Tímarit íslenzkra samvinnufélaga - 01.03.1916, Side 35
29
stendur á, að vörurnar eru keyptar því innkaupsverði,
sem gæti leyft töluvert lægra úthlutunarverð, en almenna
dagverðið setur.
Peir, sem eru óánægðir með þetta fyrirkomulag fjelag-
anna, byggja óánægju sína á því, að tilgangur fjelaganna
hljóti að vera sá: að verja neytendurna gegn þeirri á-
gengni einstakra verzlunarmanna, sem sjáanlega hagnýta
sjer hið óvanalega viðskiptaástand til þess að ná í blygð-
unarlausan ávinning á kostnað annara stjetta.
Auðvitað skilja aliir það vel, að það kemur í éinn stað
niður fyrir meðlimi þessara samvinnufjelaga, hvernig út-
hlutunarverðið er sett, því það sem þeir borga meira fyr-
ir vörurnar en innkaupsverði og kostnaðarviðbót nemur,
fá þeir seinna borgað til baka, og mikill fjöldi meðlim-
anna metur það mikils, að geta, á þennan hátt sparað
fjárhæðir þær, sem þeir láta af hendi í vöruverðinu, um-
fram það allra nauðsynlegasta, til þess að geta, síðar
meir, fengið út borgaðar í einu þessar saman dregnu
smáfjárhæðir, sem annars hefðu, ef til vill, ekki verið
sparaðar.
Pað er þess vegna ekki af umhyggjusemi fyrir velferð
meðlima samvinnufjelaganna, að komið er fram með kröf-
ur um allra lægsta úthlutunarverð, sem lagi sig eptir inn-
kaupsverðinu, en ekki dagverðinu eða verðlaginu á heims-
markaðinum, heldur er krafan sprottin af þeim skilningi,
að þjóðhagslegur tilgangur samvinnufjelaganna sje sá, að
vera verðstillir (Prisregulator) í verzlunarmálum. Vegna
þessa álíta menn að viðleitni fjelaganna eigi að hníga að
því, aðallega, að setja vöruverðið svo lágt, sem allra
frekast er unnt, neytendunum til hagsmuna, því þá leiði
þar af, að sjálfsögðu, að hinir einstöku verzlunarmenn
neyðist til að fylgja verðlagi innkaupafjelaganna, svo
sem þeim er frekast unnt, til þess að koma i veg fyrir
það að almenningur streymi til samvinnufjelaganna og
verzlunarmennirnir sjálfir standi einir utan við leiksviðið.
Þó að margir hafi þá skóðun, að samkvæmt þessari