Tímarit iðnaðarmanna - 01.01.1975, Blaðsíða 7

ÞINGSETMAMffiDA
SIGURDAR KRISTINSSONAR
FORSETA LANDSSAMBANDSIDHABARMANNA
sæmdur heiðursmerki iðnaðarmanna úr gulli 1952.
Ég bið yður að rísa úr sætum í virðingarskyni við
hina látnu heiðursmenn og íelaga.
Hin óhagstæða þróun efnahagsmálanna að und-
anförnu svo og þær efnahagsráðstafanir, sem gerðar
hafa verið til þess að beina þróuninni inn á aðrar
brautir, hafa haft veruleg áhrif á iðnaðinn. Hin gíf-
urlega eftirspurnarþensla itefur að sjálfsögðu birst
í eftirspurn eftir framleiðslu hans og þjónustu eins
og annarra atvinnugreina, sem á mörgum sviðum
hefur orðið miklu meiri en hægt hefur verið að
anna. Hins vegar hafa um leið orðið miklar kostn-
aðarhækkanir, þannig að ljárhagsleg afkoma iðnað-
arins hefur versnað að miklum mun. Þannig hefur
hin almenna verðbólga ásamt Jreim kauphækkunum,
sem urðu á síðasta ári og á fyrri liluta þessa árs átt
sinn verulega þátt í þeirri kostnaðaraukningu, sem
orðið hefur. Ennfremur urðu tvær gengisfellingar
á árinu 1974, sem höfðu sín áhrif til hækkunar
kostnaðar og þar með á verðbólguna. Gengislækkun
krónunnar gagnvart lielstu viðskiptagjaldmiðlum
varð að meðaltali um 33% á árinu, og svarar það til
um 50% hækkunar á erlendum gjaldeyri.
Lækkun gengisins hefur vissulega haft nokkur
áhrif til bóta fyrir samkeppnis- og útflutningsiðnað,
þar sem hækkun á erlendum gjaldeyri hækkar ann-
ars vegar útfluttar og hins vegar innfluttar vörur í
verði, þannig að samkeppnisaðstaða á innlendum
markaði batnar og tekjur útflutningsiðngreina auk-
ast. Hins vegar ber að hafa í huga að samkeppnis-
hæfni þessara greina er mjög mikil hætta búin, þeg-
ar kostnaðarhækkanir verða svo gífurlegar sem raun
ber vitni. Ekki er því að heilsa, að þjónustugreinar
hafi hcldur komist klakklaust frá þeim kostnaðar-
hækkunum, sem orðið hafa. Ströng og óraunhæf
verðlagshöft og framlenging verðstöðvunar hafa
orðið til þess, að þessar greinar liafa ekki fengið
kostnaðarhækkanir bættar nema að mjög takmörk-
uðu leyti. Hefur þetta valdið minnkandi arðsemi
í mörgum iðngreinum, og stefnir raunar beint í
lireinan taprekstur hjá sumum. Þegar við bætist út-
lánaþak bankanna að undanförnu og verulegir erf-
iðleikar við innheimtu söluandvirðis, hefur afleið-
ingin orðið mikill f járskortur hjá fyrirtækjum í þjón-
ustugreinum, bæði til rekstrar og nauðsynlegrar
endurnýjunar á framleiðslutækjum sínum. Nú þeg-
ar blasir við, að mörg þjónustufyrirtæki verða hrein-
lega að hætta starfsemi sinni af þessum sökum og er
Jtað mjög háskaleg þróun.
Efnahagsráðstafanir ríkisstjórnarinnar hafa nær
einskorðast við að draga úr greiðsluhalla við útlönd
og tryggja viðunandi afkomu aðalútflutningsatvinnu-
veganna, án þess þó að valda of snöggum samdrætti
7