Sjómannablaðið Víkingur - 01.05.1979, Blaðsíða 36
pura og rauðagulls. Gylltri slikju
slær á hafflötinn og fjöllin á bak-
borða eru hnetubrún í slikjunni;
heiði ber við hnúk, hnúk við strýtu
og strýtu við tendruð himintungl
og eldlituð ský. Og víðáttur hafs-
ins líkjast tröllslegri deiglu
barmafullri af kraumandi kopar;
heilan frumskóg mastra á lónandi
skipum ber við sjóndeildarhring.
Utlendur leitarbátur skríður hjá
og stúlka á brúarvængnum veifar
rauðum höfuðklút; kvöldkveðja
frá Sovét eða Portúgal. Skyndi-
lega bregður fyrir sora á deiglunni
nokkrar mílur undan Melrakka-
sléttu. Margradda hróp kveður
við á flotanum:
„Klárir í bátana!“
Skipin nema staðar. Sendiboð-
ar úr bassaskýlum skjótast gegn-
um rökkrið fram í lúkar og koma
aftur að vörmu spori með tylft
skugga á hælum sér. Bassinn
Grímsi hlúnkast ofan á dekkið og
sameinast þvögunni sem hleypur
fyrir borð — ofan í bátana. Síðan
stutt skipun í kyrrð kvöldsins:
„Sleppa!“
Hvellur, blossi, reykur. Kyrrð
kvöldsins er rofin og bátarnir
fljúga í reykmekki yfir koparslikju
hafsins, geltandi og pústandi eins
og kátir rakkar. Ungbarnsásjónu
mótoristans bregður fyrir í olíu-
svækjunni; toppurinn dillar fjör-
lega. Hvort trítlar hún ekki með
nú.
Kvöldsólin er sigin í hafið og
með henni allt purpuraskartið.
Skýin eru ekki lengur droplaga
rauðagull, heldur perlugrá regn-
ský nokkru ofar skuggalegum
fjallatindum Norðurlands. Nú
drottna tungl og stjömuljós á
himni og fletir skugga og mána-
ljóss skiptast á ofanþilja á Thule,
þar sem það lónar með ströndum
fram við heimskautsbauginn. Og
aldan blásvört á lit eins og olía
glymur við stafn, freyðir víð lens-
götin og skolar dekkið á stöku
stað. Allir eru komnir undir þiljur
36
nema ég, varðmennimir tveir í
bassaskýli og Nikolja, sem er eitt-
hvað að bauka í eldhúsi miðskips.
Eftir þessu hef ég verið að bíða,
því að hjá lensgatinu liggja fimm
síldar, fimm þrautseig kvikindi,
sem fallið hafa utan við lestaropið
og mjakað sér í áttina til lensgats-
ins, en gefizt upp nokkur skref frá
frelsinu. Ég spyrni þeim útbyrðis,
en síldarnar hafa ekki fyrr skollið í
hafið en gripið er harkalega í mig.
„Drengdjöfull. Heldurðu að sú
sért ráðinn hér upp á kaup til að
fleygja aflanum í sjóinn. Held-
urðu það, bölvaður hórusonur-
inn?“
Ég snerist á hæli og stóð and-
spænis vélstjóranum, sem forðum
hafði slett á mig skyrinu. Ég
reyndi að slíta mig lausan, en
hann herti takið og hóf handlegg-
inn til að löðrunga mig.
„Tobías,“ heyrðist þá sagt með
nístandi hreimi að baki okkar.
Nikolja stóð í eldhúsdyrunum og
brá kjötsveðjunni á járnhurðina
eins og til að skerpa eggina.
„Slepptu honum, Tobías, slepptu
honum, Tobías.“ sönglaði mat-
sveinninn annarlega. „Þú skalt
ekki leika sömu kústirnar hér og
þeir við mig, djöflarnir á kútter
Marie Anne.“
Matsveinninn skrapp í keng,
líkastur pardusdýri að búa sig
undir stökk. Augun voru aðeins
mjóar rifur og það glampaði á
augasteininn.
Vélstjórinn hikaði, en þá brá
matsveinninn hnífnum aftur á
hurðina og nú svo leiftursnöggt að
ískrið skar gegnum merg og bein.
„Þú ætlar að troða illsakir við
Nikolja og hans mann,“ hvæsti
hann tryllingslega.
Matsveinninn stökk fram, eld-
snöggt, hljóðlaust, með mýkt
kattarins. Vélstjórinn sleppti mér í
skyndi og reyndi að forða sér
meðfram borðstokknum, en
Nikolja króaði hann inni hjá
vatnskössunum og fikaði sig nær
honum, hægt, álútur, með hnífinn
brugðinn í naflahæð.
Vélstjórinn bandaði til hans
með hendinni og varir hans skulfu
ofsalega. „Nikolja minn, Nikolja
minn, stilltu þig vinur, ég ég . ..“
„Burt þá,“ hvæsti Nikolja og
hopaði á hæl til að hleypa honum
fram hjá. Vélstjórinn lét ekki segja
sér það tvisvar, og var nærri dott-
inn í óðagotinu.
„Komdu drengur og þvoðu
pönnurnar,“ sagði Nikolja hvat-
skeytlega og vatt sér inn í eldhús-
ið.
Góða stund var þögn. Svo
skrimti lágt í matsveininum, hann
var að tala við sjálfan sig: „Djöf-
ulli var hann hræddur. Það skulfu
á honum varirnar. Svona á maður
að taka þá, leiftursnöggt; þá eru
þeir vamarlausir.“
„Þessir á kútter Marie Anne,“
sagði ég. „Voru það einhverjir
fantar?"
„Djöfuls fantar.“ Matsveinninn
svipti opinni kabyssunni og greip
skörunginn. „Djöfuls fantar.“
„Gaztu ekki hefnt þín á þeim?“
Matsveinninn skaraði rösklega í
kabyssunni. Rauðum bjarma sló á
þrútið andlitið. Svo kvað við
hrottaleg rödd hans: „Hvurt ég
hafi hefnt mín á þeim. Nikolja
hefnir alltaf. Ég meig í súpurnar!“
Nikolja skellti aftur kabyssunni
og hló draugslegum hlátri.
Það er bræla og skipin eru á leið
til hafnar. Floti síldveiðiskipa
brýzt gegnum særokið — og
fjarðarkjaftamir gína við einn af
öðrum, Axarfjörður og Skjálf-
andi, Eyjafjörður og Skagafjörð-
ur. Og norðlenzku fjallajöfrarnir
gnæfa yfir skipin skrapandi ský og
þokur loftsins.
Snögglega hættir veltingurinn.
Thule brunar á sléttum sjó inn lít-
inn fjörð og Hesteyri blasir við.
Steingráir verksmiðjuskorstein-
amir spúa reyk og ódaun yfir botn
fjarðarins. Stöðug umferð mótor-
VÍKINGUR