Fréttablaðið - 31.10.2009, Síða 58

8 fjölskyldan
umburðarlyndi
mikilvægt í daglegu lífi
EINELTI KANNAÐ Olweusaráætlunin gegn einelti er við lýði í fjölmörg-
um skólum. Í skólum sem hafa tekið hana upp verður næstu tvær vikur
lögð könnun fyrir alla nemendur í 4. til 10. bekk þar sem einelti verður
kannað. Niðurstöðurnar verða eflaust forvitnilegar og gagnlegar.
Margrét og fjölskylda hennar höfðu búið um árabil í Bandaríkjunum þegar þau fluttu aftur
heim til Íslands. Sonur hennar
níu ára hóf nám í hverfisskólan-
um í Hafnarfirði og aðlögun hans
að bekknum gekk í fyrstu vel.
„Síðan gerist eitthvað, krakkarnir
í bekknum höfðu meira og minna
verið saman síðan í leikskóla og
honum gekk illa að komast inn í
stóra hópinn. Það þróaðist svo á
verri veg og brátt var það þannig
að hann fékk ekki að vera með í
fótbolta, krakkar sem sögðust ætla
að leika við hann sviku það og þar
fram eftir götunum.“
Margrét segir að hún hafi ekki
gert sér grein fyrir því um haust-
ið að sonurinn væri lagður í ein-
elti, hún vissi að honum var strítt
en vissi ekki hversu alvarlegt
málið var fyrr en í jólafríinu. „Þá
fór hann að segja mér betur frá
því sem var að gerast í skólanum.
Kvöldið áður en skólinn hófst eftir
jólafrí brotnaði hann svo alveg
saman, grét og vildi alls ekki fara
í skólann. Nokkrum dögum síðar
varð hann veikur og þá notaði ég
tækifærið og talaði við kennarann
hans.“
Margrét segir það samtal hafa
verið frábært. Kennarinn, Hellen
S. Helgadóttir, tók henni mjög vel
en hún hafði þá einmitt sjálf tekið
eftir því að ekki var allt með felldu
í samskiptum krakkanna við strák-
inn. „Hún sagði við mig að hún
myndi tala við bekkinn og stöðva
eineltið,“ segir Margrét. Samtal
kennarans við bekkinn var árang-
ursríkt og eftir að strákurinn sneri
aftur í skólann hafði viðmót krakk-
anna breyst til batnaðar. Smám
saman eignaðist svo sonur hennar
vini í bekknum og líf hans snerist
til betri vegar.
„Það er skelfilegt að sjá barnið
sitt brotna svona saman. Við íhug-
uðum að skipta um skóla eða flytja
bara aftur til Bandaríkjanna,“
segir Margrét, sem telur viðbrögð
kennarans hafa skipt algjörum
sköpum til að málin leystust far-
sællega. Sem mark um umskiptin
þá vildi drengurinn ekki skipta um
skóla um vorið. „Kennarinn hlust-
aði og brást hárrétt við og krakk-
arnir tóku strax við ábendingum
hennar. Þessi saga er auðvitað líka
styrkleikasaga fyrir krakkana í
bekknum,“ segir Margrét þakk-
lát fyrir að strákurinn hennar á
marga vini í skólanum í dag. sbt
Sonurinn var
lagður í einelti
Níu ára sonur Margrétar Grímsdóttur lenti í einelti í skóla
sínum nýfluttur með fjölskyldunni frá Bandaríkjunum.
Margrét þakkar mjög snörpum viðbrögðum kennara hans
að það tókst að taka í taumana og stöðva eineltið.
Margrét Grímsdóttir Sonur hennar varð fyrir einelti en þegar upp komst var
tekið á því hárréttum tökum að hennar mati. FRÉTTABLAÐIÐ/VALLI
Hvað er einelti?
Einelti er ofbeldi sem aldrei er
réttlætanlegt. Talað er um
einelti þegar einstaklingur
verður fyrir endurteknu áreiti
og á erfitt með að verjast því.
Sá sem er sterkari, árásargjarn-
ari og frakkari níðist á þeim
sem er líkamlega/félagslega
veikari. Gerandinn misbeitir
valdi gegn þolandanum.
Hvaða áhrif hefur einelti?
Einelti veldur þjáningum sem
geta fylgt þolandanum
ævilangt. Rannsóknir sýna að
margir þeirra sem hafa orðið
fyrir langvarandi einelti hafa
brenglaða sjálfsmynd og lítið
sjálfstraust. Þeir eru líklegri en
aðrir til að eiga við geðræn
vandamál að stríða síðar á
lífsleiðinni. Stundum verður
niðurbrotið algert og eineltið
leiðir til sjálfsvígs en bæði
íslenskar og erlendar rannsókn-
ir hafa sýnt fram á tengsl milli
eineltis og sjálfsvígshugsana,
sjálfsvígstilrauna og sjálfsvíga.
Hvaða einkenni sýnir barn sem
verður fyrir einelti?
• Það vill ekki lengur fara í
skólann.
• Það kvartar oft undan maga-
eða höfuðverkjum og er
lystarlaust.
• Það sefur illa, fær martraðir
og grætur jafnvel í svefni.
• Barnið er niðurdregið, virðist
óhamingjusamt eða er
þunglynt.
• Það fær lélegri einkunnir og
áhugi á skólanum dvínar.
• Það kemur heim úr skóla eða
tómstundastarfi skítugt, blautt
eða í rifnum fötum. Skólabæk-
urnar eru skemmdar og hlutir
týnast. Barnið getur ekki gert
almennilega grein fyrir því
sem gerðist.
