Tímarit íslenzkra samvinnufélaga - 01.03.1916, Blaðsíða 37

31
leyti hlut að eigandi hefir slitið sig frá fjármála eða forráða-
stjórn annara og tekið sjálfs sín málefni í eigin hendur.
Jeg álít — já, jeg er sannfærður um að það má
mæla saman menningarvöxt hverrar þjóðar eptir þeim
þroska, sem samvinnufjelagsskapurinn hefir náð þar.
Hver sá maður hlýtur að vera sannfærður um þetta, sem
gefið hefir glöggar gætur að þroskun samvinnuhreifing-
arinnar í ýmsum löndum. Og þeir, sem hafa haft opin
augun fyrir þroskavextinum hjá okkar eigin þjóð, munu
einnig hafa orðið þess varir, að almenningur hefir látlaust,
grein eptir grein, á öllum sviðum, varpað af sjer förráða-
mennsku annara, eptir því sem kraptar og hæfileikar efl-
ast, svo vel mátti vera án fjárráðamanna.
Meðal annars kemur þetta einnig fram í þeirri aðferð,
sem almenningur hefir nú til þess að útvega sjer birgðir
af þeim lífsnauðsynjum og öðrum neyzluvörum, sem
hver einstakur framleiðir ekki sjálfur, og sem því verður
að kaupa hjá öðrum.
Flestir menn munu, þegar fyrir löngu, hafa sjeð hversu
óheppilegt það var, að það ætlunarverk að vera millilið-
ur í því að útvega al.mennar vörubirgðir væri falið þeim
mönnum, sem aðallega hlutu sjerstaklega að hafa það
fyrir augum að ná sjálfir í sem mestan hagnað, sem
miliiliðir, þar sem þetta þó hlaut að koma í bága við
hagsmuni neytendanna. En við þetta urðu menn að sætta
sig, meðan menn voru því ekki vaxnir að taka þetta
þýðingarmíkla starf í eigin hendur. Líklega hefir fáa
dreymt til þess, fyr á dögum, að mikili hluti hinna fjöl-
mennu alþýðumanna mundi nokkurn tíma getað varpað
af sjer oki fjárhaldsmennskunnar í þessari grein. En eg
verð að telja, að nú sje hjá alþýðu vaxandi sannfæring
um það, að smám saman þróist hjá henni afl og atgervi
til þess að losa sig við forráðamennskuna, einnig í þeim
greinum, þar sem mönnum gat eigi til hugar komið, að
slíkt væri gerlegt. Og nú er það því af mörgum mönnum
ekki talin nein fjarstæða lengur, að alþýða manna geti,