Fréttablaðið - 20.06.2009, Blaðsíða 58

38 20. júní 2009 LAUGARDAGUR
timamot@frettabladid.is
LIONEL RICHIE SÖNGVARI FÆDD-
IST ÞENNAN DAG ÁRIÐ 1949.
„Þegar almenningur er í
vanda gengur skemmtana-
iðnaðurinn best. Fólk vill
ekki láta minna sig á erfið-
leikana í lífinu, hvort sem
þeir eru vegna átaka eða
annarrar óhamingju.“
Lionel Richie er bandarísk-
ur söngvari, lagahöfundur og
plötuútgefandi.
MERKISATBURÐIR
1750 Bjarni Pálsson og Eggert
Ólafsson ganga fyrstir
manna svo vitað sé á
Heklutind.
1923 Samþykkt eru lög um
skemmtanaskatt sem
renna skal í sjóð til bygg-
ingar Þjóðleikhúss.
1936 Kristján 10., konungur Ís-
lands og Danmerkur,
leggur hornstein að virkj-
unarhúsinu við Ljósafoss.
1954 Ásmundur Guðmundsson
vígður biskup yfir Íslandi
og gegnir þeirri stöðu í
fimm ár.
1969 Strandferðaskipið Hekla
sjósett við Slippstöðina á
Akureyri. Hún er stærsta
skip sem smíðað hefur
verið á Íslandi, 950 tonn.
Fyrsta bifreiðin kom til
Íslands þennan dag árið
1904 með gufuskipinu
Kong Tryggve. Þetta var
þýsk bifreið af gerðinni
Cudell. Hún var reynd
á götum bæjarins dag-
inn eftir og þyrptist
að múgur og marg-
menni til að sjá þetta
furðuverk. Það var
kaupmaður inn og kons-
úllinn Ditlev Thomsen
sem keypti bílinn með
2.000 króna styrk
frá Alþingi og því gekk bíllinn undir nafninu
Thomsen-bíllinn. Hann var þriggja ára gamall
þegar hann kom til landsins og þá þegar orðinn
gamall og úreltur. Líktist raunar fremur hest-
vagni en bifreið og
vélaraflið var 3 til 6
hestöfl. Þó var hann
með sæti fyrir þrjá
til fjóra farþega og
ökumann. Vélin var
neðan til að aftan
og tannhjól notuð
til að færa aflið frá
henni út í hjólin.
Bifreiðin fór um
göturnar með braki
og brestum og gekk
afar skrykkjótt. Að
lokum stoppaði hún
alveg og þrautalendingin varð að draga hana
heim með handafli. Það fór svo að bíllinn var
sendur aftur til Danmerkur árið 1908 eftir að
hafa staðið ónotaður í þrjú ár.
ÞETTA GERÐIST: 20. JÚNÍ 1904
Fyrsti bíllinn kom til Íslands
Hjartkær móðir mín,
Lýdía Bergmann
Þórhallsdóttir,
Ásvallagötu 42, Reykjavík,
lést þann 18. júní á Landakotsspítala.
Jóhann Bergmann Ásgeirsson
90 ára afmæli
Jóna Kristín
Hallgrímsdóttir
verður níræð sunnudaginn 21. júní
næstkomandi. Af því tilefni verður
fjöskyldan með afmæliskaffi í Þrastar-
heimilinu að Flatahrauni 21, frá kl. 15
til kl. 18 á afmælisdaginn og vonast til
að sjá sem fl esta vini og ætting ja.
Útfararþjónusta
Davíðs Ósvaldssonar ehf.
Davíð Ósvaldsson
Útfararstjóri
S. 896 6988 / 553 6699
Óli Pétur Friðþjófsson
Útfararstjóri
S. 892 8947 / 565 6511
Okkar ástkæri,
Kristján Guðmundsson
ökukennari,
verður jarðsunginn frá Dómkirkjunni í Reykjavík
þriðjudaginn 23. júní kl. 15.00.
Hólmfríður Kristjánsdóttir Jón Eiríksson
og aðrir aðstandendur.
Faðir okkar,
Jóhannes Arason,
fyrrum bóndi að Múla í Gufudalssveit,
Austur-Barðastrandasýslu,
andaðist á Vífilsstöðum, þriðjudaginn 16. júní.
Ari Óskar Jóhannesson
Elías Í. Jóhannesson
„Páll lagði líf og sál í söfnun bóka
þótt hann ætti líka önnur áhugamál
eins og ferðalög og ljósmyndun,“ segir
Guðrún Jónsdóttir, menningarfulltrúi
Borgar byggðar, og á þar við Pál Jóns-
son bókavörð sem lést árið 1985. Hann
var mikils virtur bókasafnari og gaf
Héraðsbókasafni Borgarfjarðar safn
sitt eftir sinn dag en í því eru um 7.000
bindi frá ýmsum tímum.
