Tímarit íslenzkra samvinnufélaga - 01.03.1916, Page 40

34
menn, móti vilja þeirra, til að ganga í fjelögin eiga menn
ekki að gera og geta heldur ekki gert.
* *
* i
Það eru sjerstaklega þau samvinnufjelög, sem annast
um innkaup fóðurtegunda, sem hafa verið sökuð um
það að hafa of hátt úthlutunarverðiag, því menn ætla
að sökum þess hafi hinar sjerstöku fóðurkaupaverzlanir
haft betri aðstöðu til þess að auðgast ósvífnislega á
kostnað viðskiptamanna sinna. Hið sanna í þessu efni er
víst þvert á móti það, að ef samvinnufóðurkaupafjelög-
in hefðu ekki verið til, og sjerstöku t'óðurbirgðaverzlan-
irnar þess vegna verið einar um hituna, með ákvæði
verðlagsins, þá mundu neytendurnir hafa orðið að borga
eptir miklum mun hærra verðlagi.
Árangurinn af starfsemi samvinnufóðurkaupafjelags
Jótlands árið 1914 — 1915 er nú þegar auglýstur og op-
inber, og söinuleiðis á hinn bóginn hvað fóðurkaupa-
hlutafjelagið danska snertir fyrir sama tíma (sem er eign
einstakra manna). Samvinnufjelagið hefir haft í árságóða
4'/6 mil. kr., sem meðlimir fjelagsins hafa full umráð yf-
ir, en ágóði hlutafjelagsins var 8 mil. kr., sem auðvitað
lentu í vasa hluthafanna. Hafi nú verðið verið eins hjá
báðum fjelögunum, sýna endalokin að þeir, sem keyptu
hjá hlutafjelaginu, hefðu getað sparað nokkrar mil. kr.,
ef þeir í stað þess að verzla þar hefðu haft þessi við-
skipti sín í samvinnufjelaginu sem meðlimir þess. Petta
er að vísu leiðinlegt tap fyrir viðskiptavini hlutafjelags-
ins, en það er sannarlega rangt að ásaka józka samvinnu-
fóðurkaupafjelagið í þessu sambandi, því aðgangurinn til
að verða meðlimur þess fjelags stóð öllum opinn, og þá
um leið var fengið tækifæri til þess að verða allra þeirra
hagsinuna aðnjótandi, sem fjelagið veitir, og maóur verð-
ur að ganga út frá því að ölium þeim, sem vörur þurfa
að kaupa, sje það fyrir löngu ljóst orðið: að það er
hægt að ná sparnaði með því að sameina sem mest