Samvinnan - 01.08.1981, Blaðsíða 28

Kostur fremur en galli
aö búa á afskekktum stað
eða framvinda í hverri
námsgrein fyrir sig. Á því
sviði þarf að sjálfsögðu að
fylgjast vel með og breyta
jafnóðum.
í öðru lagi: í skóla sem
reynir að vera hagnýtur og
búa nemendur undir at-
vinnulífið, þarf ævinlega að
vera framþróun, endurskoð-
un og nýmæli.
í þriöja lagi er alltaf
spurning hvernig á að
kenna; hvernig á að verja
þessum 40 mínútum sem eru
i hverri kennslustund. Á
kennslustundin að vera
fólgin í fyrirlestri kennar-
ans, á hún að vera verkleg
æfing, á hún að vera sam-
tal eða spjall milli kennara
og nemenda — eða öllu
heldur: hvernig á að hag-
nýta ólikar kennsluaðferðir
með misstórum hópum nem-
enda í senn til þess að ná
sem beztum árangri. Þarna
koma kennslutækin líka
til skjalanna: kvikmyndir,
tölvur, ritvélar, bókhalds-
vélar.
Á öllum þessum sviðum
þurfa alltaf að eiga sér stað
meiri eða minni breytingar,
helzt á hverju ári, svo að
skólinn staðni ekki.
• Frumkvæði
i fræðslumálum
— Námskeiðahald Sam-
vinnuskólans hefur vakið
mikla athygli. Hvert er álit
þitt á þeirri starfsemi og
verður henni haldið áfram?
— Segja má, að nám-
skeið Samvinnuskóians séu
starfsfræðsla á vegum skól-
ans eða símenntunarkerfi
hans. Ég kann betur við
annaðhvort þessara orða en
skandinavíska orðið „full-
orðinsfræðsla." Þessi starf-
semi er nú þegar orðin sér-
stakur þáttur i starfsemi
Samvinnuskólans og að
mikilvægi sambærileg við
starfið í Bifröst og fram-
haldsdeildinni. Og henni
verður að sjálfsögðu haldið
áfram.
Það er mjög brýnt að
finna á hverjum tíma, hver
eftirspurnin er eftir þessum
námskeiðum. Við vitum, að
einhvers staðar er verið að
efna til nýbreytni í þjón-
ustu, viðskiptum, stjórnun
eða félagsstarfi samvinnu-
félags. Þá er þar þörf fyrir
námskeið um tiltekið efni —
og okkur er ætlað að koma
og uppfylla hana.
Námskeiðin skiptast enn
sem komið er aðallega í
þrennt: Samvinnu- og fé-
lagsmálanámskeið, almenn
verzlunar- og viðskiptanám-
skeið og sértæk námskeið á
einstökum sviðum, t.d. í
rekstri, stjórnun, bókhaldi,
endurskoðun eða jafnvel
iðnaði.
Með námskeiðahaldi sínu
hefur Samvinnuskólinn og
samvinnuhreyfingin tekið
frumkvæði á ákveðnu sviði i
menntamálum þjóðarinnar,
sem á eftir að eflast og auk-
ast mjög á næstu árum.
Þetta er tiltölulega nýtt
fyrirbæri í þjóðfélagi okkar,
en það á áreiöanlega eftir
að verða fyrirferðamikið i
fræðslumálum þjóðarinnar i
náinni framtíð.
• Gamalgróin og voldug
hreyfing
— Varðstu snemma sam-
vinnumaður?
— Ég kynntist samvinnu-
starfi sem barn og margt af
skyldfólki mínu hefur verið
og er félagsmenn í sam-
vinnufélögum. Hins vegar
hef ég hingað til alið minn
aldur eftir að barnsskónum
var slitið að mestu leyti hér
í Reykjavík, þar sem sam-
vinnuhreyfing er vissulega
öflug á mörgum sviðum, en
þó ekki á þann félagslega
hátt sem hún er viða um
land. Og þaö hefur átt sinn
þátt í þvi, að ég hef ekki
tekið mikinn þátt i starfi
kaupfélags eða samvinnu-
félags.
