Samvinnan - 01.08.1981, Blaðsíða 16

Hrekkjabragðið
Ég dróst viljandi aftur úr og fann, hve púkinn
í mér naut þess innilega að sjá,
hvernig frambjóðandinn hristist á baki
merarinnar...
dæma þungur, var fínn maður að
sunnan. Ég er viss um að hann hefði
ekki lagt kollhúfur, ef hann hefði vit-
að hvílík ósköp þessi maður ætlaði að
gera fyrir sveitina okkar. En Gráni
hafði ekki hugmynd um neitt. Hann
vissi ekki, að það átti að leggja síma
heim á hvern bæ og raflýsa alla sveit-
ina, hann vissi ekki einu sinni, að nú
loksins stóð til að koma þessari van-
ræktu afdalasveit í þjóðvegasamband
við menninguna fyrir sunnan. Þess
vegna var hann í fýlu og hengdi haus-
inn og lagði kollhúfur.
Ég laumaðist til að virða frambjóð-
andann fyrir mér. Hann var alvarleg-
ur á svipinn, næstum því hátíðlegur,
og virtist niðursokkinn í djúpar hugs-
anir. Það fannst mér ekki nema eðli-
legt önnur eins ósköp og hann ætlaði
að gera fyrir sveitina mina á næst-
unni. Öðru hvoru leit hann upp og
horfði út yfir grasmóana til beggja-
handa.
„Hérna mætti nú aldeilis rækta
lasm,“ sagði hann svo allt í einu upp
úr eins manns hljóði.
Ég sagði ekkert; mér var ekki fylli-
lega ljóst, hvort hann var að tala við
mig eða sjálfan sig.
„Heldurðu að það væri ekki munur,
ef móarnir þarna væru orðnir að
rennisléttu túni?,“ sagði hann þá, og
talaði nú greinilega til mín.
„Jú,“ sagði ég, „það yrði gríðarstórt
tún.“
Frambjóðandinn kinkaði kolli, og
enn riðum við þögulir um stund. Sólin
skein í heiði, og brúðkaupsljóð stein-
depilsins og sólskrikjunnar bárust
okkur til eyrna hvaðanæva að. En
frambjóðandinn var ekki hingað kom-
inn til að hlusta á sólskríkjur og
steindepla; hann lét sem hann heyrði
ekki hina fagnandi söngva þeirra,
enda tók hann von bráðar til máls
sjálfur og fór að tala um væntanlegar
framkvæmdir í þessu niðurnídda kjör-
dæmi. Hann talaði mjög lengi, eins
og hann væri að flytja ræðu, lagði
einkennilega þunga áherslu á sum
orðin, og öðru hvoru brýndi hann
raustina lítið eitt og hvessti sjónir á
lyngmóana meðfram götunni, eins og
þeir væru sérlega tornæmir og jafnvel
vantrúaðir áheyrendur.
Hann talaði um ræktunarmögu-
leika, rafmagn og síma, og minntist
jafnvel á vélbáta og útgerð.
Ég verð að viðurkenna, að þrátt
fyrir prýðilegan flutning, fór megnið
af ræðunni fyrir ofan garð og neðan
hjá mér. Ég hafði mjög takmarkaðan
áhuga á ræktunarskilyrðum og bar
ekkert skyn á rafveitur, aðeins datt
mér í hug að gera þá athugasemd við
útgerðina, að sveitin okkar næði
hvergi að sjó. En ég hætti samt við
það. Hver vissi nema þessi fíni maður
kynni að hafa einhver ráð með að
koma upp fiskimiðum í þessu afdala-
héraði, honum virtist fátt ómáttugt.
Hins vegar reyndi ég einu sinni með
stökustu hógværð að vekja athygli
hans á tveimur hrossagaukum, sem
hneggjuðu glaðklakkalega rétt hjá
okkur.
„Þarna eru hrossagaukshjón. Þau
eiga líklega hreiður hérna rétt hjá,“
sagði ég.
„Ha, hrossagaukar, já, einmitt. Ja,
lasm, heldurðu að það verði munur,
þegar rafmagnið kemur? Bara að
styðja á hnapp og þá kemur ljós,“
sagði frambjóðandinn og drap tittl-
inga framan í mig.
