Tímarit íslenzkra samvinnufélaga - 01.03.1916, Page 36

30
aðferð eigi samvinnufjelögin að leitast við að gegna
hinni þjóðfjelagslegu köllun sinni, þá er slíkt vel skiljan-
legt, þegar maður gætir þess, að langflestir þeirra, sem
utan við standa, hafa alls eigi rjettan skilning á hinni
miklu köllun og ætlunarverki samvinnuhreifingarinnar.
Pví miður vantar eiimig þennan rjetta skilning hjá mörg-
um velviljuðum samvinnufjelagsmanni.
Sú krafa: að samvinnufjelögin eigi ekki að eins að
taka tillit til fjelagsmanna sjálfra, heldur einnig til alls
þjóðfjelagsins, er fyllilega rjettmæt í sjálfu sjer. En þá
verður að framkvæma þetta almenna tillit með rjettum
skilningi. Og starfshættir fjelaganna þurfa að vera þann-
ig lagaðir, að þeir veiti fjelagsheildinni, það er að segja
öllum meginþorra þjóðarinnar, svo mikið varanlejct
gagn, sem menn geta bezt hugsað sjer.
En þegar komið er fram með fyrnefnda kröfu með
tilliti til starfshátta innkaupa-samvinnufjelaganna, þá er sú
krafa bygð á fullkomnum misskilningi á takmarki og
ætlunarverki samvinnufjelaganna. Pað er hvorki ætlunar-
verk þeirra að vera verðstillir fyrir einstaka verzlunar-
menn —, þó það verði tíðast til þess að halda þeim
talsvert í skefjum —, nje heldur hitt að »setja nýja bót á
gamalt fat«. Nei, samvinnuhreifingin hefir miklu stærri
tilgang og víðtækri, sem sje ekkert minna en það, að
utn mynda skipulagsgreinar þjóðfjelagsins sem nú eigi
lengur samsvara þroska þjóðarinnar i menningarlegu íilliti.
Manninum eru fengin ný föt, eftir því sem hann vex
upp úr gömlu fötunum. Það er eflaust nauðsynlegt á
fyrsta þroskastigi barnsins að útvega því barnfóstru, og
að í öllum greinum sje annast vel um það, þangað til
það er orðið svo vaxið, að það getur sjeð um sig sjálft.
En fyrir framhaldsþroska ungu kynslóðarinnar er það ef-
laust bezt, að styrktarstoðirnar sjeu smámsaman teknar
undan, þegar þeirra er ekki lengur þörf.
Mælikvarðinn fyrir vexti og þroska einstaklingsins, bæði
í veraldlegum og andlegum efnum, er sá: að hve miklu