Samvinnan - 01.05.1950, Blaðsíða 11

um, myndir af svörtum skýjum, endurómandi
raddir gjallarhorna og véla, óstöðvandi hróp,
linnulaus bardagi, flótti, hrjúf snerting ó-
freskjunnar sem læsir klónurn í okkur —
s t r í ð !
EGAR ég opna augun, eru trén ekki
lengur til skjóls fyrir sólinni. Ég hefi
setið hér rnjög lengi. Það eru engir á bekkn-
um með mér. Ég lit við og sé, að klukkan
í turninum er langt gengin í fimm. Ég þýt
upp af bekknum með dofa í fótunum og
svart fyrir augunum. Svo reyni ég að átta
ntig.
Gamall maður spilar á skemmda fiðlu
undir einu trjánna. Ég geng til hans og legg
fimm aura á diskinn hans. Ég þreifa ofan í
vasann og finn einseyring. Ég set einseyr-
inginn líka á diskinn. Maðurinn hættir að
spila og hneigir sig.
Sígarettu? spyr ég annan mann, sem gengur
framhjá. Hann tekur upp pakka, fullan
pakka, og býður mér að taka sígarettu. Ég
er svo aldeilis hissa. Er mig ekki að dreyma?
Mikið er víst óhollt að sitja á bekkjunt í
sólarhita. Ég hlýt að vera með óráði.
Ég geng nokkra hringi umhverfis bekkinn
þar sem ég sat. Það er eins og mér finnist
eitthvað öryggi í því að fara þaðan ekki
fyrr en ég sé búinn að ákveða hvert ég skuli
halda. Þetta er munurinn á mér og sessu-
nautum mínum. Mér finnst ennþá sem ég
þurfi að ákveða næsta áfanga, enda þótt það
skipti mig engu máli í raun og veru, hvert
ég fer. Vegna þess, að ég ræð ekki mínum
næturstað, frekar en skáldin vinir mínir,
sem leikhússtjórinn hefur leitt út á torgið.
Svo sezt ég á bekkinn aftur.
Ég er ekki búinn að sitja lengi, þegar til
mín kemur kona. Hún er með rautt hár og
heldur á rauðri rós.
Sælir, segir konan og er kurteis. Ég fer hjá
mér, því mér finnst hún vera of kurteis.
Sælar, segi ég.
Konan er gömul.
Eruð þér ekki að hugsa um að kaupa yður
rós? spyr hún.
Hvernig getur lienni dottið í hug að spyrja
svona asnalega? Ég Ég á engan pening. Ég
get ekkert keypt.
Nei, segi ég. Eiginlega ekki.
En má ég þá ekki gefa yður þessa rós hér
segir konan.
Ég er yður rnjög þakklátur, segi ég (en
þannig er siður að þakka fyrir sig í þes«u
landi), má ég ekki borga rósina?
Guð komi til, segir konan. Hún er ekki
þess virði. Ég er búin að selja allar rósirnar
mínar í dag nema þessa. Mig langaði til að
sjá hana fara líka. Ég var að hugsa um að
gefa fiðluleikaranum hana. En hann er
blindur, veslings maðurinn, svo að hann
hefði ekki liaft neitt gaman af því. Ég bið
yður að fyrirgefa.
Ivonan ætlar að standa upp.
En ég toga í handlegg liennar, skyndilega,
eins og eitthvað hafi skeð. Og það er vegna
þess að ég sé, að rósin er tilbúin. Það eru
rauð og glansandi pappírsblöð, vafin og límd
á ryðgaðan vírþráð. Og ég spyr:
Heyrið þér, kona góð. Fyrirgefið! En mig
langar til að spyrja yður að einu. Eru — eru
allar rósirnar, sem verið er að selja hér, af
þessari gerð? Ég meina: eru ekki seldar af-
skornar rósir í dag?
Ég veit ekki nema konan hafi móðgazt, en
hún brosir og svarar: Nei, það þýðir ekki,
þær myndu skrælna. Þessar rósir, sem þér
sjáið þarna, þær eru allar tilbúnar. Við
seljum þetta fyrir barnahælið og hermanna-
spítalann. Stríðið er svo sem ekki búið enn.
