Vikan - 15.12.1955, Page 7

Þetta er sönn saga um litla stúlku og dýrmœtt
armband . . og líka einskonar afsökunarbeiðni
andi. Ég yrði að afla mér ,,verulegrar“ peningaupphæðar, en
það virtist óhugsandi á stað, þar sem enginn borgaði 14 ára
gamalli telpu fyrir unnin störf, því slíkt var álitið gott'fyrir
uppeldi hennar, og frekari greiðsla óþörf. Nei, ég yrði að hætta
mér út í samkeppnina við fullorðna fólkið.
Ég læsti mig því inni í baðherberginu með dagblað og fór
yfir dálkinn með yfirskriftinni: „Tækifæri, viðskipti“. Venju-
leg vinna kom ekki til greina, því ég varð að ganga í skóla,
en ég þurfti að fá eitthvert starf, sem ég gæti leyst af hendi
heima hjá mér, helzt lokuð inni í baðherberginu. Flest tilboðin,
eða öll þau sem litu sæmilega út, kröfðust félaga með eitthvert
fjármagn, og það virtist ekki beinlínis við mitt hæfi. Loks
fann ég eitt, sem ég virtist geta ráðið við.
Dixie-fyrirtækið ábyrgðist það, að væru því sendar 20 krónur
í pósti, endursendi það áætlun, sem hundraðfaldaði stofnfé
manns, ef maður færi nákvæmlega eftir fengnum ráðleggingum.
Mig svimaði við tilhugsunina. Ég var raunsætt barn og gerði
mér strax grein fyrir því, að ég gæti aðeins unnið í hjáverkum
mínum. En' þó ég gæti aðeins tífaldað stofnféð, þá var það
miklu meira en ég hafði gert mér vonir um. Það vildi svo til,
að ég átti næstum 20 krónur, og vissi hvar ég gat fengið lánað
það sem á vantaði.
Á hverjum degi kom ég heim, vongóð um að svarbréfið væri
komið, og um leið dauðhrædd um að einhver hefði komizt að
ráðagerð minni. Loks skrifaði fyrirtækið mér bréf, þar sem það
lýsti nákvæmlega og með miklu málskrúði hvað ég ætti að gera,
og hvernig ég ætti að orða bréfin, sem væru upphafið að vel-
gengni minni. Ég átti að velja litla verzlun, lofa eigandanum
(í bréfi, sem ég fékk forskriftina af), að afla honum viðskipta-
vina, án þess að láta þess getið, hvaða aðferð ég mundi beita.
Og þar sem eigandinn yrði áreiðanlega alveg himin lifandi yfir
þessu, þá átti ég að semja við hann um að fá 10% af fyrstu
2000 krónunum, sem viðskiptavinir mínir eyddu í búðinni.
Strax og sá samningur væri gerður, átti ég að snúa mér að
viðskiptavinunum og lofa þeim 5 af hundraði, ef þeir eyddu þeirri
upphæð í umræddri verzlun. Þessi ráðagerð leit svo sem út
fyrir að vera framkvæmanleg. Ég átti fyrir frímerkjum á átta
bréf, sem ég skrifaði eins snyrtilega og mér var unnt, og sendi
af stað. Og þar með byrjaði aftur þessi æsandi bið.
Aðeins einn af þessum væntanlegu viðskiptavinum svaraði:
— Heiðraði herra: Lítið inn til mín, svo við getum rætt tilboð-
yðar. Wilhelm Metzeroth.
Eg gekk hvað eftir annað fram hjá dyrunum, áður en ég var
nægilega hugrökk til að ganga inn. Ég sagði til mín. Hann
spurði mig, alvarlegur á svipinn, hvaða fyrirætlanir ég hefði á
prjónunum og kallaði því næst á konuna sína. Fjögur stór blá
augu horfðu rannsakandi á mig, meðan hann útskýrði áform
mitt fyrir henni á þýzku. Og svo glumdi við skellihlátur, sem
eyðilagði á svipstundu allar vonir mínar um að gera nokkur við-
skipti. Enn þann dag í dag get ég ekki hugsað til þessarar
stundar nema með skelfingu og skömm.
