Samvinnan - 01.10.1963, Blaðsíða 14

Frú Hjaltlína ásamt sonum sínum, kon-
um þeirra og börnum. Leng-st til vinstri
er Þröstur Sigtryggsson skipherra og
kona hans Guðrún Pálsdóttir. Fyrir
framan þau standa dætur þeirra tvær
Lengst til hægri er Hlynur Sigtryggsson,
veðurstofustjóri, og kona hans, Jakobína
Guðríður Bjarnadóttir. Fyrir framan þau
er dóttir þeirra.
trygg, og „Þu nafnkunna landið“, lag
eftir síra Sigtrygg við ljóð Bjarna
Thorarensen.
Skólastjórinn að Núpi, Arngrímur
Jónsson, flutti lokaorð og að síöustu
var sungið „ísland ögrum skorið“.
Bauð skólastjórinn öllum hátíðargest-
um til kaffidrykkju í leikfimisal skól-
ans og voru þar bornar fram rausn-
arlegar veitingar. Var fjölmenni svo
mikið, eins og áður er sagt, að tví-
setj? varð hinn stóra sal. Undir borð-
um voru fluttar margar ræður í
bundnu máli og óbundnu, þar sem
gamlir og nýir nemendur og ýmsir
aðrir minntust skólans að Núpi og
skólamanna sem sett hafa svip sinn
á staðinn. Að lokum tók frú Hjaltlína
til máls og þakkaði undirbúnings-
nefndinni, forráðamönnum skólans
og öllum viðstöddum.
Minningarstundinni var lokið. Fólk
dreifðist og litaðist um á gamalkunn-
ugum stöðum. Gamlir skólafélagar,
sem ekki höfðu ef til vill sést síðan
þeir voru þar saman í læri, jafnvel
fyrir áratugum síðan, tóku tal saman
og um skeið voru margir smáhópar
um allt skólahlaðið. En smám saman
þynntust hóparnir. Menn kvöddust
þéttum handtökum, alls ekki svo viss-
ir um, að þess yrði síðar kostur, og
héldu hver til síns heima.
Sunnanmenn héldu brott árla næsta
morgun. Framundan var fjórtán
tíma akstur, en að baki nokkrar
klukkustundir, hinum gömlu Núpverj-
um svo dýrmætar í endurminningunni,
að þeirra vegna var engin leið of
löng. Þegar bifreiðin rann úr hlaði, og
ég leit Skrúð augum, komu skyndilega
tvær setningar fram í huga mér, sem
sagðar voru daginn áður. Þær fannst
mér fela í sér flest það, sem sagt var
um hinn merka prest og skólamann,
Framh. á bls. 31.
Þá greip mig fögnuður
Ut við „Gamla skóla“ sá ég til ferða
Ingimars Jóhannessonar, yngsta nem-
andans í fyrsta árgangi Núpsskóla. Það
mátti greina á svip Ingimars, að hugur-
inn var bundinn því liðna. Hann hafði
áður lofað mér að greina nokkuð frá
veru sinni á Núpi fyrsta skólaárið og
brást Ijúfmannlega við þegar sú beiðni
var endurnýjuð. Við settumst í brekkuna
ofan við húsaþyrpinguna og hófum
spjallið:
— Hvað voru margir nemendur fyrsta
veturinn?
— Tuttugu, öll úr Mýrahreppi.
— Hve mörg eru enn á lífi?
— Tíu — átta hér á landi og tvö er-
lendis.
— Hve mörg ykkar eru hér í dag?
— Við erum fimm, yngsta 71 árs og
hið elzta nær 79 ára.
— Hver kenndi við skólann, auk sira
Sigtryggs?
— Enginn fyrsta veturinn. Síra Sig-
tryggur kenndi þar einn.
— Hvenær hófst kennsla?
— Hún hófst 4. janúar 1907, fyrsta árið
og var til marzloka. — Daglegt starf
hófst kl. 3 á daginn og var til kl. 8, því
að barnaskóli starfaði í sömu stofu fyrri
hluta dagsins.
— Hvernig voru húsakynnin?
— Kennslustofan var allrúmgóður
salur í nýju timburhúsi, sem byggt hafði
verið sumarið áður, bæði til kennslu og
fundarhalda. Stofan var vel máluð og
skreytt með ritningarorðum, er síra Sig-
tryggur hafði valið og málað síðan efst
á veggi stofunnar og loftbitana, t. d.
„Kenn hinum unga þann veg, sem hann
á að ganga“ o. s. frv.
— Hvar bjuggu nemendur?
— Ýmist heima hjá sér eða hjá frænd-
um og vinum í nágrenni skólans. Núps-
hjónin tóku 5 nemendur í fæði og hús-
næði — og var þó fjölmennt heimili fyrir,
m. a. 6 börn þeirra Núpshjóna, hið elzta
10 ára og yngsta á 1. ári. — Má af því
marka, hvílíkt áhugamál Kristni var að
stofna skólann.
— Hvernig var aðstaðan við undirbún-
ing daglegs náms?
— Yfirleitt sæmileg — eftir því sem
húsakynni voru þá. Það las hver á sínu
heimili — eða hjá sínum gestgjöfum.
Skólastjórinn skipti sér ekkert af heima-
lestrinum, þar sem við vorum dreifð á
mörg heimili.
— Hvernig var aðstaða til félagslegs
samstarfs utan kennslutíma?
— Hún var í raun og veru engin, þar
sem þetta var kvöldskóli og kennslustof-
an í notkun allan daginn. Ekkert skóla-
félag starfaði þennan vetur, en góð-
templarastúkan „Gyða nr. 120“ tók til
starfa ári fyrr en skólinn, 5. janúar 1906
— og flestir nemendurnir voru félagar
hennar og tóku þátt í starfseminni af
lífi og sál. Þar voru þeir líka skólastjór-
inn og þau Núpshjón, Kristinn og Rakel.
Síra Sigtryggur hvatti okkur til þátt-
töku í félagsstarfinu og leiðbeindi þar
Ingimar Jóhannesson við dyr
„Gamla skólans“.
með gætni og festu. — Hann leiðbeindi
stúkufélögum í söng og leikstarfsemi.
Hann átti einna mestan þátt í að stúkan
sýndi sjónleikinn „Mann og konu“ á
fyrstu árum skólans — en það var ekki
fyrsta starfsárið hans (1907).
— Hvernig fór kennslan fram?
— í frásögnum og fyrirlestrum að miklu
leyti, en bækur notaðar til stuðnings.
Kennslufyrirkomulagið var miðað við
lýðskólana dönsku, er Grundtvig hafði
mótað. „Fyrir guð og föðurlandið“, voru
einkunnarorð skólans og í þeim anda var
starfað. Hver kennsludagur byrjaði og
endaði með helgistund.
• 14 SAMVINNAN