Í dag eru liðin 100 ár frá fæðingu
Páls. Þess verður minnst með málþingi
fyrir almenning um hugðarefni hans
í menningarsal Menntaskóla Borgar-
fjarðar frá 13 til 16. Valdar bækur
hans og ljósmyndir verða til sýnis á
staðnum. Að þinginu loknu stendur
Ferðafélag Íslands fyrir gönguferð
um uppeldisslóðir Páls en hann skrif-
aði árbækur félagsins frá 1968 til
1982. „Áætluð koma til Reykjavíkur
er skömmu eftir mjaltir!“ stendur orð-
rétt í fréttatilkynningu um málið.
Pálssafn er þjóðargersemi að sögn
Guðrúnar. „Sérstaða þess felst í hversu
margar merkilegar bækur eru í því.
Fágætar útgáfur og með einstökum
áritunum,“ segir hún og nefnir sem
dæmi að fangamark Brynjólfs biskups
sé á einni bók. Einnig megi þar finna
eitt rita Marteins Lúthers, prentað í
Wittenberg árið 1521, og 29 íslenskar
bækur frá 17. öld. „Safnið hefur mikið
varðveislu- og minjagildi. Svo er feg-
urð þess mikil því Páll var vandvirkur
bókbindari og að horfa á bækurnar í
hillunum er hrein unun,“ lýsir hún.
Páll var fæddur í Stafholtstungum
en ólst upp hjá vandalausu fólki til sex-
tán ára aldurs í Örnólfsdal í Þverárhlíð.
Þá flutti hann á höfuðborgarsvæðið og
átti þar sína starfsævi, fyrst við versl-
unarstörf og blaðamennsku en lengst
af sem bókavörður hjá Borgarbóka-
safni Reykjavíkur. Auk þess var hann
góður ljósmyndari og hafði dálitlar
tekjur af þeirri iðju. „Páll setti allt sitt
fé í bækur,“ segir Guðrún. „En hann
og Þorsteinn Jósepsson, ljósmyndari og
bókasafnari voru í góðum samskiptum
og þeir fylltu upp í söfn hvors annars
þegar þeir fundu eitthvað bitastætt á
fornsölum eða uppboðum.“
Guðrún er forstöðumaður Safna-
húss Borgarbyggðar og segir Pálssafn
varðveitt þar sem eina heild. „Eitt af
skilyrðunum sem Páll setti fyrir gjöf-
inni var að fræðimenn hefðu aðgang að
safninu og vinnuaðstöðu nálægt því. Nú
hillir undir að það verði að veruleika.
Við erum langt komin með að skrá safn-
ið í Gegni og þar með verður það mun
aðgengilegra en áður,“ upplýsir hún og
bætir við. „Borgarfjörður virðist hafa
verið Páli afar kær svo við ævilokin
hugsaði hann til heimabyggðarinnar
og sendi safnið heim í Borgarfjörð. Nú
þökkum við fyrir það, á hundrað ára af-
mælinu hans.“ gun@frettabladid.is
MÁLÞING: Í MINNINGU PÁLS JÓNSSONAR BÓKAVARÐAR Á ALDARAFMÆLI HANS
Að horfa á bækurnar hans
Páls í hillunum er hrein unun
MENNINGARFULLTRÚINN „Ein bókanna er með fangamarki Brynjólfs biskups Sveinssonar,“ segir Guðrún. MYND/ELÍN ELÍSABET EINARSDÓTTIR
Árleg Jónsmessuganga upp
á fjallið Þorbjörn á Suður-
nesjum hefur verið vel sótt
undanfarin ár en í ár er það
Bláa lónið í samstarfi við
Grindavíkurbæ sem stendur
að göngunni. Gengið verður
frá Sundlaug Grindavíkur
klukkan 20.30 en gangan
tekur um þrjár klukkustund-
ir undir leiðsögn hópstjóra.
Göngugarpar munu njóta
tónlistar Eyjólfs Kristjáns-
sonar við varðeld á fjallinu
og að lokinni göngu mun
hann einnig skemmta í Bláa
lóninu. Þátttakendur þurfa
að greiða fyrir aðgang að
Bláa lóninu sem verður opið
til miðnættis þetta kvöld en
gangan er fólki að sjálfsögðu
að kostnaðarlausu.
Eyjólfur Kristjáns
í Jónsmessugöngu
OPIÐ TIL MIÐNÆTTIS Eyjólfur Kristjáns mun skemmta í kvöld í Bláa
lóninu. FRÉTTABLAÐIÐ/GVA