Samvinnan - 01.12.1950, Qupperneq 5

skap allan og eru þar til nefndir skóg-
ar, tré og vötn. Sömuleiðis er í kristni-
rétti Gulaþingslaga bannaður átrún-
aður á alla heiðni, og í því sambandi
minnzt á landvætti, lundi og fossa.
F.kki er óhugsandi, að átrúnaður sá,
sem Ingófur Arnarson liafði á öndveg-
issúlum sínum, liafi eittlivað átt skýlt
við þessa fornu trjádýrkun.
SÚ MEGINHUGMYND, sem trjá-
dýrkunin byggðist á, var hin æva-
forna trú margra Jrjóða, að hver hlutur
hefði sína sál, jörðin væri svo að segja
þrungin af lilanda lífi. Þessi trú var
algeng með flestum fornþjóðum og
þekkist meðal ýmissa frumstæðra kyn-
Joátta enn í dag. Grikkir trúðú á trjá-
dísir og lindadísir, senr voru eins konar
goðkynjaðar álfaverur, er þeir liéldu
að liefðust við á þessum stöðilm, eins
oo' forfeður vorir trúðu á álfa í hömr-
O
um. Á sama hátt trúa Indíánar af
Hidatsakynstofninum enn í da*g á það,
að í hverju tré búi andi. og andinn er
skuggi trésins. í Efri- Missourí'dalnum
eru stór tré, sem þeir hyggja áð gædd
séu miklum vitsmunum og í'skugga
þeirra fara Jaeir, er þeir þurfa að sækja
sér spekt og ráðkænsku. Eií Jiegar
Missourifljótið vex á vorin, svó að Jiað
flæðir yfir bakkana og rífur stundum
burt sum þessi tré, þá ímynda Jieir sér,
að þeir heyri sálir trjánna gráia, með-
an ræturnar halda sér dauðahaldi í
bakkann, unz þær verða að láta undan
átökum straumsins. Hyggja' þeir, að
óiiamingja kynstofnsins hafi haldizt í
hendur við eyðingu skóganna þar
vestra, og er þeim nokkur vbrkumi,
þótt þeir komist að þeirri niðurstöðú,
Jdví að þannig lítur þetta út á'yfirborð-
inu. Alveg sams konar hugmyndir o^
Jiessar Jiekkjast með öðrum náttúrú-
})jóðum bæði í Afríku og Ástralíu.
Jafnvel meðal Buddhatrúarnianna í
Asíu bryddir á líkum skoðunnm, eit
það yrði of langt mál að fara út í þá
sálma.
Trúin á það, að trén væru gædd lii-
andi sálum, leiddi til Jiess, að fárið var
að líta á þau ýmist sein karlkýns eða
kvenkyns og gifta þau á trúarleguih
samkomum. Þetta var löngu áður e'n
mönnum var almennt kumiúgt um
sannleika þessarar hugmyndar, því að
nú veit livert skólabarn, að kynskipt-
ingin nær einnig til jurtaríkisins. Eh
Jxi eru þess dæmi, að fornal'darþjóði'r
5
ið víst, að hver sem það gerði, múndi
verða að krypplingi eða hönd lians
visna.
Sem dæmi um átrúnað Jienna á
' Grikklandi niá benda á það, að í hin-
um lielga lundi Asklepiosar frá Cos,
varðaði það þúsund drakma sekt að
fella cyprustré, og í sjálfri Rómaborg,
á höfuðtorginu Forum, stóð hið helga
fíkjutré, sem talið var að Rómúlus
hefði gróðursett, og var það tilbeðið
1 allt fram á daga keisaranna, en þegar
' það loksins visnaði og dó, fór uggur og
skelfing um borgina og menn hugðu
að reiði guðanna hvíldi yfir J)eim.
Á meðal Rússa og Finna verður
einnig vart við þenna átrúnað á mið-
öldum. Lundir þeirra voru að jafn-
aði girtir miklum skíðgörðum og voru
J)eir svo heilagir, að konur fengu ekki
að stíga fæti inn J)angað. Hefur þessi
átrúnaður ef til vill flutzt frá Finn-
landi til Noregs, því að sjá má það af
Olafs sögu Tryggvasonar að slík trjá-
dýrkun hefur þekkzt í Noregi í heiðni.
Segir svo, að hann hafi afnumið blót-
Enn i dag eru guðsþjónustur gjarnan haldnar i Vaglaskógi, er fjöhnenni kemur þar saman.
Hér er flutt tnessa d útisamkomu, en skógargestir dreifa sér um greenar grundir og rjóður.