Tímarit iðnaðarmanna - 01.01.1975, Qupperneq 43

þýðingarmikið væri að kærnist á sem fyrst.
Þá benti hann á að það væru ekki einungis
hagræn málefni, sem þýðingu hefðu fyrir atvinnu-
lífið og nefndi í því sambandi samvinnu Norður-
landaráðs á sviði löggjafarmála, samgöngumála og
jafnvel menningarmála. Taldi hann að öll þessi
atriði hefðu mikil áhrif á atvinnu- og efnahagsmál
þjóðarinnar. Framsögumaðurinn sagði, að Norð-
urlandaráð gæti ekki tekið bindandi ákvarðanir
fyrir einstök lönd, en styrkur þess lægi í því, að
þegar málefnin væru komin á jrað stig, að grund-
völlur væri til samvinnu eða samræmingar, þá
hefðu ályktanir ráðsins verulega þýðingu og yrðu
beinlínis til þess, að þau væru samræmd í liinum
ýmsu aðildarlöndum ráðsins.
Láder Ve lauk erindi sínu með jn'í að segja, að
Jrað ætti sér stað mikil og sterk samvinna á milli
Norðurlandanna og að Norðurlandaráð væri að-
eins einn hlekkur, en þó mjög mikilvægur hlekk-
ur, í jressu samstarfi. Þetta samstarf getur leitt til
mjög mikils árangurs fyrir hin ýmsu lönd, sagði
Láder Ve að lokum.
Eftir jjctta erindi urðu stuttar umræður og
nokkrunr fyrirspurnunr var beint til framsögumanns-
ins. Eitt nrál lá m.a. fyrir Jringinu, sem fjallað hafði
verið unr í Norðurlandaráði, en Jrað er samræming
á skilyrðunr fyrir útgáfu meistarabréfa á Norður-
löndum. Með tilvísun til þessa nráls var spurt,
hvort Norðurlandaráð hefði yfir að ráða því fjár-
nragni, eða arrnarri aðstöðu, til Jress að koma slíkri
samrænringu í framkvæmd. Ve svaraði, að Norð-
urlandaráð Irefði ekkert fjárnragn til slíkra hluta,
aðeins til eigin rekstrar. Liggi hins vegar fyrir
samhljóða álit ráðsins á Jrví, hvernig leysa skuli ein-
stök nrálefni, er gerð unr Jrað ályktun og hinar
einstöku ríkisstjórnir útvega nauðsynlegt fjármagn
til franrkvænrdanna.
Næsta mál á dagskrá var umræða um svonefnd
,,svartamarkaðsfyrirtæki“ í handiðnaðinum á Norð-
urlöndunr. Með Jressu er ýmist átt við fyrirtæki,
senr eru beinlínis ólögleg, Jrar senr ]>au greiða ekki
lögboðin gjöld til ríkis og sveitarfélaga, eða að átt
er við fyrirtæki, senr ekki eru rekin af iðnlærðunr
mönnum, og standast því ekki Jrær gæðakröfur, scm
eðlilegt er að gerðar séu til þeirra. Var Jretta eitt
aðalmál Jringsins og urðu unr það miklar urnræð-
ur. Á meðan á umræðunum um Jretta mál stóð
bættust í hóp Jringfulltrúa 13 fulltrúar frá ýmsum
aðildarfélögum og landssamböndum Norska iðn-
sambandsins (Norges Handverks- og Industribe-
drifters Forbund).
Einn þriggja framkvæmdastjóra Sænska iðnsam-
bandsins (Sveriges Hantverks oclr Industriorganis-
ation), Verner Helte, hafið framsögu í Jressu máli.
Gerði hann grein fyrir hinurn svokalláða gráa
vinnumarkaði í Svíjrjóð, eins og þetta fyrirbæri
er kallað Jrar. Kom fram, að mikill áhugi er fyrir
Jrví í Svíjrjóð, að gert verði átak í Jrví að skilja
á milli annarsvegar raunverulegra fyrirtækja, sem
uppfylla skyldur sínar, bæði gagnvart ríkinu og
öðrum samfélagslegum stofnunum, launþegum og
neytendum, og Iiins vegar ólöglegra fyrirtækja, sem
svíkja undan skaLti og greiða ekki launatengd gjöld,
og standa ekki við gerða samninga vinnunrarkað-
arins. Undirstrikaði framsögumaður sérstaklega í
Jressu sambandi, að bæði vinnuveitendur og laun-
Jregar, samtök Jreirra svo og ríkisvaldið, sérstaklega
skattayfirvöldin, ættu hér sameiginlegra hagsmuna
að gæta, þar sem væri stöðvun þessara ólöglegu
fyrirtækja. Verner Helte sagði að Jjað væri of
snemmt að segja um hver áhrif jjessi barátta hefði
í Svíþjóð, en hugsanlegt væri, að iðnaðarsamtökin
)>ar myndu gera kröfur um skrásetningarskyldu
nýstofnaðra fyrirtækja.
Liigð voru fram drög að ályktun um Jjetta efni
og voru um þau miklar umræður. í Jjessum urn-
ræðum kom fram, að frístundavinna, ]>.e. sjálfstæð
vinnusala launþega utan reglulegs vinnutíma, er
mjög algengt fyrirbæri á Norðurlöndunum. Var
m.a. upplýst að í Danmörku skiptir slík vinna
mörgurn hundruðum milljóna króna. Ennfremur
kom fram, að a.m.k. í sumum landanna nær Jressi
iðja ckki eingöngu til byggingargreinanna heldur
einnig þjónustugreina, s.s. hárskera og hárgreiðslu-
iðna. Einn fundarmanna, Adolf Sörensen, múrara-
meistari, Danmörku benti á að þetta mál væri ekki
eingöngu vandamál Norðurlandanna, heldur væri
þetta víða þekkt í Evrópu og vísaði hann til um-
ræðna senr átt höfðu sér stað í Vestur-Þýzkalandi
um Jretta efni.
Eftir miklar umræður var ákveðið að fresta af-
greiðslu ályktunarinnar til morguns, Jjar sem marg-
ar ábendingar höfðu komið fram, sem rétt Jjótti
að taka Jrar nteð.
Næsta mál á dagskrá var um byggðastefnu á
Norðurlöndunum. Framsögu í Jjcssu rnáli hafði
Eyvind Halle, framkvæmdastjóri Norska iðnsam-
bandsins. Hann gerði grein fyrir frumvarpi, sem
nýlega hafði verið lagt fram í norska Jjinginu. I
frumvarpinu var gert ráð fyrir því að yfirvöld (rík-
isstjórnin) gætu stjórnað staðsetningu fyrirtækja.
Þannig var gert ráð fyrir því, að yfirvöld gætu
neitað stofnsetningu fyrirtækja í verslun, þjónustu
og iðnaði, nema að uppfylltum tilteknum skilyrð-
um.
í umræðum um þetta mál kom fram, að í Sví-
Jjjóð hafði verið lagt fram frumvarp, sem rnjög
líkist hinu norska. Aðalreglan er sú, að fyrirtæki
og opinberar stofnanir, sem hafa í huga að útvíkka
starfsemi sína eða að setja á stofn nýja starfsenri,
4S