Samvinnan - 01.09.1974, Blaðsíða 21

Sjávarsteinn
Gamall steinn
stendur í sjó frammi
og er stundum neðar
en stundum ofar
fletinum bláa
því föll sjávarins
hverfa veröld hans
milli veðra og djúps.
Allur í sjó
eignast hann dul vatnsins
og lífsins sem býr
þar sem Ijósið er í fjarska
en ofar sjó
sér hann allar vorar ferðir
og skýja og stjarna —
sér skip, fugla og dýr!
Gamall steinn
sem stendur í sjó frammi —
vitur líkt og þeir allir
sem eiga sér tvo heima.
Skyggnist hann upp
og skyggnist hann niður.
Opnast honum á víxl
hinar andstæðu hallir.
dæmis, að kvöld eitt kom hún
heim af engjum, þreytt og
svöng, með syni bóndans, sem
hún var hjá. Enginn var viðlát-
mn heima við til þess að gefa
Þeim að borða. Fór þá piltur-
inn sjálfur inn í búr og náði í
mat handa þeim. En Stína
gamla fékkst ekki til að bragða
v°tt né þurrt, fyrr en húsmóð-
nin k°m heim og skammtaði
henni. Henni fannst það ganga
stuldi næst að stinga upp 1 sig
blta, sem ekki hafði farið um
hendur húsmóðurinnar.
Aldrei var Stina gamla við
arlmann kennd, en eigi að
siður þótti henni það býsna
gott tal, ef við hana var rætt
om samskipti karls og konu.
urfti ekki að vanda orða-
a£ið til þess að henni væri
skemmt. Skellti hún þá á lær
sér og hló dátt með miklum
fettum. Gaman hafði hún
einnig af tuski unglinga og
vatti stundum til þess, ef vel
iá á henni, og að drukknum
mönnum gat hún hlegið af
íartans lyst. Stóð hún þá hóf-
ega langt frá og horfði á, en
einkum var hún i essinu sínu,
ef einhverjar horfur virtust á
eyskingum. Þeir höfðu tekizt
a' gömlu mennirnir, þegar þeir
órukku sig fulla í ungdæmi
ennar, og henni mun hafa
boft það manndómsskortur,
Ve þeir siðir voru aflagðir á
efri árum hennar. Sjálfri þótti
enni sér virðing ger, ef hús-
ændur hennar eða kunningj-
ar réttu henni glas eða pela.
reypti hún með þökkum á
orennivini og varð mjög hýr-
eit, en gerði aldrei meira en
suPa einn lítinn sopa.
”Ég er blindfull,“ sagði hún
og hafnaði boðinu, ef einhver
reyndi að fá hana til að súpa
oetur á.
Vélaöldin rann upp á efri
frum Stínu, og var það nýja-
rum henni ekkert fagnaðar-
e ni- Hún hafði fyrir löngu
S8ett sig nokkurn veginn við
a ■ þótt rist væri ofan af
eb spaða, þýfið sléttað og
® t að vinna á með klárum,
k° _ miklu helzt hefði hún
°sið að mylja taðið með hönd-
.Utn- þar kom, að það
s.núi SÍg’ að ekki var lai;l®
aðar numið við þetta. Alls
s, tl.ar riýjum tólum tók að
Jota upp. Fyrst komu plóg-
v ’ SVo fóru bílar að þjóta um
^egma. stína vék úr vegi og
°r a®1 sér upp í skriður, þeg-
t úa mætti þvilikum farar-
mkjum á gönguferðum milli
08ela í Hvalfirði. Og fremur var
ugnaráð hennar óhýrt, þegar
un horfði á eftir þessum ó-
reskjum, á meðan hún var að
venjast bílunum.
Af þvi er líka nokkur saga,
er hún sá flugvél í fyrsta
skipti. Það var á engjaslætti,
að Súlan gamla flaug yfir, og
sagði fólk Stínu gömlu, að
þetta væri flugvél. Hún rýndi
upp í loftið og kom auga á
hana. Þá varð henni að orði:
„Ljót eru í honum hljóðin,
þessum.“
Ekki er að orðlengja það, að
hún hélt þetta útlendan fugl
eða jafnvel flugdreka, og þegar
hún var spurð að því, hvort
hún yrði ekki lofthrædd í
svona farartæki, reiddist hún.
Hún trúði því ekki, að menn
væru innan í þessum skratta
og hélt, að ungviðið væri að
gabba sig. Að lokum kvaðst
hún fara til húsbóndans og
spyrja hann, því að ekki mundi
hann ljúga að sér. En þegar
hann staðfesti söguna, setti
hana hljóða yfir furðum þess
tíma, sem hún lifði á.
Nokkru fyrr en öld bíla og
flugvéla rann upp, hafði hún
komizt í kynni við plóg. Hann
lá eitt sinn hjá garði í Litla-
Botni, er hún kom aðvífandi.
Hún staldraði við, gekk allt í
kringum hann, án þess að
koma þó alveg að honum, og
virti hann fyrir sér með van-
trú og andúð i svipnum. Þetta
reyndist henni líka óþurftar-
verkfæri, þvi að nú var senn
farið að plægja kálgarðana,
sem hún var vön að stinga
upp. Plógurinn skerti sjálft
ríki hennar. En þvi happi átti
hún að hrósa, að ekki lifði hún
þá daga, að tekið væri að sópa
heyinu saman með vélum, sem
gerði hrífur og rakstrarkonur
óþarfar.
Sem betur fór hélt illgresið
áfram að spretta i görðunum,
þótt þeir væru plægðir, og þá
kom Stína gamla á vettvang i
strigapilsi sínu og lét greipar
sópa um það. Þótt hún sækti
þá vinnu af miklu kappi,
gleymdi hún ekki að huga að
gulli og gersemum í moldinni,
enda reyndist svo, að hún fann
margt, sem henni var fengur
í. Trú hennar á fólgna fjársjóði
varð bæði henni sjálfri og
mörgum unglingnum til mikill-
ar ánægju. Koparpeningum var
sáð í beðin, og meitlað var af
koparpípum og gerðir hringir,
sem voru henni mátulegir. Síð-
an liðu dagarnir við skemmti-
legar uppgötvanir og marg-
víslegar umræður um það, sem
fundizt hafði. Ekki spillti, þótt
unglingar væru með henni í
starfi, ef þeir kunnu tök á
þeirri gamansemi, sem henni
féll í geð. Að kvöldi dró hún
hringana á hönd sér, því að
neisti skartgirni blundaði í
brjósti hennar, og bjó um aðra
fjársjóði í klúthorni og stakk
í veggjarholu. Vildi stundum
svo fara, að hún fann ekki
aftur alla sína sjóði, og var
henni þá ekki grunlaust, að
haugbúi eða huldumaður hefði
vitjað eigna sinna. En þetta
sakaði ekki svo mjög, heldur
kryddaði aðeins tilveruna og
gerði hana tilbreytingaríkari,
því að nýjar gersemar fundust
annað veifið við útiverkin.
Eitt sinn hafði haugi verið
ekið á völl við bæ, þar sem
hún var, en mannfátt var til
þess að moka úr, því að miklar
byggingar voru á döfinni. Ein-
hverjum hugkvæmdist að
fleygja koparpeningum á nokk-
ur hlöss, og var þá ekki að
sökum að spyrja: Stina gamla
hafði auga á hverjum fingri
21