Tímarit íslenzkra samvinnufélaga - 01.03.1916, Síða 10
4
fleiri skrifstofum erlendis, sem heyra undir miðstjórnina
í Reykjavík.
Petta atriði er mjög mikilsvert, en dálítið skiptar skoð-
anir um, meðal forgöngumanna fjelaganna. Sumir hallast
að þeirri skoðun, sem hjer er skýrt frá, en aðrir vilja
tvískipta hinni æðstu stjórn: hafa heildsölu í Reykjavík
og erindreka erlendis, hvort um sig með sjálfstæðu verk-
sviði. Raunar er hjer bitamunur en ekki fjár, eins og
síðar mun sýnt verða. En í allri stjórn, sem gagn á að
gera, verður að vera einn húsbóndi, sem hefir yfirum-
sjón með öllum höfuðgreinum starfsins og sker úr vanda-
málum, sem fyrir koma. Að tvískipta slíku valdi hlyti að
leiða til sundrungar og vandræða. En til að halda sjer
við jörðina, sem mest, er gott að skýra þetta með áþreif-
anlegum dæmum.
Nú sem stendur fer langmestur hluti af heildsöluverzl-
un íslendinga gegn um hendur manna, sem búsettir eru
í Reykjavík. Tala þessara heildsala hefir farið hríðvaxandi
hin síðustu ár, síðan byrjað var á hafnargerðinni; bæði
hafa nýir menn byrjað á þessari atvinnú, og erlend og
íslenzk heildsöluhús flutt til Reykjavíkur. Sumir af þess-
um heildsölum hafa útibú erlendis vegna íslenzku verzl-
unarinnar, en sú tilbreytni virðist ekki vera nauðsynleg,
þvi að flestir voldugustu heildsalarnir hafa eingöngu bceki-
stöðu i Reykjavik. Og til sönnunar því, að þessi heild-
söluatvinna er mjög arðvænleg, má benda á það, að af
þeim mörgu og mishæfu mönnum, sem við þetta fást,
hefir enginn farið a höfuðið, siðustu árin. Allir virðast
þeir komast vel af, og um suma er á allra vitorði, að
þeir eru stórauðugir menn.
Rað virðist nú engum blöðum þurfa um það að fletta,
að fyrst íslenzk verzlun er að flytjast frá Höfn (að því
er útlönd snertir) og til stóru nábúalandanna, þá eiga
kaupfjelögin ekki að binda sig í höfuðstað Danmerkur,
meira en góðu hófi gegnir, enda eru Danir aðallega
milliliðir í íslenzkri verzlun. Og úr því að heildsalarnir