Náttúrufræðingurinn - 1992, Blaðsíða 62

AÐ LEIÐARLOKUM
Langt er um liðið. Að mestu duftkenndar leifar lambgimbrar þessarar liggja
djúpt í nafnlausum helli (tillaga: Aldurtiii) sem nýlega fannst á Reykjanes-
skaga. Tæpa 300 m inni í hellinum, nokkra metra frá yfirborði, bar hún beinin.
Hvað er langt síðan? Gimbrarleg er hún en gæti hafa verið eldri. Hvers vegna
dó hún? Hvað var hún að gera? Allt þetta sótti mjög á hug 12 ára drengs, er við
mældum hellinn, alls um 630 m langan, og lengi síðan.
Beinaleifarnar á myndinni virðast mun fornlegri en leifar kindabeina í Hall-
mundarhelli sem áreiðanlega eru 200 ára eða eldri og líkjast jafnvel meir í útliti
leifum stórgripabeina í Surtshelli frá 10. öld. Athyglisvert er að hold og húð eru
gersamlega „gufuð upp“, mjaðmargrind, hauskúpa og leggir eru nokkuð heil-
leg, smærri bein eru duftkennd. Hellir sá er hér um ræðir er að því leiti sérstak-
ur að eftir landnám hefur hann lokast af yngra hrauni sem runnið hefur ofan í
hann um niðurföll til beggja enda. Beinaleifarnar eru um 30 metra frá öðru
þessara niðurfalla og gæti gimbrin hafa farið þar um og verið að flýja hraun-
rennslið. Sé þetta rétt eru leifarnar frá landnámsöld, varla geta þær verið yngri
en 300-400 ára. Hvergi í íslenskum hraunhellum hafa fundist beinaleifar svo
langt frá opi sem hér. bað er með ólíkidum að gimbrin hafi komist alla þessa
leið, en um nokkuð torleiði er að fara. Mælir þetta frekar með kenningunni um
landnámsöld. Aldursgreining er fyrirhuguð og verða niðurstöður birtar í Nátt-
úrufræðingnum. Höfundur telur að sinni ekki rétt að geta staðsetningar hellis-
ins. Bæði eru í honum þessar einstöku beinaleifar og eins nokkuð af viðkvæm-
um hraunmyndunum. Það hefur því miður sýnt sig, að við almenna umferð
fólks hverfur slíkt úr hellum eins og dögg fyrir sólu. Ljósm. Arni B. Stefánsson
Arni 15. Stefánsson
Náttúrufræöingurinn 61 (2), bls. 140, 1992.
140