Sjómannablaðið Víkingur - 01.03.1986, Blaðsíða 57

I'
Fréttaskýring
Hcr oé nú

Á Alþingi eru teknar ýmsar
mikilvægustu ákvaröanir
landsmanna um afkomu ein-
staklinga, fyrirtækja og heilla
atvinnugreina. Þar eru sett
lög, sem marka ramma um
starfsemi sjávarútvegs, land-
búnaöar og iðnaðar, svo
dæmi séu tekin.
Þetta skiptir sérstaklega
miklu máli fyrir tvær fyrr-
nefndu atvinnugreinarnar,
þar sem þær eiga báöar viö
alvarleg vandamál að stríöa. í
sjávarútvegi eru ekki lengur
nægar auðlindir til að ausa af,
en i landbúnaði er við alvar-
legt offramleiösluvandamál
að striða.
Þegar Alþingismenn og
ráðherrar taka ákvarðanir um
slik grundvallarmál í þjóö-
félaginu leita þeir gjarnan til
hagsmunaaðila i viðkomandi
greinum. Gott dæmi um þetta
er aó sjálfsögðu ákvarðanir
þings og stjórnar um fisk-
veiðikvótakerfið. Sú niður-
staða, sem fæst í slikum mál-
um á Alþingi, er þannig yfir-
leitt afrakstur víötækra sam-
ráða.
„Bændaflokkurinn1
Engu að síður hlýtur það að
skipta hagsmunahópa
þjóöfélagsins verulegu máli
að ,,þeirra“ fulltrúar séu i röö-
um Alþingismanna. Það hefur
sýnt sig i mörgum málum aö
þaö hefur áhrif á afgreiðslu i
þinginu ef hagsmunaaðilar
hafa aðgang að „sinum"
mönnum. Þetta er að sumu
leyti eðlilegt. Bæöi er að
þingmenn eru liklegri til að
hafa vinsamlega afstöðu til
fyrrverandi stéttarfélaga
sinna en aðrir þingmenn, og
eins hitt að þeir þekkja vafa-
laust betur til þeirra vanda-
mála sem verið er að fást við i
greininni hverju sinni.
Mörgum hefur þótt land-
búnaöurinn eiga greiðan aö-
gang að hinu opinbera kerfi
og eru þá rikisstjórn og
Alþingi þar meðtalin. Þetta
skýrist ekki eingöngu af því
að Framsóknarflokkurinn,
sem öðrum flokkum fremur
gætir hagsmuna bændastétt-
arinnar, hefur verið i rikis-
stjórn i hálfan annan áratug.
Þetta ástand var nefnilega
einnig staðreynd á árum Við-
reisnarstjórnarinnar þegar
Framsóknarflokkurinn var í
stjórnarandstööu.
Ein skýringin á þessari
sterkri stöðu Iandbúnaðarins
i kerfinu er tvimælalaust sú
að bændastéttin hefur lengi
haft mjög sterka stöðu á
þinginu sjálfu. Ef litiö er til
þess þings sem nú situr og
þingmenn flokkaöir eftir þeim
atvinnugreinum sem þeir
störfuðu í áöur en þing-
mennskan varð þeirra aðal-
starf, kemur i Ijós að bændur
eru þar mjög fjölmennir.
Hvaðan koma þingmennirnir? Fyrirþingmennsku Fjöldi þm.
Opinberþjónusta 14
Kennsla 13
Landbúnaður 8
Iðnaður 0
Sjávarútvegur 4
Viðskiptalíf 4
Fjölmiðlun 7
Annað 10
60
Af núverandi þingmönnum,
sem eru sextiu talsins, eru
þannig átta i „bændaflokkn-
um“, eða 13—14% þing-
manna. Þetta er mun sterkari
staða en aðrar grundvallarat-
vinnugreinar geta státað af,
þar á meðal sjávarútvegurinn
sem er þó sú framleiðslu-
grein sem öðru fremur skapar
verömætin i íslensku þjóð-
félagi.
Sjávarútvegurinn
afskiftur
Hvað með sjávarútveginn?
Hafa margir sjómenn, fisk-
vinnslufólk eða forsvars-
menn útgerðar- og fisk-
vinnslufyrirtækja náð sæti á
þingi?
Samkvæmt meðfylgjandi
töflu teljast þeir þingmenn
sem koma úr störfum i
sjávarútvegi aðeins fjórir. Þar
af er einn úr sjómannastétt
en þrír úr atvinnurekstrinum
sjálfum.
Aö sjálfsögðu má viö
nákvæma skoðun finna á
þingi menn sem hafa komið
nálægt sjómennsku sem
aukastarfi eða tómstunda-
gamni, en menntun þeirra,
og aöalstarf fyrir þing-
mennskuna, er á allt öðru
sviöi og þvi ekki hægt að telja
þá til sjávarútvegsins.
Þaö fer þvi ekki á milli mála
að lítið er leitað til þeirra sem
hafa unnið hörðum höndum
við sjómennsku, útgerð eða
fiskvinnslu þegar menn eru
valdir til framboðs i örugg
þingsæti, og virðist þar litill
munuráflokkunum.
Það er lika útlit fyrir að
hlutur sjávarútvegsins i þing-
mannatölunni hafi minnkað
umtalsvert á siðustu árum.
Sem dæmi má nefna að í
þingkosningunum fyrir meira
en tveimur áratugum, eða
áriö 1963, voru kjörnir sex
þingmenn sem hefðu fallið
undir skilgreininguna um
sjávarútveg í meðfylgjaridi
töflu.
Þessi þróun ætti að vera
sjómönnum jafnt sem þeim
öðrum er halda sjávarútveg-
inum gangandi umhugsunar-
efni. Og á þaö má benda að
nú styttist i næstu þingkosn-
ingar.
- ESJ.
Elías Snæland
Jónsson
aðstoðarritstjóri
Alþingismenn
atvinnuveganna:
Hvar eru
fulltrúar
sjávarút-
vegsins?
VÍKINGUR 57
/ !/)