Fálkinn - 07.03.1966, Blaðsíða 26

HÆTTIÐ
AÐ REYKJA
- FITNIÐ
EKKI
ÞÓ að ekki ríki lengur sá áhugi fyrir tóbaksbindindi sem
greip um sig, þegar kunngerðar voru niðurstöðurnar um
að reykingar gætu verið krabbameinsvaldur, er alltaf nokkur
hópur fólks sem hefur áhuga fyrir að losna við þennan
óvana. Krabbameinshættan er líka jafnt fyrir hendi í dag,
þó að fyrnzt hafi yfir þann óhug, sem fréttin um þetta vakti
á sínum tíma.
En nýbakað bindindisfólk á tóbak rekur sig oft á þá leiðu
staðreynd, að við bindindið tekur það að bæta á sig „auka-
pundum“. En það er ekki nauðsynlegt að safna ístru, þó að
sigarettunni sé fleygt út í yztu myrkur.
„KÆKINN" VANTAR.
Erfið venjubreyting hlýtur að eiga sér stað, þegar hætt er
að reykja. Það er ekki einungis um að ræða líkamleg áhrif
tóbaksreyksins, heldur líka hina sálrænu hlið málsins. Til-
finningin segir strax til sín: við söknum sígarettunnar milli
varanna. Það vantar þennan því sem næst ósjálfráða kæk:
taka upp sígarettu og kveikja í. Við söknum öryggistilfinn-
ingarinnar sem það veitir okkur að vera með sígarettu í
munnvikinu. Og nú er ekki lengur hægt að hylja sig í reykjar-
mekki.
Nýlega lét A. Jores, prófessor í Hamborg, í ljós álit sitt á
andlegum erfiðleikum tóbaksbindindis og hann er ekkert að
skafa utan af því. Hann segir:
— Mjög oft er talað um að matarlystin vaxi óhóflega,
þegar fólk hættir að reykja, sem það gerir oft samkvæmt
læknisráði. En þetta eru hvort tveggja ástríður, ástríðan í
mat og ástríðan í tóbak. Slíkar ástríður eða óvanar eru ávallt
fylgifiskar innri spennu og djúpstæðrar (oft ómeðvitaðrar)
óánægju. Það læknar ekki offitusjúkling að segja honum að
borða minna, og sama máli gegnir um tóbakssjúkling.
Svo mörg eru þau orð prófessors Jores og horfurnar skugga-
legar, ef við eigum að marka þau bókstaflega.
Er ekki hægt að læknast af einni löngun, nema önnur komi
í hennar stað?
— Jú, sannarlega er það hægt, segir okkur annar fróður
maður, dr. Fritz Heepe. Hann vísar til þeirra breytinga serp
verða á líkamsstarfsemi manns, sem fer í tóbaksbindindi.
Áður höfðu efni í tóbaksreykingum þau áhrif á meltingarv
færin að skapa mettunartilfinningu og þar með minni löngun
í mat. Og það er staðreynd, að sígarettan kemur oft i stað
aukabita. Nikótínið í reyknum hefur áhrif á ósjálfráða tauga-
kerfið — sennilega aðalástæðan til þeirrar nautnar sem fólk
hefur af reykingum — og veldur örari efnabreytingum í
líkamanum, sem sagt eyðslu fleiri hitaeininga.
Það má því segja. að sígarettan hafi tekið þátt í baráttunni
við hitaeiningarnar sem við innbyrðum umfram þörf.
SÚKKULAÐI OG BEIZKAR TÖFLUR.
Falli þessi brennsluaukning, sem nikótínið veldur, niðu4
án þess að hitaeiningamagnið sem líkaminn tekur til síþ.
minnki — sérstaklega það sem hann fær í sykri, sterkju og
fitu — hlýtur jafnvægið að raskast. Þeir sem fara í tóbak^-
bindindi taka yfirleitt ekki tillit til þessara breytinga. Oft
verður matarlystin líka meiri, og fólk grípur til þess að
vera símaulandi eitthvað, þegar sígarettulöngunin segir til
sín. Það eru beizkar töflur, súkkulaði og önnur sætindi og
jafnvel vínglas. f stað minna magns hitaeininga tekur líkam-
inn til sín fleiri hitaeiningar, sem eðlilega verða ekki beint
til þess að minnka líkamsþyngdina.
METT Á RÉTTAN HÁTT.
Dr. Heepe mælir með skynsamlegum gagnráðstöfunum til
þess að vinna á móti „bindindisístrunni", án þess þó að svelta
sig. Og þá er að breyta mataræðinu og búa til nýjan matseðil. Á
honum er öll mögur eggjahvíta, eins og magurt lambakjöt,
kálfakjöt, fuglakjöt og fiskur. Auk þess ávextir allir, utan
bananar og grænmeti, sem við getum nú orðið fengið allan
ársins hring.
Bandaríkjamenn hafa einnig gefið fólki sem fer í tóbaks-
bindindi svipaðar leiðbeiningar varðandi mataræði, og auk
þess hafa þeir haft sex máltíðir á matseðlinum fyrir daginn
og tilsvarandi minna magn í hverri. Þetta er mjög athyglis-
vert og hlýtur að hjálpa fólki til þess að sigrast á tóbaks-
lönguninni. Og ef einhver rýkur upp til handa og fóta og
segir að allir aukabitar og nart á milli mála sé bannlýst
hjá þeim sem halda vilja holdafarinu í skorðum. þá er því
til að svara, að allar kenningar um mataræði til megrunar
eru mjög breytilegar. Einn sálfræðingurinn segir: — Þið megið
gjarnan borða oft, en lítið í einu.
Fyrri kenningin er eldri og þekktari, en einhvern tíma
datt mönnum í hug að rannsaka mataræði hjá frumstæðum
eyjabúum, þar sem offita fyrirfinnst ekki. Kom þá í ljós, að
konurnar, sem héldu mjög lengi fallegu vaxtarlagi, neyttú
aldrei venjulegra máltíða, en voru að fá sér munnfylli öðrú
hverju allan daginn.
Þeim sem finnst erfitt að setja sér reglur um mataræði i
sambandi við tóbaksbindindi, er ráðlagt að tala við lækni?
sem getur gefið góð ráð í því efni.
En aðalatriðið er, að bindindisákvörðunin sé nógu sterk,
og hvort tveggja sé haldið til streitu, bindindi og matarr
venjum. Gangi ykkur vel.
Hann kom með mótor- til þess að fitna ekki. Hann — Hefur hann beðið henn- — Jæja, svo að þau eru
hjólið sitt inn til vélvirkj- er í tennis, syndir, hleypur ar? þá skilin?
ans. — Getið þér gert við víðavangshlaup og gengur á — Já.
þetta hjól fyrir mig. fjöll. Eigið þér líka svona — Þá veit hann það. —X—
— Já, ætli það ekki. Hvað gengur að því? duglegan mann? Frú Manga: — Já, síðustu —X— i Og svo var það frúin sem
— Það er allur hávaðinn tvö árin hefur hann ekki — Afsakið þér, á fjöl- bauð nánustu ættingjum sín-
farinn úr því. gert annað en elta stelpur. skylda sem heitir Lind- um heim með þessum orð-
—X— —X— ström heima hér? um: „Þetta er ekkert fínt
Frú Ragna: — Maðurinn Skyldi hann Palli vita að — Nei. En á fjórðu hæð býr frú Ström og á fimmtu eða stórt samkvæmi. Það verða aðeins þeir nærgöng-
minn gerir allt hugsanlegt hún systir mín er rík? hæð er Lind. ulustu sem koma.“
26
FALKINN