„Já, það verður ógurlegur munur,"
sagði ég og fann að áhugi hans fyrir
hrossagaukum var minni en ekki
neinn. Okkur miðaði mjög hægt
áfram. Frambjóðandinn kærði sig
ekki um að riða hratt, hann sagðist
eiginlega vera að skoða landið svona
í og með. Hann var kátur og söng
óskiljanlegar aríur út um nefið, sá
ræktunarmöguleika i hverri mýri og
rafvirkjanir í hverju gili.
Ég var hins vegar ekkert kátur. Ég
söng ekkert og kom ekki auga á neina
möguleika til stórræða í mýrunum og
giljunum, enda var ég orðinn dauð-
þreyttur að berja fótastokkinn til þess
að halda merinni vakandi. Mér varð
litið á frambjóðandann, og ég fann að
ég öfundaði hann innilega. Hann var
finn maður og voldugur, sem ætlaði
að breyta öllum mýrunum í tún og
raflýsa alla sveitina, þegar hann kæmi
á þing. Þess vegna reið hann gráa fol-
anum húsbóndans, einum mesta gæð-
ingi sveitarinnar, og lék við hvern
sinn fingur.
Ég var hvorki finn né voldugur, ég
var bara tökustrákur, sem kunni ekk-
ert nema Eldgamla ísafold og Heil-
ræðavísur. Þess vegna var ég settur
upp á gráa meri, klárgenga og níðlata.
Nei, ég var ekkert kátur.
„Er hann farinn að letjast, sá grái?“
spurði frambjóðandinn, þegar hann
sá að ég barði fótastokkinn eins og
óður maður.
„Þetta er meri,“ sagði ég, „hún er
alltaf löt.“
„Meri. Já, svo það er meri,“ sagði
hann kátur og hóf að syngja bjána-
lega vísu um Grikkland og gráa meri.
Hann gat sungið og verið kátur. Hann
þurfti ekki að skekjast á húðlatri meri
klárgengri. Hann var fínn maður að
sunnan og kunni aríur úr Töfraflaut-
unni eftir Mósart. Ég öfundaði hann
af öllu hjarta og fann sárt til smæðar
minnar við hlið hans.
Loksins komumst við inn í Presta-
hvamminn. Ég sveigði merina út af
götunni og stefndi upp í hvamminn.
„Er nokkuð að, lasm?,“ spurði fram-
bjóðandinn.
„Nei,“ sagði ég, „en það er alltaf
stoppað hérna.“
„Ja, svo, lasm, þá æjum við hér líka
eins og aðrir. Hrossin hafa gott af að
hvíla sig,“ sagði frambjóðandinn.
Við riðum dálítið upp eftir hvamm-
inum og stigum af baki. Hrossin frýs-
uðu og hristu sig og fóru að rífa í sig
töðugresið í hvamminum. Við settumst
í grænu barði, þar sem blágresi og
víðir undu hvort annars félagsskap og
fögnuðu sólinni innilega. Ég lagðist
endilangur í grasið og teygaði angan
viðisins. Frambjóðandinn settist fyrst
flötum beinum í brekkunni, en fór svo
að mínu dæmi og hallaði sér á bakið.
„Gott að teygja úr sér,“ sagði hann
og lagfærði hattinn, þannig að hann
skýldi andlitinu fyrir sólinni. Svona
lágum við góða stund og töluðumst
við. Hrossin rásuðu lengra upp í
hvamminn og stundu og dæstu af vel-
líðan. Liklega höfum við báðir gleymt
okkur um stund, það var svo notalegt
að liggja þarna. Ég rankaði við mér,
þegar mér fannst stanzinn orðinn
iskyggilega langur, spratt á fætur og
sagðist ætla að ná í hrossin.
Þau höfðu rásað dálitið lengra upp
i hvamminn, og voru komin í hvarf.
„Ágætt, lasm, ágætt," sagði fram-
bjóöandinn, og ég rölti af stað i áttina
til reiðskjótanna. Brátt kom ég auga
á þá, og um leið varð mér ljóst, hvað
þeir voru nauðalíkir, svona í sjón.
Og þá var það, sem mér flaug
hrekkjabragðið í hug.
Ég veit ekki ennþá, hvernig í ósköp-
16