Samvinnan - 01.12.1950, Síða 8
Hún hiijði gengið' út i fjósið til að mjalla
■ huna,' eti sölurhaðurinn hafði elt hana.
sákaði aS festa sér vel í minni alla skil-
inálana. Hann tók eftir því, að efst á blað-
inu stóð: „Leigusamningur", og á nokkr-
uni öðnim stöðum var tekið fram, að fyr-
írtækið. „leigði" honum hjólhestinn. Hann
hafði vei;ið ragur við að spyrja nánar um
þetta atfiði, vegna þess að hann hélt að
það mun.di aðeins opinbera fáfræði hans.
Én þó fannst honum endilega að þarna
ætti að standa að hiólhesturinri væri
„seldur'í, Hn nú hleypti hann kjarki í sig
og spurði, hvort þetta væri ekki rangt orð-
að í samningnum. En sölumaðurinn brosti
þara vingjarnlega og útskýrði, að svona
ætti þetta að vera, af því að hér væri um
áfborgunarskilmála að ræða: Varan væri
ekki eign kaupandans, fyrr en hún væri
að fullu greidd. Þangað til væri kallað að
hún væri eign seljanda. En þetta væri að-
eins formsatriði, sem engu máli skipti því
auðvitað mundi Valdimar greiða afborg-
anirnar á tilsettum tíma og í samræmi við
samninginn. Og þegar síðasta afborgunin
væri innt af hendi, ætti hann hjólhestinn,
Og enginfi annar. Þetta er allt eins og það á
að vera, sagði sölumaðurinn. Og Valdimar
tók skýringuna fyrir góða og gilda vöru,
og var hálf leiður yfir því, að hann skyldi
ekki haf? verið betur að, sér í lögmálum
verzlunar og viðskipta. En þetta voru nú
samt stáerstu kaupin, sem hann hafði
nokkru sinni gert.
VIKU, SÍÐAR gat Valdimar sótt hjól-
hestinn á járnbráutarstöðina. Þar beið
hans stórfpakki, svo vandlega frágenginn,
að hann.var góða stund að rífa pappírinn
og leysa'böridin, en þá stóð líka gripurinn
í ’allri sinni.dýrð fyrir framan hann. Brett-
in voru ljósrauð, með silfruðum rákum.
Bjallan á. stýrinu sendi frá sér hvellan
hljóm. Pedalarnir glitruðu í sólinni. Fram-
an á gafflinum var plata og á hana grafið
með fallegum stöfum: „Morgunstjarnan".
Þetta vár, fallegur hjólhestur. Morgun-
stjörnu-nainið fór honum vel.
Valdimar leiddi gripinn með mestu var-
úð heim p hjáleiguna. Hann hafði enn
ekki lært þá list, að sitja hann eftir kúnst-
8
arinnar reglum. Fyrst leiddi hann hestinn
inn í eldiviðarskúrinn, en eftir dálitla um-
hugsun flutti hanri gripinn inri í forstof-
una. Það var vel hugsanlegt, að einhver
gripi hann í óleyfi úti í eldiviðarskúrnum.
Móðirin leit yfir hann og virtist ánægð.
Lakast var að hún var sjáli orðin of göm-
ul til þess að sitja hann. Ef hún hefði lagt
það í vana sinn að ganga með hatt~hefði
hún líka getað riðið hjólhesti. En eins og
allt var í pottinn búið, var það ekki hægt.
Hún var bara gömul kona með klút um
höfuðið og slíkar konur sátu aldrei á hjól-
hesti. Það var ekki hægt að hugsa sér slíka
konu koma hjólandi til kirkju. Allir
mundu hlæja að henni. En þetta var samt
leiðinlegt, því að fæturnir voru teknir að
láta sig og hún hafði því ekki ástæður til
koma til kirkju eins oft og hana langaði
til. Hvernig sem á málið var litið, var það
leitt, að hún skyldi aldrei eiga eftir að
setjast upp á hið nýja farartæki.
Nokkrum kvöldum síðar leiddi Valdi-
mar hjólhestinn út á slétta grund við
skógarröndina og þar lærði hann að hjóla.
Þett;, varð hann- að gera í rökkrinu. Listin
var auðlærð. Aðalatriðið var að gleyma
ekki að stíga hjólið meðan maður hafði
hugann þó meira við að stýra, og svo að
gleyma ekki að stýra, er maður hafði hug-
ann mest við að stíga. En eftir að nokkur
kvöld voru liðin, var hann herra hjól-
hestsins, og bylturnar höfðu aldrei orðið
nema fáar.
Þegar næsta sunnudag áræddi Valdimar
að sýna sig á þjóðveginum á meðal jafn-
aldranna. Hann hafði ekki sagt neitt um
kaupin áður, því að það mundi aðeins hafa
dregið úr undruninni hjá félögum hans.
Nú vænti hann þess að nýja hjólið vekti
almenna athygli. En eftir fyrstu undrun-
arorðin leit ekki út fyrir að drengjunum
fyndist það neitt sérstakt eða frekar um-
talsvert. Þeir voru flestir gamlir og reynd-
ir í hjólhesta-„bransanum‘- og ekki leið á
löngu áður en þeir fóru að láta faglegar
athugasemdir berast Valdimar til eyrna.
