Stúdentablaðið - 01.12.1960, Blaðsíða 16

einuðu þjóðanna á allsherjarþinginu og í Genf, sýndi
það sig, að 12 mílna fiskveiðitakmörkin áttu stöðugt
vaxandi fylgi að fagna meðal þjóðanna. Einnig kont
skýrt í ljós skilningur á því, að þegar sérstaklega
stendur á, eins og hjá lslendingum, þá sé réttmætt að
færa takmörkin lengra út en í 12 mílur.
Þegar fiskveiðitakmörkin voru færð út í 12 mílur
1958, að afstaðinni Genfarráðstefnunni, þá var sú
ráðstöfun gerð með fyllstu hliðsjón af þeim reglum
um fiskveiðitakmörk, sem komast næst því að hafa
alþjóðlegt gildi, og á því byggist það vafalaust, að
allar þjóðir, nema Bretar einir, viðurkenndu þessa
ráðstöfun þegar í verki. Margar þjóðir mótmæltu að
vísu útfærslunni, en létu þar við sitja. Bretar einir
gengu lengra. Þeir fundu upp þá nýstárlegu aðferð,
að stunda fiskveiðar undir herskipavernd, og þau
tvö ár, sem liðin eru síðan deilan hófst, hafa þeir
sýnl íslendingum fáheyrðan yfirgang og ofbeldi.
Ný Genfarráðstefna var haldin sl. vetur. Sú regla,
sem þar komst næst því að hljóta samþykki, sem al-
þjóðaregla, var um 6 rnílna landhelgi og 6 mílna fisk-
veiðilögsögu til viðbótar, en að ríki, sem ættu „sögu-
legan rétt“ mættu veiða á síðari 6 mílunum í allt að
10 ár. Sem kunnugt er, skorti aðeins eitt atkvæði á
ráðstefnunni til þess, að þessi tillaga hlyti aukinn
meirihluta, og á grundvelli hennar hafa Norðmenn
siðan gert samning við Brela um landhelgi Noregs.
Deila okkar við Breta er enn þá óleyst. Hvernig
sem bað mál fer, er hitt víst, að allar horfur eru á því,
að reglan um 12 mílna fiskveiðitakmörk verði al-
mennt viðurkennd áður en langt líður bæði í orði og
á borði. Samt verður það að teljast hyggilegt að
kanna leiðir til þess að leysa deiluna við Breta. Ef
þeir taka upp herskipaverndina á ný, er líklegt, að
harka færist í leikinn, og er þá bæði hætt við tjóni á
mönnum og skipum. Einnig tapa báðir deiluaðilar
góðunt viðskiptum meðan deilan er óleyst.
Bretar eru meðal mestu togveiðiþjóða heirns, og
það er meðfram þessvegna, sem talsvert er upp úr
því leggjandi, að vinna þá til fylgis við 12 mílurnar.
Þetta var ríkisstjórninni ljóst 1958, þegar fært var út
í 12 milur. Þá var NATO-ríkjunum, þar á meðal
Bretum, boðið að veiða í allt að 3 ár á ytri 6 mílun-
um, gegn því, að viðurkenning fengist á 12 mílunum
óskertum, að þeim tima liðnum. Þessar upplýsingar
komu fram á Alþingi nýlega í umræðum um land-
helgismálið. Þessu boði var hafnað 1958, og víst má
lelja, að jafngóð kjör verða Bretum ekki boðin aftur.
Þetta mál er á því stigi, að livorki væri æskilegt né
skynsamlegt að fjölyrða frekar um það hér. Við ís-
lendingar erum ekki orðnir svo skólaðir í meðferð
milliríkjamála, að við gerurn okkur nægilega vel
ljóst, hvað við á og hvað ekki í umræðum um þau,
en augljóst er það, að gauragangur og æsingar út af
viðræðunum við Breta eru gjörsamlega ástæðulausar.
Leiði viðræðurnar til ákveðinnar niðurstöðu, getur
hún ekki orðið önnur en sú, að Bretar viðurkenni 12
mílurnar óafturkallanlega, og það er höfuðatriði
málsins. Hitt er aukaatriði, þótt sú viðurkenning
kunni að kosta einhverja mjög tímabundna tilslökun.
Að síðustu þetta: Fullnaðarviðurkenning á 12 míl-
unum er skammt undan, og verður þá 12 mílna
fiskveiðilögsaga alþjóðleg regla, er búast má við að
standi lengi. Þar með er ekki unninn lokasigur í land-
helgismáli íslendinga. Þjóðinni fjölgar ört, gjaldeyr-
isþörfin fer vaxandi. Við megum líka gera ráð fyrir,
að stórauknar fiskveiðar annarra þjóða á úthöfunum
á norðurhveli jarðar kunni að draga úr þeim bæt-
andi áhrifum, sem friðun fiskimiðanna við strendur
landsins annars hefir. Þessvegna verðum við að haga
gerðum okkar þannig, að við höfum stöðugt opna
leið til frekari sóknar að því marki, að íslendingar
einir fái fullan afnotarétt á fiskimiðunum á land-
grunninu öllu.
Þær aðgerðir verðum við að byggja á þeirri sér-
stöðu okkar, að við eigum lífsbjörg þjóðarinnar
geymda í hafinu, og er það einsdæmi, að nokkur
þjóð sé háð gæðum sjávarins í jafn ríkum mæli og
Islendingar.
Ummæli mín við alla, sem byggja, eru þessi, að eigandinn
ætti að vera prýði liússins, en ekki liúsið prýði eigandans.
■— Cicero.
Án Krists er öll veraldarsagan úskiljanleg. — Ernst Renan.
Framtíðin er þeirrar þjúðar, sein á beztu skúlana.
— Bismarck.
Ég er ekki liingað koininn til að láta sannfærast. — Dansk-
ur /undarmaður.
Minn skúli er Iífið, annars enginn / þar hef ég numið,
lieyrt og séð. — Ibsen (E. B.)
16
STUDKNTABLAÐ