Náttúrufræðingurinn - 1957, Blaðsíða 24

70 NÁTTÚRUFRFÆÐINGURINN
2. mynd. Belgjarbára, séð í vestur. Nesið, sem gengur lengst fram í vatnið, er
Stekkjarnes. Hólarnir, fjær á miðri myndinni, eru Skefilshólar. Dökka röndin,
þvert yfir báruna, er rúst af gömlum torfgarði, grasi grónum.
Ljósm.: Björn Björnsson.
hrygg, en þegar vorhlýindin fara að bræða ísinn, hverfur hann smám
saman úr nýja bárugarðinum, sandurinn þiðnar og fellur niður í
holur og sprungur í hryggnum, og þegar hann er að fullu þiðnaður,
líkist hann rismikilli öldu úti á vatninu. Fljótlega hverfur þó af
henni hvassasti kamburinn og hún verður ávalari. Sandurinn er
svo léttur, að vindar eiga létt með að hreyfa hann og vatnið þvær
það, sem það nær til og leitast þar með við að ná aftur til sín nokkru
af því efni, sem ísinn var búinn að ýta á land.
Þetta endurtekur sig ár eftir ár, og eftir því sem víkin fyllist af
möl og sandi, bætast við nýir bárugarðar. Þó geta liðið mörg ár og
jafnvel áratugir á milli þess, sem garðar myndast, og kemur þar
margt til greina, sem því veldur. Suma vetur gengur ísinn svo lítið
á land, að hann hreyfir þar engu, er það einkum, þegar vetur er
mildur og ísinn nær aldrei að verða þykkur. Mjög oft er það líka
að ísinn rifnar þvert yfir Syðri-Flóann. Þegar þrýstingurinn fer að
aukast í ísnum, rísa brúnir rifunnar upp og mynda þá háar reis-
ingar, við þetta dregur mjög úr þrýstingi íssins á land. Við slík
skilyrði myndast því engar bárur. Harður vetur og þykkur ís, sem