— Hver er staða sam-
vinnuhreyfingarinnar nú á
dögum?
— Staða samvinnuhreyf-
ingarinnar núna verður
ekki skilgreind nema með
því að sundurliða viðfangs-
efnið. Samvinnuhreyfingin
er í fyrsta lagi fjölmennasta
almannahreyfing í landinu,
gamalgróin og voldug. Hún
býr þar með við sömu vand-
kvæði og aðrar slíkar hreyf-
ingar, t.d. verkalýðshreyf-
ingin og stjórnmálaflokk-
arnir, en það er lítil þátt-
taka almennings í félags-
legu starfi.
Öll félög eiga við þennan
vanda að stríða meira eða
minna, og orsakir hans eru
mýmargar: Vinnutími er
langur og atvinna næg;
menn leggja meiri rækt en
áður við persónuleg hugðar-
fni sín; menn þurfa að
byggja hús eða fara i ferða-
lög o.s.frv.
Við lifum i neyzluþjóð-
félagi, og þessi svokallaða
deyfð í félagsmálum er auð-
vitað neikvæð. En hún felur
þó í sér tiltekna viðurkenn-
ingu; menn sjá að minnsta
kosti ekki ástæðu til fjöl-
mennis á fundi i mótmæla-
skyni.
En um leið rekur sam-
vinnuhreyfingin öfluga at-
vinnustarfsemi á fjölmörg-
um sviðum, og að því leyti
stendur hún frammi fyr-
ir sömu viöfangsefnum og
aðrir framleiðendur og
þjónustuaðilar. Hún verður
að takast á við verðbólguna
og leita allra ráða til að
reksturinn standi undir sér.
Samvinnuhreyfingin er
reyndar i sjálfum brim-
garðinum, því að hún veitir
alhliða daglega þjónustu
þar sem erfiöast er að halda
henni uppi — i dreifbýlinu.
Kaupfélögin hafa orðið að
berjast lengi við erfið
rekstrarskilyrði i verðbólgu-
ástandi, og heildarsamtökin
hafa reynt að koma fram
sem hlífiskjöldur þeirra og
veitt þeim ómetanlegan
stuðning.
Ég hygg að það sé ekki of-
mælt, að skelfilegt ástand
ríkti víða í landinu, ef sam-
vinnuhreyfingarinnar hefði
ekki notið við.
• Milli himins og jarðar
— Að lokum: Hvernig
leggst það i þig að setjast
að upp i sveit?
— Það leggst mjög vel í
mig. Áður en þetta starf
kom til álita, vorum við
hjónin búin að ákveða að
breyta til — t. d. með þvi að
flytja út á land. Ég held
að það sé orðið mjög al-
mennt viðhorf meðal fólks
af minni kynslóð, að menn
eigi ekki að velja sér tiltekið
starf i eitt skipti fyrir öll,
heldur endurskoða afstöðu
sina og fitja upp á nýju
nokkrum sinnum á ævinni.
í ljósi þessa höfðum við
haft i huga að fara út á
land eða jafnvel út í lönd,
og þar sem konan min er
kennari að atvinnu, og ég
hef fengizt mikið við
kennslu kom skólastarf ein-
mitt helzt til greina.
Já, það leggst mjög vel í
okkur bæði að setjast að
uppi í sveit. Það þarf að
sjálfsögðu ekki að lýsa nátt-
úrufegurð Borgarfjarðar. Og
því fer viðs fjarri, að Bif-
röst geti talizt afskekkt
sem svo er kallað. Reynd-
ar er það að minum
dómi frekar kostur en galli
á stað, að hann sé talinn
afskekktur, við þær aðstæð-
ur sem við búum nú á dög-
um.
Við erum alls staðar jafn
nálægt himninum, en þurf-
um jafnframt að standa
föstum fótum á jörðinni.
Og Bifröst er einmitt
regnboginn, sem sameinar
þetta tvennt.
G.Gr.
28