Sjómannablaðið Víkingur - 01.05.1979, Blaðsíða 31

skipa síldveiðiflotann. Huld reyk-
mekki eins og orrustuskip í stríði
plægir þessi volduga flotadeild
hafið meðfram strandlengju
Norðurlands. Allra þjóða skip og
allra þjóða kvikindi heyja hér
miskunnarlaust kapphlaup um
síldina, hið fljótandi silfur hafsins.
Hér eru Rússar, Svíar, Danir,
Portúgalar, Spánverjar, Norð-
menn, íslendingar. Og hrað-
skreiðir leitarbátar rússneskra
móðurskipa þjóta hér fram og
aftur með 30 mílna hraða og
blóðrauðan fána Sovéts blaktandi
við hún; tveir menn standa í lyft-
ingu, klæddir svörtum einkennis-
búningi íshafsflotans, skimandi
yfir hafflötinn; glampa slær á
sjóngler.
Thule er líkast orrustuvelli
ofanþilja, kork, garn, spýtur og
herpinætur — allt í einni bendu;
kaðalspottar dinglandi í rám,
loftið þrungið tjörudaun og dekk-
ið logandi undir fótum manns.
Skipstjórinn Grímsi æðir fram og
aftur um bátadekkið, líkastur
blótneyti ásýndum, rauðhærður
og mikilúðugur, sópandi burt með
fótunum spýtnabraki, netanálum
og gami, nemur svo öðru hvoru
staðar og beinir blóðhlaupnum
augum að mótoristanum og
Suður-Ameríkufaranum Hlölla,
sem situr makindalega uppi í
stjómborðsbátnum og kemur ekki
vélinni í gang. Skip eru að kasta
allt í kring.
„Fleiri rafgeyma,“ segir mótor-
istinn og lætur ekkert á sig fá.
Stöðugur straumur manna, sem
klyfjaðir eru rafgeymum, skunda
milli stjórnpalls og bátadekks. Og
í hundraðasta skipti leggst skip-
stjórinn upp á bátinn og fylgist
með hverju handtaki mótoristans.
„Hvern fjandann ertu að fálma
með puttana, maður? Það þýðir
ekkert að losa og losa; maður
verður líka að geta sett saman
aftur. Hvert ætlarðu með þetta
skrúfjám? Hvað á þessi apa- og
VÍKINGUR
slönguleikur kringum vélina eig-
inlega að þýða? Ha? Þú ræður þig
hér sem mótorista, en hefur álíka
vit á vélum og jötunuxi. Hvað
segirðu? Svaraðu, maður.“
„Við getum ekki talað báðir í
einu,“ segir mótoristinn kaldur og
rólegur og losar skrúfu, skoðar
hana íbygginn, potar í kveikjuna
og veltir vöngum. „Hefurðu heyrt
söguna um apann sem átti að
skipta ostinum?“
Grímsi horfði stórum augum á
mótorista sinn og sagði síðan með
sannfæringu: „Ég held þú sért
ekki með öllum mjalla.“
Ljósi hártoppurinn upp úr
hnakka Hlölla dillar fjörlega.
„Ég? Það er ekkert í veginum með
mig; það er vélin, hún vill ekki
trítla með.“
„Ha?“ Skipstjórinn opnaði
munninn betur, en lokaði honum
svo snögglega, snerist á hæli og
skundaði upp í brú til konu sinn-
ar. Hann var þó ekki hættur við
eftirlitið því uppi í brúnni lagðist
hann á gægjur, þrýsti andlitinu
upp að brúarglugganum, látandi
öllum illum látum á meðan,
kreppandi hnefa og skælandi sig
framan í mótoristann.
Þá kvað skyndilega við vélar-
gnýr og nef skipstjórans varð flatt
á rúðunni. Mótoristinn hneigði sig
hirðmannlega í áttina til skip-
stjórans og konu hans, fleygði sér
síðan með sígarettustubb á herpi-
hótina. Ég lagði frá mér skolpföt-
una og klifraði upp á bátadekkið
til hans, því hann var alltaf fús til
að segja sögur, allar af sjálfum sér.
Og þvílíkar sögur gat hann ekki
sagt manni, þessi þrítugi ævin-
týramaður, sögur sem áttu fyrir
vettvang næstum öll lönd jarð-
kringlunnar. Einu sinni lagði
hann upp frá Bombay með ávexti
og virðulegt föruneyti á fund yoga
nokkurs í þorpi þar hjá og fékk
blessun að launum, og þust hafði
hann yfir sólbakaða sanda
Egyptalands til að heilsa upp á
píramída Kúfu. Hann var hrein-
asta gullnáma, óþrjótandi náma
af skemmtilegri lygi. Sá heims-
sögulegi atburður var ekki til þar
sem hann hafði ekki komið eitt-
hvað við sögu, það afrek ekki ver-
ið unnið í friði eða stríði að hann
væri þar ekki fremstur í flokki
vaskra drengja. Hann var með í
pólför Scotts 1912 og viðstaddur
krýningu Georgs V. 1911, gott ef
hann lét ekki kórónuna á hinn
ágæta kóng með eigin hendi.
„Hvernig var það á Súrabæja
eða Tokkópillu?" spyr ég.
Mótoristinn blæs frá sér bláum
reykjarstrók og toppurinn dillar,
bjartur sem platína í sólskininu.
En það er einhvern veginn ekki
hægt að endursegja sögurnar hans
Hlölla. Þessi stórbeinótti maður
með ungbjarnsásjónuna talaði
líka með andlitinu, höndunum,
öllum fingrunum — jafnvel með
toppnum líka. En þegar hann
byrjar að segja frá, þá er ég ekki
lengur skítugur hjálparkokkur á
herpinót. Ég er prúðbúinn kavaler
á hvítum stuttbuxum með sól-
hjálm á höfði í fylgd með Hlölla
um götur Valparæsó á leið til húss
nokkurs við ströndina, þar sem
eru pálmar, safírblár sjór og fall-
egar brúnar stúlkur, klæddar að-
eins í þetta eina dásamlega lauf-
blað eins og Eva ...
„Fíra bátunum!!!“
Það er eins og blásið hafi verið í
herlúður. Skipið nemur staðar í
freyðandi röst. Skipshöfnin
bregður skjótt við og bátamir
skella með gusugangi í hafið.
Skipsmenn hlaupa fyrir borð,
ofan í bátana, hver maður á sinn
stað, og niður á dekkið hlúnkaðist
nú Grímsi eins og loftsteinn af
himnum ofan, gustmikill og kná-
legur, klæddur skinnskreyttri úlpu
og með kúrekastígvél skrautleg á
fótunum, konu sinni til heiðurs.
Nú á að gera stóra fígúru, því það
er trú sjómanna að fyrsta kastið á
veiðunum spegli í smækkaðri
31