Samvinnan - 01.09.1974, Blaðsíða 19

hún sér við kulda né hrak-
1 ri- og ntt skeytti hún um
ohfðarföt. Aftur á móti notaði
Fiív veitlinga við rakstur.
ert verk var svo sóðalegt,
hun fældist það fyrir þær
a lr. og i fáum greinum hirti
&Un um Þrifnaðarvenjur ann-
yrra manna. Ómannblendin
^ar hún í meira lagi og kaus
1 háttstað í fjárhúsum á
a ^rum, en fluttist inn í bæ
. ^ ■'Sapalia eða afvikna staði
ag Ja*lara> Þegar vetur lagðist
be ?]eS fr°st og snjó. Jafnan
o ^áttaði hún að fornum sið,
kulrt^-einu’ hvort hún svaf í
, a r útihúsi eða sterkju-
nita inni í bæ.
fe^«Ínan ÍUr hún allra sinna
j r a Sangandi, og var göngu-
k. g ennar ólíkt því, sem
, tlUr temja sér nú. Hún
skalmaði.
Stina gamla hefur sjálfsagt
erið greind í meðallagi, og all-
vel var hún minnug. En hug-
myndaheimur hennar var ann-
ar en þess fólks, sem hún var
samtíða. Nokkuð var hún
blendin í trú sinni, og engar
grillur gerði hún sér um annað
líf. Samt bar við, að hún tók sér
Nýja Testamentið í hönd og
stautaði í því um stund.
Reyndust henni þó erfið í
framburði ýmis nöfn á mönn-
um og stöðum austur á Gyð-
ingalandi á dögum Krists og
postulanna. Aðrar bækur lagði
hún ekki í vana sinn að lesa.
Aftur á móti kunni hún tals-
vert af gömlum vísum, þulum
og rímnaerindum, þótt margt
af því bjagaðist nokkuð í með-
förum. Þegar vel lá á kerlingu,
raulaði hún oft fyrir munni
sér mergjaðar stökur úr rím-
um, til dæmis þetta:
Möiidull Grími mein það vann,
má að slíku hyggja.
Kroppana um kvöldið hann
kyrra beiddi liggja.
Hún var hjátrúarfull í meira
lagi, og fáar voru þær hégiljur
fornar, sem hún legði ekki
trúnað á. Hún trúði á skrímsl
og forynjur, huldufólk og
drauga. En hún var ekki smeyk
við þess konar hyski, svo sem
ráða má af svefnstöðum þeim,
sem hún kaus sér í útihúsum,
afkimum og skotum. Hún var
ekkert að fárast yfir tilvist
þess konar ókinda. Hún kunni
líka skil á öfuguggum og
bjarnarsilungum, baneitruðu
fiskakyni, og ýmsa orma ætlaði
hún banvæn kvikindi. En mest
bar þó á trú hennar á forn-
aldarfjársjóði, sem hún hugði
fólgna í jörðu. Hún var sífellt
að leita þeirra og fíktist af
þeim sökum eftir moldarverk-
um. Þætti henni sækja að sér,
krossaði hún dyr og hurðir og
tuldraði fyrir munni sér, og
stundum kom fyrir, að hún
gekk fram og aftur, réttsælis
og rangsælis, þegar henni þótti
mikils við þurfa.
Eitt sinn bar það við í ofsa-
roki síðla sumars, að skánar-
hraukur fauk og buldu flögurn-
ar á þaki fjárhússins, er hún
svaf í. Þótti henni einsýnt, að
þetta væri gerningaveður, og
væru illar vættir á ferli. Ekki
yfirgaf hún samt húsin, held-
ur signdi allt í kringum sig og
þuldi jafnframt mergjaðar
særingar, líkt og þeir, sem
forðum hétu bæði á Þór og
Hvíta-Krist sér til velfarnaðar.
En ill þótti henni sú nótt.
í annað skipti gerðist það,
að hún villtist á Botnsheiði í
dumbungsveðri. Hafði verið
reynt að aftra því, að hún legði
á heiðina, en hún fór sínu
fram. Eftir á var hún sannfærð
um, að þetta hefði verið gern-
ingaþoka.
„Ekki vissi ég fyrr, að hann
væri göldróttur,“ sagði hún um
þann, er hún hafði fyrir sök-
um.
Verkkunnátta hennar var
ekki mikil og öll á gamla vísu.
Hún var forkur að dugnaði við
rakstur og ávinnslu á túni, og
alla vetur spann hún þindar-
laust og þeytti rokkinn af
miklu forsi. Hún lék við hvern
fingur í mógröfum, og ekki
sárnuðu henni svo mjög lófar,
þótt hún héldi nótt með degi
i fé við rúningu á vorin. Kál-
garða stakk hún og lúði, bæði
á þeim bæjum, þar sem hún
dvaldist á vorin og sumrin, og
hjá kunningjum, sem hún bar
góðan hug til. Fastast sótti
hún rakstur, þegar verst var
veður, og jafnan var hún stúr-
in í skapi, ef mikil ljá var að
kvöldi. Yrti hún þá ekki á aðra,
sneiddi hjá bænum og gekk
rakleiðis til svefnstaðar síns í
fjárhúsunum.
Til heimilisverka var hún
miður fallin. Með nál verður
ekki sagt að hún kynni að fara,
og engin var hún prjónakona.
Hún gat hleypt upp á fiski og
kjöti og bakað pönnukökur, en
ekki var sótzt eftir því, að hún
fengist við matseld, með því að
þrifnaður var ekki meðal þess,
sem prýddi hana. Hún þvoði
sér nefnilega sjaldan eða
aldrei, nema hvað hún kákaði
kannski framan í sig á stór-
hátíðum, gekk í sömu dulun-
um hálft árið og skeytti lítt
um að greiða sér eða kemba.
Það var einskis manns meðfæri
að vigja hana undir merki
hreinlætis. Hún hefði talið það
ófyrirgefanlega misgerð og
móðgun, ef einhver hefði ætl-
19