Tímarit íslenzkra samvinnufélaga - 01.03.1916, Page 12
6
stjórnar Islenzkra samvinmtmála og fundarstaður kjör-
inna ýulltrúa, sem hittast þar á tilteknum tímum, til að
marka aðallínurnar í starfi samvinnufjelaganna og kjósa
framkvæmdarstjórnina.
í þessu sambandi verður að minnast á eitt atriði, sem
er nokkuð sjerstaklegs eðlis, nefnilega, hvort við sam-
vinnumenn höfum nú þegar mann, sem við treystum til
að stýra þessu stóra og vandasama heimili. Flestir munu
svara því játandi, að rjetti maðurinn sje til, ef hann fá-
ist, nefnilega hinn núverandi erindreki samvinnufjelag-
anna, Hallgrímur Kristinsson.
Engum getur verið það Ijósara en þeim, sem þetta
ritar, að það muni orka tvímælis, að byggja almenna
hreifingu á einstökum manni. En nauðsyn brýtur hjer
lög. Fjelagsmenning okkar íslendinga er á mjög lágu
stigi og þess mörg augljós dæmi, bæði úr stjórnmálalífi
okkar og flestu öðru samstarfi manna. Má kveða svo að
orði, að engin fjelagshreifing verði hjer langlíf, nema
hún eigi einhvern ágætan forgöngumann. þetta er að
vísu raunalegt ástand og breytist vonandi með vaxandi
andlegri og siðferðislegri menningu. En eins og nú er
ástatt, er hin mesta fásinna að byrja á nýrri og ábyrgð-
armikilli hreifingu, nema því að eins að foringinn sje
fenginn, sá, sem trúandi er til að vera sverð og skjöld-
ur í baráttunni. Síðar koma vónandi þeir tímar, að fjöld-
inn getur verið fremur án slíkra forgöngumanna óg er
gott við slíku að búast. En sá tími er enn ekki kominn
hjer á landi.
F*ó að tæplega þurfi að búast við, að þessari skoðun
verði andæft af mönnum, sem skyn bera á málið, þykir
þó rjett að færa henni til varnar nokkur rök. Er þá
skemmst til að telja, að þegar þingið veitti fje ti! erind-
reka fyrir samvinnufjelögin, fjekkst ekki samkomulag um
neinn mann til starfsins fyr en Hallgrímur Kristinsson
Ijet undan þrábeiðni manna, óg tók starfið að sjer. Hann
einn hafði unnið sjer þann orðstýr, að hlutaðeigandi fje-