Náttúrufræðingurinn - 1965, Blaðsíða 18

176
NÁTTÚRUFRÆÐINGURINN
austan vegar (2. mynd) og í
litlu gili sunnan í Bæli,
einnig eru einstaka steinar
úr öðru bergi á víð og dreif
um hólana, og virðist lík-
legast, að jökull hafi borið
þá þangað. Hins vegar hef-
ur jökullinn ekki orkað að
aflaga hólana verulega eða
færa þá úr stað, þrátt fyrir
það, að bergið í þeim er
fremur losaralegt. Af þessu
má ráða, að Bæli er naum-
ast til orðið fyrir síðustu ís-
ökl ella hefði jökullinn,
sem vafalaust hefur verið
mjög þykkur hér í dalnum,
rifið þessa myndun alla nið-
ur, því ætla má, að hann
hafi skriðið með miklum þunga niður dalinn. Að þessu öllu athug-
uðu verður að teljast sennilegast, að hér hafi gosið á seinni hluta
síðustu ísaldar undir jökli, sem ekki var meiri en svo, að hann
náði aðeins að flytja burtu hið lausasta af gosmynduninni og skilja
eftir óverulega jökulurð í staðinn. Ekki sér á gosmyndun þessa neðar
í dalnum, þó má vera, að hún sé þar til og hulin af aurum Norðurár.
Sprunga liggur um Norðurárdal þveran við norðurjaðar þessara
gosmyndana, en ekki ber mikið á henni. Misgengi er þar ekki
nema þá mjög óverulegt. Austan árinnar má og sjá a. m. k. þrjár
sprungur með stefnu nálægt því N—S og stefna þær allar á Bæli.
Ekkert misgengi er heldur um þessar sprungur. Aftur á móti
er misgengi, sem liggur um þveran dalinn við Skarðshamra.
Nemur það 6—8 m og er sigið sunnan sprungunnar. Þess má geta
að eldstöðvarnar hjá Hreðavatni, Grábrók og Grábrókarfelli virð-
ast tengdar sprungum, sem liggja um þveran dal, en skammt eitt
norðar er mikið misgengi hjá Brekku og um Karlsdal austan Norð-
urár. Vera má, að Bælis-eldstöðvarnar séu tengdar sprungum þeim,
sem áður er getið, en ekki verða færðar sönnur á það að svo komnu
máli.