. Dowes, en hún
er eldri kona og hefur hún undan-
farin tvö ár numið nálarstungu-
aðferðina í Frakklandi, en fransk-
ir læknar hafa lagt drjúgt af
mörkum til þess að aðlaga nálar-
stunguaðferðina nútíma lækna-
vísindum. Alllangt er síðan þessi
læknislist barst til Frakklands,
því í her Napoleons mikla voru
nálarstungulæknar, auk annars.
Þessi bandaríska kona var að
vinna að undirbúningi á sérstakri
nálarstungudeild við háskólann í
North Carolina í Bandaríkjunum.
Þar verður rúm fyrir 70 sjúkl-
inga.
Hvað er nálarstunga?
Hvað er nálarstunga?
— Nálarstungur eru notaðar í
195