Samvinnan - 01.05.1950, Blaðsíða 33

handa almenningi og rannsóknir á
þessum málum, lieldur en margt
annað, er ríki og bæjarfélög taka
sér fyrir hendur. Slík rannsókn
ntyndi vera fróðleg fyrir hvern
þann aðila, senr það tæki að sér, og
áreiðanlega væri liægt að lagfæra
margt og koma heilbrigðum sjónar-
rniðurn á framfæri.
Stœrð rúma og smiðirnir.
Menn, sem eru eitthvað vfir
meðalhæð, kvarta oft undan því, að
rúm séu yfirleitt allt of stutt. Það
er varla von að ástandið sé gott,
hvað þetta snertir, þegar engin
stærð er fastákveðin, fáir húsgagna-
„arkitektar“ koma nálægt fram-
leiðslunni og, almenn fræðsla um
þessi mál er af skornum skammti.
Oft mun það í valdi húsgagnasmið-
anna eingöngu, hvernig rúmin
verða. Þegar maður nokkur pant-
aði rúm hjá húsgagnasmiði, spurði
smiðurinn: „Hvernig á það að
vera?“ „Bara venjulegt rúm,“ var
svarið. Það var varla von, að hús-
gagnasmiðurinn legði sig í líma til
að smíða gott rúm. Hans sjónarmið
voru önnur, heldur en mannsins,
sem átti að sofa í rúminu um ókorn-
in ár.
Rúrnið er eitt af mikilvægustu
húsgögnum heimilisins, og á því að
sitja í fyrirúmi fyrir mörgtt öðru.
Það verður a. m. k. að teljast stefnu-
röng heimilishagfræði, að kaupa
hluti eins og radíógrammófón eða
vínskáp, en eiga ekkert rúm til að
sofa í.
Stærð rúmsins hefur verið reikn-
uð út af sérfræðingum. Lengdin
telja þeir eigi að vera 18—20 cm.
meiri, heldur en lengd þess manns,
sem á að sofa í því, og breiddin á
að vera 80—90 cm. Hið algengasta
mál nú, mun vera 90x195 cm. Ekki
er talið gott, að rúm sé breiðara en
þetta, því að erfitt er þá að búa um
það. Hæð rúmanna hefur einnig
verið rædd, og unnið er stefnufast
að því, að hætta við lágu rúmin,
sem voru svo mjög í tízku ekki alls
fyrir löngu. Lágu rúmin voru hús-
móðurinni ltið mesta kvalræði sök-
um þess, hve erfitt var að búa um
þau og komast undir þau til að
gera hreint. Þegar gólfflöturinn
var tvöfallt stærri en stærð þeirra
rúma, er hér voru nefnd fhjóna-
rúm), varð hreingerningarvanda-
málið enn verra viðfangs. í hinum
yngri húsgagnaiðnaði á Norður-
löndum, er unnið á móti hinum
stóru hjónarúmum, en í þess stað
predikað, að rúmin eigi að vera
tvö. Tveim rúmum er hægt að
koma fyrir á ýmsan hátt, og fæst oft
meira og betra pláss í herberginu
með því að setja þau sinn við hvorn
vegg, í framlengingu hvort af öðru
eða á einhvern annan hátt. Þegar
veikindi eru getur verið gott og oft
sjálfsagt, að færa hjónarúmin í
sundur. Hæð rúmanna og fyrir-
komulag þarf að vera þannig, að
gott og auðvelt sé að gera lireint í
svefnherbergintt, því að fá herbergi
eru í húsinu, ef nokkurt, sem jafn
áríðandi er að haldið sé vel lnein-
um og loftgóðum.
Berandi fjaðurmagn er
nauðsynlegt.
Gott rúm samanstendur fyrst og
fremst af góðu rúmstæði, nægilega
stóru, og góðri og fastri dýnu
(madrass). Áríðandi er að dýnan
sé þannig, að hún verði ekki eins
og „hengikoja“, þegar legið hefur
\ erið í henni um stund. Til þess að
vöðvar líkamans fái rétta hvíld,
verður dýnan að liafa vissan teygj-
anleik og vera eftirgefanleg, m. ö.
o. fjaðra. Erfitt er að segja ná-
kvæmlega, hve mikið þetta fjaður-
magn eigi að vera, því að öllum
hentar ekki það sama. Hinar ný-
tízku fjaðradýnur (springmadrass)
eru því mjög góðar, því að hægt er
að fá þær af ýmsum gerðum, bæði
linar og harðar, en allar liafa þær
þó nokkuð fjaðurmagn, og það er
hið berandi fjaðurmagn, sem er
nauðsynlegt. Fiðursæng getur verið
mjúk að leggjast á, en maður sekk-
ur fljótlega „til botns", og liggur
síðan á jafn hörðu og undirlagið er.
Fiðursængina vantar hið berandi
fjaðurmagn. Dýnan þarf að hafa
Mjó n'un eni óþœgileg — oþnir gaflar
orsaka liha kutda.
þetta fjaðurmagn, ekki eingöngu í
miðjunni, heldur alls staðar. Ef
kantarnir eru harðir og gefa ekki
eftir hefur líkaminn engan hreyf-
ingarmöguleika, en verður alltaf að
liggja á miðri dýnunni. Gornia-
botn í rúmi er mjög góður, en
gormarnir verða að vera sterkir og
vel strektir. Góð, stoppuð dýna með
taglhári ofan á slíkan botn, getur
verið ágætis rúm.
Aðrar tegundir af rúmbotnum,
sem þykja mjög góðar eru: Fjaðra-
botn, sem festur er á grind (fjaðr-
irnar lóðréttar) og þar ofan á góð
taglhárs-dýna. Og í öðru lagi
gormabotn og fjaðradýna (sjjring-
madrass) ofan á. Hvernig, sem dýn-
an er, er nauðsynlegt að verja hana
sliti og óhreininduin. Bezt er það
gert með því, að hafa utan um hana
ver úr sterku efni, sem opið er í
báða enda og auðvelt er að smeygja
utan um hana og af aftur. Einnig
er talið gott að hafa slitlak ofan á
dýnunni (]rað kemur undir !iið
venjulega lak) og annað á milli
dýnunnar og gorma- eða fjaðra-
botnsins. Slík lök þurfa að vera
sterk, en þau hlífa dýnunni mjög
fyrir sliti og óhreinindum.
Sœng eða teppi?
Hér á landi mun vera algéngara
að sofa við sængur heldur en teppi.
Sængur eru saumaðar úr dúnheldu
lérefti og notaður í þær ýmist dúnn,
hálfdúnn (þ .e. blanda af dún og
fiðri) eða fiður. Æðardúnssængur,