Náttúrufræðingurinn - 1965, Blaðsíða 31

NÁTTÚRUFRÆÐINGURINN
189
ára myndu öll þessi undarlegu dýr og sterkbyggðu jurtir vera löngu
liðin undir lok og í stað þeirra komin enn sérhæfðari jurtir og dýr,
sem hafi samlagað sig umhverfinu enn betur. Og þessari viti bornu
veru myndi hafa fundizt það kátbroslegt, ef einhver hefði látið sér
detta í hug að nefna þá firru, að þessar nýju jurtir og dýr hins
ókomna tíma myndu rekja upphaf sitt til þeirra fáu frumstæðu
blómjurta og veikbyggðu spendýra, sem virtust vera svo vonlaus
í lífsbaráttu Júratímabilsins.
Þrátt fyrir þekkingu á sögu lífsins í milljónir ára, er ekki sjald-
gæft að heyra ýmsa líffræðinga halda því fram, að þróunin hafi
loksins náð sínum endalyktum af því að öll þau dýr og allar þær
jurtir, sem nú byggja jörðina, séu orðnar svo sérhæfðar, að útilok-
að sé, að þau geti orðið forfeður nýrra þróunarrása. Auðvitað bygg-
ist þetta á misskilningi á þróuninni og lögmálum hennar. Það ligg-
ur í eðli þessara lögmála, að fullkomin aðlögun og sérhæfni hafa
alla tíð einkennt nær allar lifandi verur, en samt hafa ætíð verið
til jurtir og dýr, sem hafa eins og beðið eftir nýjum tækifærum
til að þróast í nýjar áttir. Okkar tímar eru engin undantekning
frá þessari reglu, og eflaust höfum við ekki hugmynd um nema
örfá þeirra mörgu dýra og jurta, sem geta allt í einu komið a£
stað gagngerðum breytingum á útliti lífsins.
Eitt þeirra dýra, sem virðist hafa beðið lengi eftir nýjum tæki-
færum, er ameríska pokadýrið (Opossum), sem virðist vera álíka
lítið sérhæft nú og það var á Krítartímabilinu; það er því ekkert
því til fyrirstöðu, að það geti orðið ættfaðir mikils dýrabálks, þegar
nýjar aðstæður verða fyrir hendi. Jafnvel sumir nánustu ættingjar
mannsins gætu hæglega breytzt töluvert ennþá, og ef aparnir og
apakettirnir hyrfu burt af jörðunni og létu nýjum dýrum eftir þær
aðstæður, sem skópu þá og mótuðu, er jafnvel ekki óhugsanlegt,
að dýr skyld þeim gætu fyllt sama rúm, af því að forfaðir þeirra er
enn við lýði. Það er lítil snjáldurmús, sem enn klifrar í trjánum á
Madagascar, og hún er ekki sérhæfðari en svo, að nýjar apakennd-
ar verur gætu hæglega þróazt frá henni aftur. Samt gefur að skilja,
að þau nýju dýr yrðu vafalaust ekkert svipuð öpum af þeirri ein-
földu ástæðu, að þróunin getur aldrei tekið sömu rás tvisvar, en
vegna vissra eiginleika þessara snjáldurmúsa, myndi vera hægt að
búast við, að þessi nýju dýr gætu líka orðið meir viti borin en
aðrar þróunarrásir. En það er líka sennilegt, að þótt snjáldurmús-