Náttúrufræðingurinn

Árgangur

Náttúrufræðingurinn - 1957, Blaðsíða 4

Náttúrufræðingurinn - 1957, Blaðsíða 4
50 NÁTTÚRUFRFÆÐINGURINN sto£na grasstráa og sæjum puntskúfana bærast í golunni, hátt yfir höfðum okkar, líkt og værum við komin í pálmaskóga lieitu land- anna. Steingerfingar sýna að svona hafa skógar jarðarinnar eitt sinn verið. Steinkolin eru nytsamlegar leifar hinna æfafornu skóga. Risa- skordýr og flugeðlur, sem vel hafa getað hremmt mann, sveimuðu um loftið. Þessi dýr lifa enn í þjóðsögum um fljúgandi dreka, og steinrunnin beinin hafa varðveitst í jarðlögum. „Eftirlegukindur“ horfins dýralífs munu geta leynzt lengi a. m. k. í hafdjúpunum. Nýlega fannst t. d. fiskur af forneskjulegri gerð suður í höfum. Hann var áður kunnur úr fornum jarðlögum aðeins, en kom nú Ijóslifandi fram á sjónarsviðið. Stórkostlegar breytingar hafa hvað eftir annað orðið á gróðri og dýralífi jarðarinnar. Austur í Kína fundust nýlega risatennur úr mönnum eða mannöpum, sem álitið er að hafi verið hálfur þriðji metri á hæð í lifandi lífi. Þetta minnir okkur á tröllasögurnar gömlu. Skyldi vera fótur fyrir þeim aftur í grárri forneskju? Nýjustu rannsóknir benda til þess, að mannkynið og menningin séu miklu eldri en álitið hefur verið til skamms tíma. Ennþá eldri er samt gróðurinn. Til eru lifandi tré, eldri en ís- lands byggð. Þetta eru risafurur og rauðviðartré. Þau voru vaxin úr grasi fyrir löngu, þegar Ingólfur Arnarson steig hér fæti á land og voru stórviðir á dögum Jóns Arasonar. Hvað verður úr mannsæv- inni í slíkum samanburði? Skógar geta verið næsta ólíkir. íslenzki birkiskógurinn er bjart- ur og skógsvörðurinn gróðurmikill, oft fullur af berjalyngi og fögr- um blómum. Þyngra er yfir norrænu barrskógunum. Víða í barr- skógabeltinu er hægt að ferðast dögum saman og sjá ekki annað en skóg. Greni- og furustofnarnir rísa eins og geysimiklar súlur. Það er oft þungur þytur í trjáliminu, vindurinn næðir einhvers staðar hátt uppi. En niðri á skógsverðinum er logn og mollulegt — og jörðin þakin barrnálum. Eiga sumir óvanir erfitt með andardráttinn í slíkum skógum og finnst þeir vera lokaðir inni. Lítið er þetta samt hjá frumskógum hitabeltisins. Þar sér maður ekkert frá sér; allt er ein græn flækjubenda og breiða, full af skordýrum og hvers kyns kvikindum. Og hávaðinn oft yfirgengilegur. í norrænum skógum er ein eða fáar trjátegundir ríkjandi, en í frumskógunum vex allt í hrærigraut, það birtist ný trjátegund því nær við hvert fótmál. Það, sem annarsstaðar er jurt, er hér „runni eða risatré“. Skógurinn er þarna tvær eða fleiri hæðir. Skuggaþolnu trén lifa niðri í grænu
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64

x

Náttúrufræðingurinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.