Náttúrufræðingurinn - 1964, Page 34

126
NÁTTÚRUFRÆÐINGURINN
við Grímsstaði. Voru mælingar gerðar á þeim plöntum árin 1961,
1962 og 1963.
Ávallt var notað meðaltal þriggja mælinga til ákvörðunar á þró-
un hvers eiginleika. Mælingar á blaðbreidd voru gerðar 4—5 cm
frá blaðslíðri, en 100 fræ vegin til ákvörðunar á vigt 1000 korna.
Skipulag allra tilraunanna var „randomized block“ og við útreikn-
inga notað „analysis of variance“.
Hér er því um að ræða allt að 13 mælingar á hverjum eiginleika
í fjórum mismunandi tiraunum:
1) Mælingar gerðar 1957 á melplöntum á hinum ýmsu svæðum
(Foreldraplöntur in situ).
2) Mælingar gerðar 1958, 1959, 1960, 1961 og 1963 á sömu plönt-
um og í 1) (nema frá Hólsfjöllum), eftir að þeim hafði verið
plantað út í tilraun að Gunnarsholti (Foreldratilraun í Gunn-
arsholti).
3) Mælingar gerðar 1958 og 1959 á afkvæmum sömu plantna og
í 1) og 2), nema frá Reynishverfi.
4) Mælingar gerðar 1961, 1962 og 1963 á afkvæmum nokkurra
plantna úr 1) og 2) frá öllum fimm svæðunum, sem sáð var í
tilraunina á Mývatnsöræfum.
NIÐURSTÖÐUR OG TÚLKUN.
Eins og áður er getið, verður hér aðeins skýrt frá niðurstöðum
mælinga á blaðbreidd, blaðlengd og fræþyngd til þess að sýna fram
á tilveru greinilegra ecotypa (staðbrigða) í íslenzkum mel. Niður-
stöður mælinga á öðrum eiginleikum melsins sýndu svipaða flokka-
skiptingu og hinir ofannefndu gefa til kynna. Verður þeirra því
aðeins getið lauslega.
í töflu I eru sýnd meðaltöl mælinga á breiðbreidd og er hér um
að ræða allar mælingar, sem gerðar voru. í töflu II eru skráð
meðaltöl allra mælinga á blaðlengd, sem gerðar voru, en fræþyngd
var einungis ákvörðuð in situ og í tvö ár í foreldratilrauninni að
Gunnarsholti og eru meðaltöl þeirra mælinga sýnd í töflu III.
Það kemur í ljós, þótt aðeins séu athuguð meðaltöl mælinganna,
að breytileiki þessara eiginleika er mikill. Bil milli einstakra mæl-
inga og „variance“ ákvarðanir (Sigurb jörnsson, 1960 a) gefa hins
vegar betur til kynna, hversu mjög breytilegir hinir ýmsu eigin-