Náttúrufræðingurinn

Árgangur

Náttúrufræðingurinn - 2004, Blaðsíða 36

Náttúrufræðingurinn - 2004, Blaðsíða 36
Náttúrufræðingurinn gether as one species in most papers. H. rugosa is a larger form than H. arctica, but they both seem to bore into the bottom if the substrate is suitable. H. rugosa appar- ently originated in the Atlantic, whereas H. arctica probably originated in the Pacific and migrated to the North Atlantic via the Bering Strait while the Serripes Zone on Tjömes, north Iceland, was deposited 3.6 Ma ago. According to Strauch28 Hiatella arctica is the only Hiatella spedes in the North Atlantic and Parific and it can be used to estimate palaeotemperatures. He corre- lated shell length and winter minimum water temperatures for modem H. arctica in the North Atlantic as well as the Parific. With this relationship he was able to infer Cainozoic palaeotemperatures. This method has been discussed and it has been stressed that in the Pacific the length is govemed by mode of life of each popu- lation and not only the temperature.30 Therefore, this method should be used with care as an exact palaeothermometer, although it is often a good indicator. Þakkir Ég stend í mikilli þakkarskuld við Guðrúnu Þórarinsdóttur sem hefur lesið yfir handritið og látið mér í té mjög mikilvægar upplýsingar um rataskel- jalirfur við ísland. Þá vil ég þakka Oddi Sigurðssyni sem myndaði allar skeljarnar á 1. mynd. Ennfremur vil ég þakka Rannsóknasjóði Háskóla íslands fyrir að styrkja þessa rannsókn. Heimildir 1. Linné, C. 1767. Systema naturae per regna tria naturae, secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, syn- onymis, locis. 12. edit. reformata. 1 (2). Salvii, Holmiae. Bls. 533-1327. 2. Linné, C. 1771. Mantissa plantarum altera generum 3. 6. edit. Salvii, Holmiae. Bls. 143-587. 3. Daudin, F.M. 1801. í: L.A.G. Bosc. Histoire naturelle des coquilles 3. Déterville, Paris. 252 bls. 4. Bellevue, L.B.F. de 1802a. Memoire sur quelques nouveaux genres de mollusques et de vers lithophages, et sur la faculté qu'ont ces animaux de percer les rochers. Journal de Physique, de Chimie, d'Histoire Naturelle et des Arts 54. 345-369. 5. Bellevue, L.B.F. de 1802b. Extrait d'un mémoire sur quelques nouveaux genres de mollusques et de vers lithophages, et sur la faculté qu'ont ces animaux de percer les rochers. Société Philomathique de Paris, Bulletin de Sciences 3 (62). 105-109. 6. Ingimar Óskarsson 1952. Samlokur í sjó (Lamellibranchia). Skeldýra- fána íslands 1. Atvinnudeild Háskólans, Fiskideild, Reykjavík. 119 bls. 7. Sars, G.O. 1878. Bidrag til kundskaben om Norges arktiske fauna 1. A.W. Brogger, Christiania. 466 bls. 8. Poppe, G.T. & Goto, Y. 1993. European seashells 2. Christa Hemmen, Wiesbaden. 221 bls. 9. Lamy, E. 1923. Révision des Saxicavidae vivants de Muséum National d'Histoire Naturelle de Paris. Journal de Conchyliologie 68. 218-248. 10. Winckworth, R. 1932. The British marine Mollusca. Journal of Conchology 19. 211-252. 11. Lamarck, J.B. de 1818. Histoire naturelle des animaux sans vertébres 5. Verdiére, Paris. 612 bls. 12. Petersen, G.H. 1978. Life cycles and population dynamics of marine benthic bivalves from the Disko Bugt area of West Greenland. Ophelia 17(1). 95-120. 13. Fabricius, O. 1780. Fauna Groenlandica. Rothe, Lipsiae. 452 bls. 14. Jensen, A.S. 1951. í: G. Thorson. The Godthaab Expedition 1928. Scapo- poda, placophora, solenogastres, gastropoda prosobranciata, lamelli- branchiata. Meddelelser om Gronland 81 (2). 1-117. 15. Tebble, N. 1966. British bivalve seashells. The British Museum (Natural History), London. 212 bls. 16. Odhner, N.H. 1914. Notizen iiber die Fauna der Adria bei Rovigno. Beitráge zur Kenntnis der marinen Molluskenfauna von Rovigno in Istrien. Zoologischer Anzeiger 44. 156-170. 17. Lebour, M.V. 1938. Notes on the breeding of some lamellibranchs from Plymouth and their larvae. Journal of the Marine Biological Association of the U.K. 23.119-145. 18. Jorgensen, C.B. 1946. Lamellibranchia. í: G. Thorson. Reproduction and larval development of Danish marine bottom invertebrates. Med- delelser fra Kommissionen for Danmarks Fiskeri- og Havunder- sogelser. Plankton 4. 