Náttúrufræðingurinn

Volume

Náttúrufræðingurinn - 1995, Page 8

Náttúrufræðingurinn - 1995, Page 8
3. mynd. Fiskurinn lúsífer (Muus o.fl. 1981) og skrattinn sjálfur, erkiengillinn Lúsifer (Ijósm. Óli Páll, Bókasafn Þjóðleikhússins). Skyldleikinn leynir sér ekki! Gunnar Eyjólfsson í hlutverki „Óvinarins" i uppfœrslu Þjóðleikhússins á Gullna hliðinu árið 1966. Hönnun Finnur J. Malmquist. eru mjög víðfeðm, eru hve lífverur eru fáar, mikið og nær stöðugt myrkur og mikill þrýstingur. Vandamálin sem við er að glíma í slíku umhverfi snúast einkum um leit að fæðu og maka. Flest slík vanda- mál hefur náttúruvalið leyst með einstök- um hætti hjá kjaftagelgjuro, oft þannig að hvergi á sér hliðstæðu meðal annarra hryggdýra. Lúsíferinn er ágætur fulltrúi kjaftagelgna að þessu leyti. ■ VEIÐISTÖNGIN: SÉRÚTBÚNAÐUR K]AFTAGELGNA Einn er sá útbúnaður sem skipar kjafta- gelgjum í sérstakan bálk, en það er veiði- stöngin svokallaða sem stendur upp úr hausnum framanverðum. Engir aðrir fískar hafa slikan útbúnað. Allar kjaftagelgjur hafa veiðistöng en stöngin er misjafnlega löng, sver og greinótt eftir fisktegundum. Hjá lúsífer telst veiðistöngin í styttra og grennra lagi en frekar greinótt (1. og 2. mynd). Það sem kórónar þetta einstaka Iíf- færi hjá flestum tegundanna, þ. á m. lúsífer, er að veiðistöngin er með ljósa- búnaði sem byggist á svonefndri lífljómun (bioluminescense), þ.e. framleiðslu ljóss fyrir tilstilli baktería. Er þá kominn veiði- búnaður með lýsandi agnhaldi sem slær við flestum gerðum stangveiðarfæra. Það eru eingöngu hrygnurnar sem hafa veiðistöng af fyrrgreindu tagi en hæng- amir hafa yfírleitt enga stöng. Sé veiði- stöng til staðar hjá hængum er oftast um ófullkominn stubb að ræða. Það er reyndar svo með flestar kjaftagelgjur að verulegur munur er á kynjum hvað varðar líkams- byggingu og lífshætti. Að því verður nánar vikið hér á eftir. Veiðistöngin er í raun ummyndaður bak- uggi sem þróast hefur á þennan merkilega hátt. Að grunni til samanstendur stöngin af einum uggageisla (stöngin sjálf) og 170

x

Náttúrufræðingurinn

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.