Náttúrufræðingurinn - 1942, Blaðsíða 17

NÁTTÚRUFRÆÐINGURINN
143
ég setti upp. Þegar svo pollinn lagði, liurfu þeir alveg, og sá-
ust ekki það, sem eftir var vetrar.
Af því, sem hér hefir verið sagt, er augljóst, að hingað að
Norðurlandi liefir komið haftyrðlaganga mikil. Ekki har þó
mikið á að þeir flygu á land, eins og oft kemur þó fyrir, er
þeir lirekjast undan stórhríðum. Eitthvað fannst þó af ræfl-
um úti um sveitir. Kringum Húsavík fundust t. d. nokkrir
dauðir, og í febrúar voru mér séndir 2 liaftyrðlar, sem liöfðu
fundist dauðir langt fram í Reykjadal í S.-Þing. En sumarið
1939 fékk ég merkilegar fregnir af landkönnun haftyrðlanna.
í júlí þá um sumarið fór Edvard Sigurgeirsson, Ijósmyndari
á Akureyri, ásamt tveimur mönnum öðrum, upp í öræfi og
alla leið upp í Öskju. I Öskju fundu þeir ræfil af liaftyrðli,
er þeir voru staddir þar þann 11. júlí, og sama dag fundu
þeir annan liaftyrðilsræfil sunnan i Dyngjufjöllum. Seinna'í
júlí fór Edvard aðra ferð á sömu slóðir, og fann þá (24. júlí)
enn einn ræfil af liaftyrðli vestan í Trölladyngju ofarlega,
ekki langt frá gígharminum.
Þessir síðastnefndu fundarstaðir haftyrðilsins sýna liezt, hví-
líkan óraveg liann getur flogið, ])egar liann er orðinn villtur,
og hvað mikil þrautseigja cr í þessum smávaxna fugli. Mér
finnst einna trúlegast, að þessir liaftyrðlar hafi flogið inn frá
söndunum fyrir hotni Skjálfandaflóa, og svo suður Bárðardal
eða Aðaldal og Reykjadal, og svo suður óhyggðir alla leið upp
í Trölladyngju og Öskju.1) Samkvæmt uppdrætti fslands er
vegalengdin frá hotni Skjálfandaflóa upp í Öskju um 130 km.
Þegar liaftyrðlar hafa setzt á landi, hefur mér virzt svo sem
þeir gætu eklci hafið sig til flugs, nema þeir kæmust á vatn,
og mætti því ætla, að þeir liafi flogið alla þessa leið i einum
áfanga.
1) 1 sambandi við þessa frásögn Kr. Geirm. vil ég leyfa mér að birla
hér eftirfarandi kafla lir bréfi lil mín frá Kára Tryggvasyni, Víðikeri
í Bárðardal, dags. 18. jan. 1940: „Síðastliðinn vetur (þ. e. veturinn 1938
—1939), nálœgt áramótum, mun allstór hópur haftyrðla hafa hrakizt fyr-
ir stórviðri hingað inn i Bárðardalinn. Sáust fuglarnir frá mörgum bœj-
um, bæði dauðir og hálfdauðir af kulda og vosbúð. Einn þessara vesa-
linga fannst hér rétt við bæinn i Víðikeri, þegar stórhríðinni slotaði.
Tók ég hann og bar i húsaskjól. En hann var ófáanlegur til þess að
þiggja nokkra næringu, og sálaðist fljótlega."
Finnur Guðmundsson.