Samvinnan - 01.05.1950, Blaðsíða 17

Arababœrinti í Oran.
í úthverfi borgarinnar er Araba-
hverfið- út af fyrir sig og þar lifa þeir
sínu sérstæða lífi óáreittir og út af fyr-
ir sig að mestu leyti, í hinni ævafornu
borg sinni, sem fráleitt hefir tekið
miklum breytingum frá því að ræn-
ingjarnir liéldu frá þessum slóðum
norður til Islands og rændu þar mönn-
um og konum. Evrópumenn gera held-
ur h'tið að því að heimsækja Arabana,
enda er trúarofstæki þeirra mikið og
slíkar heimsóknir ekki hættulausar,
sérstaklega ef komið er að þeim við
trúarlegar aðgerðir og bænahald.
Ættarmót frá Vestmannaeyjum eða
austan af landi?
Hins vegar er það fýsilegt til fróð-
leiks fyrir ferðalanga norðan af ís-
landi að lieimsækja slíkan Arababæ í
Afríku, þó að ekki væri til annars, en
að vita hvort ekki brygði þar fyrir
augu norrænum andlitsdrætti, sem
verið gæti ættaður úr Vestmannaeyj-
um eða austan af fjörðum.
Það varð því úr, að gerður var samn-
ingur við franskan leigubílstjóra á
bílastöð einni í franska bænum, um
að aka okkur Islendingunum út í Ar-
ababæinn og um liann, til þess að við
ættum þess kost að sjá hann rækilega.
Skyldi liann hafa akstrinum þannig,
að ég fengi tækifæri til að taka mynd-
ir af Aröbum og lifnaðarháttum
þeirra og borgarlífinu, út um opna
hliðarrúðu í framsæti bílsins, þar sem
ekki gæfist ráðrúm til að fara út til
myndatöku. Bílstjóri lét illa af þessari
uppástungu og miklaði fyrir sér þá
hættu, sem hann setti bílinn og sig í
með þessu uppátæki. Hann vissi, sem
við vissum líka, að Aröbum ar mein-
illa við myndavélar, meðfram af trú-
arlegum ástæðum, og er afleitlega við
að teknar séu af þeim myndir. Verður
þá helzt að stelast að þeim til þess, og
eiga þeir til að reyna að grýta þá, sem
það gera, þegar um villutrúarmenn er
að ræða, en í þeirra augum eru kristn-
ir menn sízt betri en venjulegir heið-
ingjar. Niðurstaðan varð þó sú, að
samningar tókust. Bílstjóranum var
lofað þrefaldri borgun, eða eitt þús-
und frönkum, fyrir ferðina, og svo
hófst ferðalagið.
Gatan, leikvangur barnanna og
hœnsnanna.
Þegar í Arabahverfið kom, breyttu
byggingarnar um svip. Byggingarstíll
þeirra sker sig úr á sérstæðan hátt.
Húsin eru gluggalitlir steinkastalar,
yfirleitt ekki ýkjaháir, en oft með
steinsúlum utan á veggjunum og
hvelfingum og kúplum á bænahúsum
og öðrum opinberum byggingum. Yf-
irleitt eru göturnar ákaflega mjóar og
engar gangstéttir. Óþrifnaðurinn virð-
ist í hávegum hafður og sorprennur
eru ekki aðrar til en gatan sjálf. Þar
leika líka hænsni og kalkúnar lausum
liala, en börnin ýmist liggja sofandi
eða leika sér á götunni innan um þetta
allt saman. Víða sitja konur og karlar
flötum beinum á hinni mjóu götu,
stundum með börn í kringum sig, en
liænsnin tína úrganginn við dyr ná-
grannans.
Konurnar eru allar í hvítum skikkj-
um, sem þær sveipa um sig frá hvirfli
til ilja að heita má, svo að aðeins sér
í annað augað. Ungu stúlkurnar eiga
það þó til að lyfta skýlunni frá hinu
auganu, sjái þær eitthvað, sem þeim
þykir gaman að. sumar bera börn með
sér undir skýlunni. Karlmennirnir
klæðast í einkennilegar pokabuxur,
víðar að ofan og með feikna miklum
rasspoka, sem nær niður undir hné.
En að ofan er klæðnaðurinn marg-
breytilegri. Flestir voru með vefjar-
hött (túrban) á höfðinu.
Marbreytilegur varningur á markað-
inum.
Markaðir Arabanna eru haldnir á
stórum, opnum svæðum, illa hirtum
grasflötum með moldargötum. Og þar
er nú líf í tuskunum. Eiginlega voru
markaðirnir í þessum Arababæ tveir.
Á öðrum voru öll matvæli, aðallega
grænmeti og lifandi fuglar, en hinum
vefnaðarvara.
Matvörumarkaðurinn var að
nokkru leyti í einni af hinum þröngu
götum og þar ægði saman ætu og ó-
ætu. Þar voru handverksmenn, skó-
smiðir og aðrir við iðju sína úti á göt-
unni og þjörkuðu við viðskiptavinina,
en aðrir voru í asnakerru með græn-
meti og buðu niður fyrir nágrannan-
um. Á vefnaðarvörumarkaðinum var
öllu meira um dýrðir. Þar stóðu kaup-
mennirnr með strangana ýmst uppi á
kössum eða spýtnaborðum, en lang-
samlega flestir þeirra röðuðu þó ger-
semunum í kringum sig á grasflötina.
Mikið af vefnaðinum virtist vera
heimaunninn hjá Aröbunum, sumt
komið innan úr landi, en trúlegt er að
mörg íslenzk húsmóðir hefði þegið að
fá gólfteppi eins og þau, sem prýddu
þarna grundirnar undir pálmatrján-
um í Arababænum í Oran.
gþ-
FYRSTA KAUPFÉLAGIÐ.
(Framhald af bls. 5)
þó skýrast og verða greinilegri og vísa
loks veginn gegnum mistur aldarand-
ans. Sú varða var eins og viti, sem lýsti
þjakaðri alþýðu á langri ferð. Eg er
sannfærðum um að sá viti hefur, meir
og betur, lýst upp heim samvinnunn-
ar, en margan grunar. Hvenær viður-
kennir heimurinn til fulls vitaljósið,
sem var tendrað í Lennoxtown árið
1812? Hvenær verður litla, skozka
sveitaþorpið, á milli ásanna, vafið
slíkum frægðarljóma?
Finnur Kristjárisson.
Bómullardúkar frá Japan
Bretland er nú byrjað að flytja inn
töluvert af bómullardúkum frá Japan,
en eins og kunnugt er hafði til skamms
tíma verið innflutningsbann á jap-
önskum bómullardúkum í Bretlandi.
Innflutningsbanninu var aflétt með
verzlunarsamningum, sem gerðir voru
í árslok 1949.
Bómullardúka-prentarar í Bretlandi
hafa fagnað þessum samningum mjög
mikið. Kaupa þeir japönsku dúkana
óáprentaða, lita þá og þrykkja inn á þá
alls konar skrautmyndum og útflúri.
Síðan flytja þeir dúkana aftur út og
selja þá aðallega í hinum svokölluðu
sterlingslöndum.
Vefararnir í Lancashire hafa hins
vegar litð þennan samning illu horn-
auga. Þeir vita sem er, að japanskur
bómullardúkavefnaður var um langan
aldur hættulegasti keppinautur Lan-
cash irevef naðarins.
Dúkarnir, sem keyptir eru frá Jap-
an, áprentaðir í Bretlandi og síðan
fluttir út aftur fullunnir, eru ódýrari
en dúkar þeir, sem unnir eru að öllu
leyti í Lancashire.
17