Náttúrufræðingurinn - 1933, Blaðsíða 13

NÁTTÚRUFR.
107
er erfitt að sjá þær, því litur þeirra lagar sig mjög eftir lit hör-
undsins. Hvítir menn hafa hvítar lýs, svertingjar nærri svartar,
Kínverjar gular, o. s. frv. Margar villiþjóðir eyða lúsunum á þann
hátt, að f jölskyldan sezt flötum beinum á hentugan stað, hver leitar
öðrum lúsa, og veiðin er borð-
uð með góðri lyst (8. mynd).
Aðrar villiþjóðir veiða bjöll-
ur og láta í höfuð sér, en bjöll-
urnar leggja lýsnar í einelti,
leggja þær að velli og eta (9.
mynd). Aftnr aðrir fleygja
fötum sínum þar sem mikið er
um maurflugur, en þær gera
lúsunum sömu skil, og bjöll-
urnar. —
í menningarlöndunum
eru notaðar tvær aðferðir til
þess að útrýma lúsum, svo að
gagni verði. Önnur aðferðin
er sú, að smyrja líkamann
lúsasmyrslum, en smyrsli þessi
fylla lofthdlurnar á líkama
lúsarinnar, svo hún getur ekki
unnið súrefni til öndunar, hún
kafnar. Hin aðferðin byggist
á því, að lýsnar þola illa mik-
inn hita og raka. Fötin eru látin í katla, þar sem loftið er mjög
heitt og rakt, en það verður lúsunum að bana (10. mynd). Á
hinn bóginn eru ýms eiturefni, sem notuð eru til lúsahreinsun-
ar, frekar lítilsvirði, — fæst þeirra drepa lýsnar, það líður að-
eins yfir þær.
í öllum siðuðum löndum fer lúsaplágan þverrandi ár frá ári.
Á mörgum opinberum stöðum eru fest upp stór spjöld, sem skýra
almenningi frá lifnaðarháttum lúsanna, og hvetja til orustu gegn
þeim.
10. mynd. í striðinu voru fötin hreinsuö i
stórum kötlum (Lieberkind).