• Það getur ekki gefið trúverð-
uga skýringu á mari, skeinum
og sárum.
• Það er alltaf eitt, bekkjarfélag-
ar/leikfélagar koma ekki
lengur heim með barninu.
• Það hnuplar eða biður um
meiri peninga en það er vant
(til að blíðka þá sem leggja
það í einelti).
Hvað er hægt að gera komi upp
grunur um einelti?
• Ræða við barnið og komast að
því hvort grunurinn reynist
réttur.
• Leita ráða, til dæmis hjá
námsráðgjafa eða sálfræð-
ingi.
• Hafa samband við umsjónar-
kennara eða skólayfirvöld.
• Leita til fræðsluyfirvalda,
standi viðbrögð skóla ekki
undir væntingum.
• Fá upplýsingar og ráð hjá
menntamálaráðuneytinu,
Heimili og skóla eða
Olweusaráætluninni gegn
einelti.
Heimild: Einelti – fræðsluhefti
Heimilis og skóla. Nánar á síðu:
http://heimiliogskoli.is/einelti
Einelti - hvernig á að þekkja einkennin?
Heimili og skóli, landssamtök foreldra, standa fyrir átaki gegn
einelti skólaárið 2009 til 2010. Átakinu var ýtt formlega úr vör
þriðjudaginn 27. október með kynningu nýs fræðsluheftis fyrir
foreldra um einelti. Heftinu er ætlað að auka þekkingu á einelti
og hjálpa foreldrum að öðlast betri skilningi á líðan barna sinna.
Ekki er vanþörf á umræðu um einelti að mati Heimilis og skóla
þar sem um fimm þúsund grunnskólabörn eru lögð í einelti á
hverju ári hér á landi. Rannsóknir sýna að líkur eru á að einelti
aukist í kjölfar kreppu og bágs efnahagsástands.
Átak gegn einelti
Reykjavík og Seltjarnarnes
Árbæjarkirkja
Alla sunnudaga kl. 11
Nánar á www.arbaejarkirkja.is
Áskirkja
Alla sunnudaga kl. 11
Nánar á www.askirkja.is
Breiðholtskirkja
Alla sunnudaga kl. 11
Nánar á www.breidholtskirkja.is
Bústaðakirkja
Alla sunnudaga kl. 11
Nánar á www.kirkja.is
Fella- og Hólakirkja
Alla sunnudaga kl. 11
Nánar á www.fellaogholakirkja.is
Dómkirkjan
Alla sunnudaga kl. 11
Nánar á www.domkirkjan.is
Grensáskirkja
Alla sunnudaga kl. 11
Nánar á www.kirkjan.is/grensaskirkja
Guðríðarkirkja Grafarholti
Alla sunnudaga kl. 11 nema 13. september
Nánar á www.grafarholt.is
Hallgrímskirkja
Alla sunnudaga kl. 11
Nánar á www.hallgrimskirkja.is
Háteigskirkja
Alla sunnudaga kl. 11
Nánar á www.kirkjan.is/hateigskirkja
Langholtskirkja
Alla sunnudaga kl. 11
Nánar á www.langholtskirkja.is
Laugarneskirkja
Alla sunnudaga kl. 11
Nánar á www.laugarneskirkja.is
Neskirkja
Alla sunnudaga kl. 11
Nánar á www.neskirkja.is
Óháði söfnuðurinn
2. og 4. sunnudag hvers mánaðar kl. 14
Frá 13. september
Nánar á www.ohadisofnudurinn.is
Seljakirkja
Alla sunnudaga kl. 11
Nánar á www.seljakirkja.is
Seltjarnarneskirkja
Alla sunnudaga kl. 11
Nánar á www.seltjarnarneskirkja.is
Kópavogur
Digraneskirkja
Alla sunnudaga kl. 11
Nánar á www.digraneskirkja.is
Hjallakirkja
Alla sunnudaga kl. 13
Nánar á www.hjallakirkja.is
Kópavogskirkja
Alla sunnudaga kl. 11
í nýja safnaðarheimilinu
Nánar á www.kopavogskirkja.is
Lindakirkja
Alla sunnudaga kl. 11
Nánar á www.lindakirkja.is
Álftanes, Garðabær
og Hafnarfjörður
Bessastaðakirkja
Alla sunnudaga kl. 11 í safnaðarheimilinu
Brekkuskógum 1
1. sunnudag hvers mánaðar í kirkjunni
Vídalínskirkja Garðabæ
Alla sunnudaga kl. 11
Nánar á www.gardasokn.is
Ástjarnarkirkja
Alla sunnudaga kl. 11
Nánar á www.astjarnarkirkja.is
Fríkirkjan í Hafnarfirði
Alla sunnudaga kl. 11
Nánar á www.frikirkja.is
Hafnarfjarðarkirkja
Alla sunnudaga kl. 11
Nánar á www.hafnarfjardarkirkja.is
Víðistaðakirkja
Alla sunnudaga kl. 11 frá 13. september
Nánar á www.vidistadakirkja.is
Mosfellsbær
Mosfellsprestakall - Lágafellskirkja
Alla sunnudaga kl. 13 í nema 6. september
kl. 11 (fjölskylduguðsþjónusta)
Nánar á www.lagafellskirkja.is
Sunnudagaskólinn alla sunnudag
a í vetur!
Fyrir börn á öllum aldri, mömmur
og pabba – afa og ömmur!
www.barnatru.is