Náttúrufræðingurinn - 1965, Blaðsíða 47

NÁTTÚRUFRÆÐINGURINN
91
úr jörðu og af stærra svæði en sem hraunið nær ylir. Nýlega gerðar
ísótópa athuganir, sem Eðlisfræðistofnun Háskólans hefur gert á
vatninu, staðlesta þessar niðurstöður.
Grunnvatn og grunnvatnsborð
Bergið í tertieru basaltmynduninni er yfirleitt orðið svo þétt að
tel jast verður ólíklegt að mögulegt sé að vinna úr því verulegt nragn
af köldu vatni með borunum.
Samkvœml þessu eru það eingöngu hinaryngri bergmyndanir, sem
líklegar eru til að vinna megi úr kalt neyzluvatn með borunum og
þá umfram allt hin interglaciala grágrýtismyndun.
Af þessu er enn fremur ljóst, að nauðsyn hin mesta er á því að
kanna legu hins tertiera bergs undir grágrýtinu þ. e. með öðrum orð-
um að kortleggja landslagið eins og það var áður en grágrýtishraun-
in tóku að renna yfir það — að kortleggja „pre-doleritiska“ lands-
lagið á þessu svæði.
Þetta má gera að nokkru með jarðeðlisfræðilegum mælingum,
segulmælingum, viðnámsmælingum og jarðsveiflumælingum, en
full vissa fæst aðeins með borunum þar sem borkjarni er tekinn.
Nokkrar slíkar borholur eru þegar til og nýjar bætast við. Þann-
ig nrá geta Jress að Hitaveita Reykjavíkur hefur látið gera rann-
sóknarborariir í landi Reykjavíkur. Fyrsta holan af þessu tagi var
boruð við Rauðhóla 1962, önnur samtímis við Árbæjarstíflu, sú
þriðja við Ártún, og var henni lokið 1963. Fjórða holan er við
Skyggni, rétt norðan við stííluna við Flliðavatn, og um þessar mund-
ir (áramót 1964—65) er verið að bora í Gufunesi. Auk þess hefur
svo Vatnsveita Reykjavíkur látið bora eina holu við Selás og tvær
við Bullaugu. Ekki er enn þá búið að vinna úr þessu efni.
Ennfremur hefur Vatnsveita Reykjavíkur látið bora samtals 13
höggborsholur í Heiðmörk og 3 við Bullaugu. Höggborsholurnar í
Heiðmörk eru flestar rannsóknarholur, en þær sem boraðar hafa
verið við Bullaugu verða væntanlega virkjaðar.
Ein af holunum, sem boraðar voru í Heiðmörk er elst í mörkinni
um 30 m hærra en Gvendarbrunnar. Þessi borun leiddi í ljós að
grunnvatnsborð var þarna óverulega hærra en yfirborð vatns í
Gvendarbrunnum. Önnur hola neðar í mörkinni gaf sama árangur.
Þetta bendir til, að liœð grunnvatnsborðs sé sviþuð á öllu sþrungu-