277-311. 19. Hunter, W.R. 1949. The structure and behaviour of Hiatella gallicana (Lamarck) and H. arctica (L.), with special reference to the boring habit. Proceedings of the Royal Society of Edinburgh 63B. 271-289. 20. Rees, C.B. 1950. The identification and classification of lamellibranch larvae. Hull Bulletin of Marine Ecology 3. 73-104. 21. Leifur A. Símonarson 1981. Upper Pleistocene and Holocene marine deposits and faunas on the north coast of Nugssuaq, West Greenland. Gronlands Geologiske Undersogelse Bulletin 140.1-107. 22. Thorson, G. 1936. The larval development, growth, and metabolism of arctic marine bottom invertebrates. Meddelelser om Gronland 100 (6). 1-155. 23. Sullivan, C.M. 1948. Bivalve larvae of Malpeque Bay, P.E.I. Bulletins of the Fisheries Research Board of Canada 77. 1-36. 24. Thorson, G. 1951. The Godthaab Expedition 1928. Scapopoda, pla- cophora, solenogastres, gastropoda prosobranchiata, lamellibranchiata. Meddelelser om Gronland 81 (2). 1-117. 25. Ockelmann, W.K. 1958. Marine lamellibranchiata. The Zoology of East Greenland. Meddelelser om Gronland 122 Í4). 1-256. 26. Garcia, E. & Guðrún Þórarinsdóttir 2003. Aseta ungra skelja á söfnur- um í Eyjafirði. Náttúrufræðingurinn 71. 129-133. 27. Bernard, F.R. 1979. Bivalve mollusks of the Western Beaufort Sea. Contributions in Science, Natural History Museum of Los Angeles County 313. 1-80. 28. Strauch, F. 1968. Determination of Cenozoic sea-temperatures using Hiatella arctica (Linné). Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeo- ecology 5. 213-233. 29. Peacock, J.D. 1993. Late Quaternary marine mollusca as palaeoenviron- mental proxies: a compilation and assessment of basic numerical data for NE Atlantic species found in shallow waters. Quatemary Science Reviews 12. 263-275. 30. Rowland, R.W. & Hopkins, D.M. 1971. Comments on the use of Hiatella arctica for determining Cenozoic sea temperatures. Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology 9. 59-64. 31. Gordillo, S. 2001. Puzzling distribution of the fossil and living genus Hiatella (Bivalvia). Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology 165. 231-249. 32. MacNeil, F.S. 1965. Evolution and distribution of the genus Mya, and Tertiary migrations of mollusca. Geological Survey Professional Paper 483-G. 1-51. 33. Allison, R.C. & Marincovich, L. Jr. 1981. A Late Oligocene or earliest Miocene molluscan fauna from Sitkinak Island, Alaska. Geological Survey Professional Paper 1233.1-11. 34. Takeda, H. 1953. The Poronoai Formation (Oligocene Tertiary) of Hokkaido and south Sakhalin and its fossil fauna. Studies on Coal Geology. Geological Section, Hokkaido Association of Coal Mining Technologists 3. 1-103. 35. Deshayes, G.P. 1856. Description des animaux sans vertébres décou- verts dans le Bassin de Paris 1-2. J.-B. Bailliére et fils, Paris. 912 & 968 bls. 36. Durham, J.W. & MacNeil, S.F. 1967. Cenozoic migrations of marine invertebrates through the Bering Strait Region. í: The Bering Land Bridge (ritstj. D.M. Hopkins). Stanford University Press, Stanford. Bls. 326-349. 37. Gladenkov, Y.B., Norton, P. & Spaink, G. 1980. Verkhnyi Kainozoi Islandii. [Upper Cenozoic of Iceland]. Tmdy Geologicheskogo Instituta, Academiya Nauk SSSR 345.1-116 (á rússnesku). 38. Backman, J. 1979. Pliocene biostratigraphy of DSDP sites 111 and 116 from the North Atlantic Ocean and the age of the Northem Hemisphere glaciation. Stockholm Contributions in Geology 32 (3). 115-137. PÓSTFANG HÖFUNDAR/AUTHOR’S ADDRESS Leifur A. Símonarson leifuras@raunvis.hi.is Raunvísindstofnun Háskólans/Science Institute Öskju, Sturlugötu 7 IS-101 Reykjavík Um höfundinn Leifur A. Símonarson (f. 1941) lauk magistersprófi í jarðfræði frá Kaupmannahafnarháskóla 1971 og licenti- at-prófi frá sama skóla 1978. Hann er prófessor í steingervingafræði við Háskóla íslands og hefur einkum fengist við rannsóknir á tertíerflóru íslands og sælindýrafánum frá síðari hluta tertíers, ísöld og nútíma á íslandi og Grænlandi. 34
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92

x

Náttúrufræðingurinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.