Samvinnan - 01.04.1984, Qupperneq 11

bandsins og efla hinn félagslega þátt
hreyfingarinnar.
•Kjörmarkaðsverð víðar en áður
Tilkoma stórmarkaðanna, ekki síst
Miklagarðs í Reykjavík, hefur aukið
samkeppni í smásöluverslun til muna.
Ennfremur láta neytendur nú meira til
sín taka en áður. Verður þessi harða
satnkeppni og verðstríðið sem henni
fylgir til góðs, þegar til lengri tíma er
dtið, eða er hún aðeins stundarfyrir-
bceri?
Samvinnumenn hafa aldrei óttast
samkeppni og telja hana af hinu góða,
svo fremi að heiðarlega sé að henni
staðið. Samvinnuhreyfingin á einmitt
tilveru sína alla undir því, að henni
takist á hverjum tíma að standast sam-
keppni og verða við kröfum neytenda
nauðsynlega verslunarþjónustu,
vöruverð og vörugæði.
Með breyttri tækni og tilkomu stór-
niarkaðanna hefur tekist að lækka
vöruverð, þar sem markaðurinn er
stór og verslunin hröð. Samvinnu-
breyfingin hefur ekki látið sitt eftir
bggja á þessu sviði. Stórmarkaðir
i aupfélaga hafa risið upp víða um
og nú síðast Mikligarður í
Reykjavík, en opnun hans hefur orðið
bl þess samkvæmt verðkönnunum að
ækka vöruverð almenningi til hags-
bóta.
Við hjá KEA erum einmitt um
Þessar mundir að gera stórátak til að
æta verslunarkjör fólks á félagssvæði
°kkar alls staðar þar sem því verður
jnögulega við komið með tilliti til
byggðar. Litlu búðunum fækkar hjá
°kkur, en í staðinn verður hægt að fá
vorur á kjörmarkaðsverði víðar en
aður.
Vandinn er hins vegar sá, að víða í
reifbýlinu verður markaðsverslun
^ 'ki komið við sökum fámennis og lít-
| s markaðar. Og þessi vandi dreifbýl-
isverslunarinnar bitnar miklu fremur
a samvinnuhreyfingunni en einka-
'■erslun. Það stafar að sjálfsögðu af
Ijy1’ a.ö samvinnuhreyfingin leitast við
a þjóna öllum byggðum landsins
urtséð frá hagnaðarsjónarmiðum, en
einkaverslunin aftur á móti velur sér
juarkaðssvæði með tilliti til þess hvað
. ægt er að hagnast mikið á verslun-
inni.
Þess vegna er það, að víða í hinum
tninni byggðum er eingöngu um sam-
Vlnnuverslun að ræða, en enga einka-
Verslun. Þetta orsakast ekki af því, að
samvinnuverslunin drepi af sér einka-
verslunina, heldur kærir einkaversl-
unin sig ekkert um þessar litlu byggðir.
Pað leiðir svo hins vegar til þver-
sagnarinnar um einokunaraðstöðu
samvinnuhreyfingarinnar í þessum
byggðum, en þann áróður heyrir
maður oft úr herbúðum andstæðinga
samvinnuhreyfingarinnar.
Þessi áróður er í sjálfu sér ekki
svaraverður. Róleg yfirvegun almenn-
ingsálitsins í landinu gegnumlýsir
hann og skilur kjarnann frá hisminu.
KEA er um þessar
mundir að gera
stórátak til að
bæta verslunarkjör
fólks á félagssvæði
sínu alls staðar
•Erfítt að sætta sig við afturför
Að lokum: Er staða samvinnuhreyf-
ingarinnar sterk eða veik um þessar
mundir að þínum dómi?
Hún er sterk og hefur verið það lengi.
Sannleikurinn er sá, að samvinnuhug-
sjónin hefur haft áhrif á þjóðlífið allt,
bæði efnahagslega, félagslega og
menningarlega. Já, hún hefur haft
afgerandi áhrif á þróun og mótun
þjóðfélagsins í heild og það langt út
fyrir raðir samvinnumanna. Segja má,
að þjóðfélagið allt sé meira og minna
mótað af lýðræðislegri samhjálp og
samvinnu - og það voru samvinnu-
menn sem ruddu brautina og leiddu
þessa fögru og viðurkenndu hugsjón
okkar til sigurs.
Auðvitað steðja ótal vandamál að
samvinnuhreyfingunni og þjóðinni
allri nú sem fyrr. Samt eru íslendingar
enn meðal tiltölulega fárra þjóða í
heiminum, sem búa við langbest
lífskjör. En það er alltaf erfitt að sætta
sig við afturför og óneitanlega varð
mikil afturför í lífskjörum á síðasta
ári. Þó varð árið íslendingum i ýmsu
sæmilega gott ár, og má þar sérstak-
lega fagna því að loksins tókst að ná
þeim tökum á efnahagsmálum þjóðar-
innar að verðbólgan komst niður í
nokkurn veginn viðráðanleg mörk.
Vissulega hefur þjóðin þurft að færa
fórnir vegna minnkandi þjóðartekna,
en ég vil að lokum láta í Ijósi þá ósk og
von, að hún megi fljótlega uppskera
árangur erfiðis síns og lifa betri tíma
með nýrri eflingu íslensks atvinnulífs.
G. Gr.
þar sem því verður
mögulega við
komið með tilliti
til byggðar.
Nýtt skipulag Sambandsins kynnt
fjölmiðlum á blaðainannafundi 3. apríl
sl. Talið frá vinstri: Axel Gíslason, að-
stoðarforstjóri, Valur Arnþórsson,
stjórnarformaður og Erlendur Einars-
son forstjóri.

k 'i X - - - -
11