Andvari - 01.01.1904, Page 42

86
óg jurtalíf hafði smátt og smátl fuilkomnast. Þá héídu
menn í fyrstu, að öíl ])au, sem uuuið höfðu að jarðarsmíð-
iuu, hefðu í öndverðu verið miklu stórkostlegri og geig-
vænlegri en nú, en brátt sást það, að hinir sörnu kraft-
ar, sem nú vinna fyrir augum vorum, gela ótrúlega
miklu til leiðar komið, bara ef tíminn er nógu langur.
Þá var engin ástæða til að hugsa sér ógurlegar bylt-
ingar, sem á einu vetfangi umturnuðu öllu á jörðunni eða
á stórum laudílæmum. Mai'gt hefir reyndar gerzt stór-
vægilegt í sögu jarðarinuar, smærri og stærri byltingar
fyrr og siðar, en smábreytingarnar liafa orðið drjúgastar.
Ein af þeim smábreytingum, sem enn verður íyrir
augum vorum, er breytiug á afstöðu láðs og lagar. Á
Islandi heyrist opt getið um sb'kar breytingar; sumir
segja að sundin séu að grynnka og sker að korna upp;
sumstaðar segja menn, að landið rísi úr sjó, en sum-
staðar gangi sjór á land. Hér er tvennt að athuga,
tvennskonar greinir atburðanna; breyting á afstöðu láðs
og lagar getur orðið í lóðrétta stefnu og lárétta. El'
breyting verður á lóðréttu stefnunni hlýtur annaðhvort
landið að hækka eða sjórinn að þverra, en ]>ó afstaðan
breytist í lárétta stefnu, þá þarf ekki fyrir ]>ví að verða
nein veruleg breyting á innbyrðis stiiðu láðs og lagar.
Árburður safnast við ármynni, straumar bera sand
og leir að ströndum; við þetta eykst landið út á
við, þó það alls ekki hækki; eins geta brim
og stormar brolið af landinu og sjórinn flæðir
yfir stór svæði, er áður voru þurr, og þó hefir landið
alls ekki lækkað. Þessu tvennu hættir mönnurn við að
blanda saman og halda, að landið sé að síga í sjó, þar
sem brimið brýtur af því, en hefjast þar sem straumar
og árrennsli auka landið út á við.
Á Islandi og í öðrum löndum sést það þó víða, að
innbyrðis slaða láðs og lagar hefir beinlínis breyzt.