Ég þakka fyrir. •
SÓLSKIN og hvítt torg, og margt fólk eins
og leikbrúður, einnig ég, útlendingur-
inn. Og til hægri handar Skuggahverfið, þar
sem úrkast mannfélagsins safnast saman í
kjallaranum undir gömlu húsi til að vera.
Ár þess að aðrir sjái. Ég þangað. Og þar er
enginn skuggi. Enginn ætli, að þar sé hinn
minnsti skuggi. í dag flýr enginn þennan
steikjandi hita, þessa glóandi rist. Eina vonin
sú, að í nótt, þegar himinninn verður blár,
sveipist einnig steinhellur gatnanna bláum
slæðum ævintýrisins. Líkt og ofnplötur, sem
einu sinni voru rauðkyntar, verða bláar og
kaldar, þegar glóðin er kulnuð og enginn
eldur meir.
I STUTTU MÁLI
(Framhald af bls. 2)
rískra bænda að gera (Government’s Commo-
dity Credit Corporation. eða CCC, eins og
hún er kölluð), orðið að káupa mjög mikið
magn af framleiðsluvörum landbúnaðarins
til að fyrirbyggja stórkostlegt verðfall land-
búnaðarvara og efnahagstjón bænda.
Starfsemi CCC og hin mikla framleiðsla
landbúnaðarins, hefur leitt það af sér, að
bandaríska ríkið á nú stærsta vörugeynislu-
hús í Bandaríkjunum. I því er rneira korn,
hveiti og bómull en í nokkru vörugeymslu-
húsi einstakra bandarískra firina. Á meðal
þeirra vara, sem geymdar eru í vörugeymslu-
húsum CCC eru:
230 millj. pund af þurrmjólk,
95 - pund af smjöri.
22 - pund af osti.
64 - pund af þurrkuóum eggjum (jafn
mikið og 192 millj. dúsín af
ferskum eggjum).
35 - pund af niðuis. kjöti frá Mexico
(keypt í sainbandi við samninga
um að USA fengi að fara til
Mexico og vinna að útrýmingu
dýrasjúkdóma).
172 — skeppur af hveiti.
82 — skeppur af korni (og um Jtað bil
300 millj. skeppur væntanl. til
viðbótar í maí 1950).
3.750.000 pokar af baðinull.
Þykir vikublaðinu Time að vonum horfa
heldur óvænlcga fyrir bandarískum bænd-
um á næstunni, ef áframhald verður á þeirri
þörf, að C C C kaupi svo og svo mikið af
landbúnaðarvörum, til þess eins að stafla
þcim uj>p í vöruhúsum sínum hér og þar í
Bandaríkjunum.
Frægt bókasafn
Dr. Luther H. Evans.
Þingbókasafnið í Bandaríkj-
unum varð 150 ára gamalt 24.
apríl síðastl. Þessi stofnun er að
ýmsu leyti eitt merkilegas'a
bókasafn heimsins. í því eru yfir
29.800.000 bækur, handrit, samn-
ingar og annað, er bókmenntum
og bókagerð viðkemur, þar á
meðal frumeintakið af stjórnar-
skrá Bandaríkjanna.
Dr. Luther H. Evans nefnist
yfirbókavörður safnsins, og birt-
ist mynd af honum hér að ofan.
Það má geta nærri, hve þýðingar-
mikið starf hans er, þegar safn
lians er t. d. borið saman við
bókafjölda Landsbókasafnsins.
Þingbókasafnið í Bandaríkj-
unum var fyrst og fremst stofn-
að til notkunar fyrir þingmenn
þar í landi. Hins vegar hefur það
vaxið langt út fyrir þessi tak-
Það er orðið alþjóða bókamiðl-
ari, sem opið er hverjum þeim,
sem vill notfæra sér þjónustu
þess. Það hefur aðsetur sitt í
tveim stórbyggingum í Washing-
ton, D. C.
Dr. Evans hefur verið -yfir-
bókavörður síðan árið 1945.
11