Náttúrufræðingurinn - 1947, Page 49

NÁTTÚRUFRÆÐINGURINN
191
aður réttu nafni.] — Sjö línum neðar á sömu bls. er „spaklega skráð“
(þessu orðalagi stel ég frá G. E., bls. 14): „Tuttugu metr’a þykkur
og sextán kílómetra breiður hraunstraumur gefur ímyndunaraflinu
meira að starfa en gosstrókar séðir úr fjarlægð.“ Þessu treystist ég ekki
að mótmæla. Ég hef aldrei séð sextán kílómetra breiðan hraun-
straum og nafni minn varla lieldur.
Mestur hluti af grein G. E. fjallar um viðburði fyrstu tveggja eða
þriggja viknanna framan af gosinu, en 5 síðustu blaðsíðurnar eru
eins konar viðauki, saminn sex mánuðum síðar, um helztu viðburði
gossins í sumar og Jiaust. Þessi viðauki er ekki síður morandi af
mishermum og vitleysum en það, sem á undan var komið. — Ég
tek aðeins eitt dæmi, þar sem feitt er á stykkinu:
,,í annan stað er furðulegt, hvernig liraunbrúnin stöðvaðist i svo-
kölluðum Kór ofan við Bjólfell [Milli Kórsins og Bjólfells er um 3
km breitt sléttlendi]. Eins og nafnið bendir til, var helgi á þeim
stað [Hvað skyldi nú benda til þess annað en nafnið? Og nafnið gerir
það raunar ekki lieldur] og er þar einn fegursti blettur við Hekhi-
hraun, dalkvos vaxin víðikjarri lágu. Skjólsælt er þar og dásamlegt
[Kórinn er smákriki milli hraunbrúnar og móbergsfells. Allur er
hann eitt flag, þakinn vikri og hraunnrð. Ekkert víðikjarr er þar,
en eitthvað af mjög lágu og kræklóttu birki vex í hraunbrúninni,
ásamt mosa og lyngi, en litlu grasi]. Þarna hefur áður stöðvast hraun
og myndar brúnin háan kamb þversum milli hlíðanna. Nú stöðv-
aðist Iiraunstraumur, litlu minni [Nýi hraunstraumurinn er miklu
stærri], rétt á brún gamla hraunsins (frá 1845) [„Gamla hraunið“
(Efrahvolshraun) rann mörg hundruð árum fyrir 1845]. Enginn
hraunsteinn valt frarn í Kórinn." — Hvoru á nú að trúa, upphafinu
eða endinum? Stöðvaðist hraunið í Kórnum, eða valt enginn hraun-
steinn fram í kórinn? Hið síðara er rétt. Þeim, sem lieldur fram
tveimur andstæðum, ratast satt á munn í annað skiptið.
Á ferðmn sínum til Heklu hefur Guðmundur Einarsson að öllnm
líkindúm séð margt það, sem enginn sá annar, en fengur væri í að fá
að vita um fyrir þá, sem fást við Heklurannsóknir. Það er ekki lílill
þáttur í þeim rannsóknum að safna athugunum annarra manna,
skrifa þær upp, bera saman og gagnrýna. Skýrsla sú sem náttúru-
fræðingarnir birta einhvern tíma um Heklugosið, verður eflaust að
mjög verulegu leyti sett saman úr slíkurn athugunum. Af riti, sem
ber nafnið „Heklugos 1947“ og samið er meðan á gosinu stendur af
þjóðkunnum ferðagarpi, listamanni og rithöfundi, var vissuléga að