Nú vissi ég, að ég yrði aldrei rík með auðveldu móti.
En allt í einu mundi ég eftir perlunum okkar. Við bjuggum
í Washington, og pabba þóttu góðar orstrur. í hvert skipti sem
einhver f jölskyldumeðlimurinn beit í eitthvað hart, þegar hann
var að borða þær, þá varð fjölskyldan einni perlu ríkari. Þær
voru auðvitað dökkar og oft óreglulegar í laginu, en þær hlutu
að vera ekta, því perlur komu jú úr skeljum. Perlurnar voru
geymdar í mjúkri pappírsservéttu í flauelsfóðraðri skúffu í
borðstofuskápnum. Við áttum þær öll í félagi; ég reiknaði því
út minn hluta.
Fyrir næsta viðtal þurfti ég jafnvel á enn meira hugrekki að
halda en í fyrra skiptið, því í þetta sinn átti ég ekki í skiptum
við neinn braskara úr hverfinu okkar, heldur vel klæddan mann
í eðalsteinadeild beztu skartgripaverzlunarinnar. Ég tók bréfið
utan af perlunum. Góðlátlegur eldri maður bak við búðarborð-
ið virti þær fyrir sér, hátíðlegur á svip. Svo tók hann af sér
gleraugun og leit á mig.
— Hvað sem verðið á perlum kann að vera, sagði ég tauga-
óstyrk, þá vil ég gjarnan selja þessar fyrir niðursett verð.
Ég veit að það á eftir að fægja þær og að þær eru ekki stórar . . .
Hann leit aftur gráu, á litlu kúlumar og sagði: — Má ég
spyrja yður, ungfrú, hvers vegna þér ákváðuð .að selja þetta?
— J-a . . . Ég hafði ekki gert ráð fyrir að þurfa að skýra
frá því en einhvern veginn komu orðin veltandi út úr mér hvert
um annað. Hann hlustaði á mig með samúð og lagði fyrir mig
Framliald á bls. 43.
PETTA er sönn saga um jólaskartgrip. Það var ekki
mikið um skartgripi á heimilinu okkar — nema gift-
ingarhringurinn hennar mömmu, trúlofunarhringurinn
hennar með demantinum, sem ekki var stærri en hrís-
grjón, og bindisprjónninn hans pabba. Ég held að þar með séu
þeir allir upptaldir.
En við þekktum fólk, sem átti skartgripi. Einu sinni fékk
bezta vinkona mömmu breitt gullarmband í jólagjöf frá mann-
inum sínum. Við vorum öll agndofa af aðdáun á fegurð þess.
Og ég hálfskammaðist mín og fann sárt til þess, að hún mamma
okkar, sem var svo dásamleg, skyldi ekki eiga neitt armband
til að skreyta sig með, og hafði meira að segja varla nokkra
von um að eignast það. Ég sá hvað húr. dáðist að armbandi
frú Carters — og hún kunni svo óendaalega miklu betur að
meta það en eigandi þess, sem var ekki laus við að vera skemmd
af dekri.
Þegar við mamma ræddum saman um armbandið og fegurð
þess, sagði ég með ákafa: — Þegar ég verð stór og er orðinn
rithöfundur, þá ætla ég að kaupa fallegt armband handa þér.
Fallegasta armbandið, sem ég get fengið!
Og allt í einu ákvað ég að vinna ðjarft heit. Ég ætlaði alls
ekki að bíða, þangað til ég væri orðin stór. Mér skyldi takast
að kaupa armband handa henni fyrir næstu jól.
Ég var fjórtán ára gömul þá, og telpa á þeim aldri þarf
ekki annað en nægilega viðkvæma hugsjón, til að leggja upp
í erfiða krossferð. Ég vissi að pabbi myndi ekki geta gefið
mömmu slíka gjöf, en ég var næstum sannfærð um, að ef ég
legði mig fram, þá gæti ég það.
Auðvitað vissi ég, að ekki þýddi að reikna með því að geta
sparað saman af vasapeningum minum, því þó ég legði hvem
eyri til hliðar, þá yrði heildarupphæðin hlægilega ófullnægj-
H
G
REINASTA
ULL
Eftir Margaret Lee Iiunebeck.
7