Samvinnan


Samvinnan - 01.12.1957, Qupperneq 25

Samvinnan - 01.12.1957, Qupperneq 25
ur hún blævænginn flögra eins og dúfna- vængi, en siðan falla saman í hönd sér til áherzlu við lok hverrar setningar.“ Þegar þetta fólk dansaði — og það dansaði mikið — var það auðvitað hvorki með óhaminni líkamsorku bænda- lýðsins né heldur með silahætti barokk- tímans. Það hreyfði sig með „élégangce“, hneigði sig og sveigði „gracieusement“ í dourante og gavotte og menuett. Nú drundi ekki lengur í básúnum og stór- gígjum, heldur lásu hljóðfæraleikararnir létta silfurtóna af fiðlum og flautum; hljómfallið varð hraðara, manneskjan léttstígari, og þegar raðirnar mættust, snerti herrann hönd konunnar og dans- aði henni hæfilega umhverfis sjálfa sig til þess að geta hvíslað nokkrum mjúk- látum orðum, áður hann sleppti henni aftur í kvennaröðina. Ljósakrónan lokkaprúða. Nýir dansar berast æ víðar að: schottis og anglais frá Bretlandi, polk- inn frá Bæheimi, rheinlánder frá Rínar- löndum og polonais frá Póllandi. Herr- ann fer nú smám saman að bjóða ákveð- inni dömu upp í dans í stað þess að grípa hana út úr keðjunni líkt og happdrættis- vinning, — ástleitni og rómantík fara að eignast lögheimili þar sem dansinn er. Með frönsku byltingunni breiðist dans- inn út til flestra stétta, og „dansleikur- inn“ fer að verða helzta dægradvöl manna á veraldlegum tillidögum. Það er einnig um þetta leyti sem fyrsti dansleikurinn mun vera haldinn í Reykjavík, á Klump (þ. e. gamla klúbbnum), og þangað boðið fyrir- standi bæjarins, upp á „spísning og púns“. Þetta er hinn 14. ágúst 1809, og meðal dansgesta eru þau Jörundur hundadagakonungur, Alexander Jones, kapteinn á stríðsskipinu Talbot, og amerísk frú, Vancouver að nafni. Nú hefur það svo sem komið fyrir á dans- leikjum, að konur hafi misst niður um sig millipilsin og annað þaðan af verra, en sennilega hefur sjaldan tekizt svo illa til sem á þessum dansleik, og má hann því sannarlega heita eldskírn dans- konstarinnar á íslandi. Þessi frú Van- couver var með fágætum hárprúð og ein helzta fyrirkona samkundunnar. Þegar allt er í bezta gengi, býður Jones kaptugi frúnni upp í dans og svífur með hana út á gólfið, sennilega til mikillar aðdáunar áhorfendum, sem hafa ekki allir verið jafn vel menntaðir til fótanna. En hús í Reykjavík voru í þann tíð ekki há- reistar hallir, og sem nú kaptuginn dans- ar frúnni undir ljósahjálminn, krækjast lokkar hennar í eina álmuna, og viti menn: öll þessi stásslega höfuðprýði dinglar þarna í hjálminum, en frúin stendur eftir aldeilis nauðasköllótt í faðmi kaptugans. Hundadagakóngurinn gat nú ekki setið á strák sínum, og er ' sagt hann hafi hlegið ofboðslega. Ekki er örgrannt um, að viti fróðra manna, að sá hlátur hafi stytt honum konung- dóminn. Að minnsta kosti hafði Alex- ander Jones liann með sér, fanga, til Englands, en frú Vancouver hló síðast og bezt. „Dóná svo blá“ — og bunníhopp. Við vitum raunar ekki, hvað dansað var í klúbbnum þetta örlagaríka ágúst- kvöld, sennilega þó schottis eða polki, — varla vals. Jóhann Strauss eldri var þá ekki nema fimm ára suður í Vín. Alvarleg borgarastétt 19. aldarinnar fór nú að líta tilhlaup og skvetti skott- íssins illu auga: það sómdi ekki kristi- legum ektakonum né dætrum þeirra að haga sér svo geist. Krínólínið er aftur í tízku, herramir komnir í síðar og þröng- ar buxur með föðurmorðingja um háls- inn, — valsinn svaraði slíkum klæðnaði hinsvegar mjög vel. Þeir Straussfeðgar sendu frá sér einn valsinn af öðrum, Vín- arblóð, Við fagra bláa Dóná, Sögur úr Vínarskógi, og öll Evrópa sveiflaði sér á mjúkurn og klingjandi vínartónum í nokkra ártaugi. En nálarauga siðgæðis- ins er löngum vandþrætt, — meira að segja vínarvalsinn reyndist því of gróf- ur. Dansparið þótti koma of nálægt hvort öðru, vangar sáust jafnvel strjúk- ast saman, og var því víða bannað að dansa vals á opinberum stöðum. En með valsinum er framlagi Evrópu til dansins lokið — um skeið. Það er Ameríka sem slær taktinn héðan í frá. Á fyrsta tugi aldarinnar kemur nýr sam- kvæmisdans, tangó, upprunninn úr spænskum þjóðdönsum suður í Argen- tínu, og verður ákaflega vinsæll. Varla er lokið dauðadansi fyrra stríðsins þegar tónaflóð jazzins skellur yfir Evrópu, ættað að langfeðratali úr frumskógum Afríku. Það eru þeyttir saxófónar, sleg- in málmgjöll og barðar bumbur: „hruna- dans siðmenningarinnar“ kölluðu hann sumir. En öld hraðans er í algleymingi, og það stendur ekki til að börn hennar hreyfi sig eins og þau væru enn í kýla- brókum eða krínólíni og gufuvélin væri ekki enn fundin upp. Eftir tangó kemur foxtrott; og eftir jitterbug rock’n roll. Svo heyrði ég það í útvarpinu á dög- unum, að „Sæli sýndi bunníhopp“ niðri í Breiðfirðingabúð .... A 19. öldinni komst valsinn í tízku og dömurnar eru aftur komnar í krínólín, en herrarnir í þröngar buxur og með föður- morðingja um hdls- SAMVINNAN 25
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64

x

Samvinnan

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Samvinnan
https://timarit.is/publication/340

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.