Fálkinn - 21.12.1929, Blaðsíða 25

•að vísu breytingasaga og bylt-
inga, en ekki i þeirri merkingu,
scni saga Reykjavíkur er. Fram-
tíðarstefna íslenskrar þjóðar
verður að markast í samræmi
við þá reynslu, sem talar til þjóð-
arinnar, frá góðum og illum
verkum forfeðranna, „á íslands
Sinai“. Þingvellir eru miðdepill
islenskrar sögu. En er ekki mið-
depiIJ þjóðarinnar á sama stað
<>g sögunnar?
Þeir íslendingar munu vera í
miklum minnihluta, sem vilja
flytja alþingi til Þingvalla á ný,
■eftir rúma fimm aldarfjórðunga
burtveru. Þö hefir þessu verið
hreyft innan veggja alþingishúss-
ins i Reykjavik. En tillögunni er
eytt ineð þeim rökum, að þing-
menn geti ekki verið án ýmsra
gagna, bæði dauðra og lifandi,
sein aðeins sje að fá í Reykjavík.
Mun þar aðallega átt við bóka-
söfn og ýms stjórnarplögg og þar
næst allskonar ráðgjafa. En þeg-
ar á niálið er litið hleypidóma-
laust, þá verða þessi rök ljett-
væg. Bókakostur sá, sem þing-
menn nota mest, er eigi meiri en
svo, að honum mætti útlátalítið
safna í sjerstakt alþingisbóka-
safn og stjórnarskjöl þau, sem
koma til kasta alþingismanna
mætti fjölrita í fyrstu, þannig að
ávalt væri eitt eintak til taks
handa alþingi. Frumvörp og eigi
síst breytingartillögur mætti fjöl-
rita, svo að prentsmiðju þyrfti
eigi á staðnum. Og svo er sím-
:inn og bifreiðarnar til taks, ef á
liggur. Það er miklu auðveldara
að halda alþingi á Þingvöllum
mi, en á dögum Jóns Sigurðs-
sonar, því fjarlægðirnar hafa
minkað. Og alþingi á hinum
l'ornhelga stað mundi fá á sig
blæ, sem hækkaði það i vitund
þjóðarinnar. Staðurinn inundi
hækka það út á við og alþingis-
mennina sjálfa inn á við. íslend-
ingar ættu þá veglegasta alþingis-
musterið í veröldinni, og dauðir
menn væru þeir, ef j>að gerði þá
ekki veglegri sjálfa.
Og ]>á mundi staðnum sjálfum
verða meiri sómi sýndur en nú
er. Þingvellir eru í orði friðaður
reitur - - en ekki á borði. Þjóð-
garðshugmyndin er ekki lcomin í
framkvæmd. Og þau mannaverk,
sem verið hafa á Þingvöllum i
900 ár, og vitanlega áttu að hafa
á sjer fulla sögulega helgi eru
nídd niður, í stað þess að um-
bæta þau.
Hjer sat um árið á rökstólum
bjartsýn Þingvallanefnd, sem auk
|>ess að hugsa um Þingvelli eina,
átti að gera tillögur um húsa-
bætur á ýmsum öðrum sögustöð-
um. Hún gerði tillögur um bygg-
ing nýs prestsseturs og kirkju á
Þingvelli, húsaskipunar sem væri
staðnum samboðin og ætti rætur
í sögu þjóðarinnar. Ennfremur
lagði hún til, að bygðir væri upp
fyrir fje ríkisins ýmsir aðrir
sögustaðir. —■ Síðari tillagan hef-
ir hlotið náð hjá fjárveitinga-
valdinu. En tillöguna um, að hí-
býli, samboðin staðnum væri
reist á Þingvöllum, fór alþingi
sjálft þannig með, að ákveðið
var að leggja niður Þingvalla-
vallaprestakall og taka þaðan
prestinn. Kirkjan stendur enn,
hrörleg, ljót og fúin, vegna þess
að ekki þótti tiltækilegt að segja
sveitabúum, að þeir yrði að
sækja kirkju niður í Grafning
eða suður í Mosfellssveit, sem
livorttveggja væri með lengstu
kirkjuvegum á landinu.
Þessa væri alls ekki minst, ef
eigi stæði svo á, að einmitt sá
viðburðurinn úr sögu íslenskrar
þjóðar, sem að mörgum glæsl-
um er talinn afdrifaríkastur allra
þeirra, sem gerst Iiafa á Þingvöll-
um, var, að kristni var lögtekin
á Þingvöllum fyrir 930 árum. Sá
atburður verður ætíð einn merk-
asti atburður þjóðarinnar, bæði
sakir málefnisins og þess, með
hverjum atvikum það náði fram
að ganga. Þess vegna mun mörg-
um renna til rifja í sumar, að líta
heim á tóma prestssetrið á Þing-
völlum. — íslendingar eru þjóð-
ræknir menn!
Þeir, sem dvalið hafa á Þing-
völlum á sólbjörtum sumardegi
og líka bafa verið þar i rigningu,
vita að staðurinn á tvö andlit.
Annað scm brosir og hitt sem
grætur. Enginn staður breytist
gjörsamlegar af áhrifum veðráttu
en Þingvellir. Þar sém unaðslegt
var að líta meðan sólarinnar
naut. verður dapurt og drunga-
legt þegar loftið er mettað af
regni. Klettarnir kætast og brosa
þegar vel viðrar, en gerast þjak-
aðir og þunglyndir — geigvæn-
legir — þegar aldrei sjer sól. —
Á næsta ári ætla Islendingar
að halda veglegustu hátíðina,
sem haldin hefir verið hjer á
landi, í minning þess að alþingi
var sett í landinu og íslenskt
allsherjarríki stofnað. Sú hátíð
verður haldin á Þingvöllum —
allir eru sammála um, að vegur
hennar standi og falli með veðr-
áttunni sjálfa hátíðisdagana.
Ef til vill verður þessi atburð-
ur til þess, að Þingvöllum verður
enn meiri sómi sýndur eftir 1930
en næstu áratugana fyrir. Eink-
anlega ef staðurinn brosir þá
dagana. Því þá minnast menn
fremur alls hins glæsta og göf-
uga, sein gerst hefir þarna við
klettana fyrrum, en hins, sem
síðar varðaði götu þjóðarinnar
til eymda og afmættis.
En því skyldi Þingvellir eklci
brosa 26.-—28. júní 1930. Það er
gömul trú á Suðurlandi, að rign-
ingasamara sje þar á sumrin,
þegar „óáran er í mannfólkinu“.
Og liver þorir að halda því fram,
að-svo sje, svona rjett fyrir al-
þingishátíðina?