Þeir litu náttúrlega á merkið. Jú„ Morg-
unstjarnan" var svo sem þokkalegur hjól-
hestur, en þó var „Fálkinn“ betri, svo að
maður talaði nú ekki um „Norðurljósið“.
Morgunstjarnan hafði að vísu „new de-
parture“ fríhjól, og það var auðvitað kost-
ur, en annars var rapid-gerðin af fríhjóli
talin betri. Það var bezta gerðin, enda áttu
allir drengirnir nú orðið slíkan fyrirmynd-
ar útbúnað. Nú, og svo voru það „dekkin“.
Dunlop — jæja, það var nú svo og svo.
Þau voru þykk og sterk, það Varð ekki af
þeim skafið, en það hafði sýnt sig, að þau
áttu það til að rifna upp við felgjuna. Og
þarna var meira að segja komin sprunga,
á venjulegum stað! Maður þurfti alltaf að
vera aðgætinn, hvaða „dekk“ fylgdu hjól-
unum. Annars mundi „Morgunstjarnan"
auðvitað duga eitt eða tvö sumur... .
Valdimar varð dálítið óiótt í brjóstinu,
að félagar hans skyldu þekkja svo marga
galla á Morgunstjörnunni hans. Hann
ákvað að fara alveg sérstaklega vel og var-
lega með hjólið. Hann hjólaði yfirleitt
hægt og várlega og gætti þess vandlega,
að fægja þáð og pússa í hvert sinn, er hann
hafði notað það. Raunar var þetta sjálfsagt,
því að hann var hér með grip í milli hand-
anna, sem hann átti ekki enn sem komiðí
var. Enn hafði hann aðeins greitt fyrstu
afborgunina. Hann skoðaði hjólbarðana
með athygli og nokkrum kvíða, því að'
hann bjóst við að finna stórar rifur. Eng-
inn gæti hafa farið betur með eigin grip
en Valdimar fór með hjólhestinn.
Það var í sumarbyrjun, sem hjólhestur-
inn kom í hjáleiguna, og nú fóru dýrlegir
mánuðir í hönd. Hann ferðaðist til sumar-
fagnaða á fjarlægum stöðum, nærri því
um hverja helgi. Móðir hans fann sig
knúða til þess að nefna það við hann, að
hann væri á góðum vegi með að verða
hálfgerður spjátrungur. Hann væri hætt-
ur að hugsa um nokkuð annað en skemmta
sér. Til kirkju hefði hann aðeins farið einu
sinni síðan hann fékk hjólhestinn. Líklega'
hefði hún átt að hugsa sig betur um, áður
en hún skrifaði undir samninginn góða um
kaupin.
En í augum Valdimars var veröldin nú
helmingi stærri og dásamlegri en fyrr og
hann iðraðist einskis. Hann komst í kunn-
ingsskap við stúlkur, upplifði hið stóra
ævintýri átján ára manns. Fimmtíu kíló-
metrar voru ekki mikil vegalengd á hjóli.
Það leið ekki á löngu þangað til hann gat
farið 10 kílómetra á 25 mínútum, ef veg-
urinn var góður. Veröldin var í sannleika
miklu stærri en áður fyrir hann.
Það var sumar og hjól Morgunstjörn-
unnar komust í snertingu við þjóðveginn.
Nú var af sú tíð, er hanri horfði löngunar-
augum á eftir félögum sínum, er þeir
hurfu í fjarskann. Hann geystist áfram, og
jakkinn hans flaksaðist í golunni. Valdi-
mar var herra á sínum eigin hjólhesti. En
á mánudagsmorgna byrjaði hversdagsleik-
inn í torfristunni. Valdimar risti torf og
það var erfið vinna. Torfið var seigt og illt
viðfangs og rótartægjur og sprotar héldu
því rígföstu við jörðina, og þungt var að
fleygja gegnvotum torfunum til hliðar. Til
torfristu dugðu engir nema hinir hraust-
ustu menn. Valdimar var stór og sterkleg-
ur, en hann var óharðnaður og óundir-
búinn svo miklu erfiði. Eftir dagsverkið
rölti hann jafnan heim, úrvinda af þreytu.
En þá hafði hann nokkuð að hlakka tiþ
sem hvatti hann og hressti á alla lund.,
Það var hjólhesturinn. Hann þrælaði til,
þess að eignast hjólhestinn til fulls. Oft
flaug honum í hug, að þessa og hina torf-
una risti hann bara til þess að geta eignast
hjólið. Og þegar eg hef rist metralengju,
hef eg eignast 5 aura afborgun á hjólinu!
Það borgaði sig, þrátt fyrir allt, að rista
torf. Og það var svo dásamlegur léttir að,
hugsa um það á þennan hátt.
AÐ VAR ÞETTA SUMAR, sem Valdi-
mar kynntist Katrínu. Ef hann hefði
ekki átt hjólhestinn, hefði hann heldur
aldrei komizt á sumarfagnaðinn, þar sem