Vikan - 22.12.1959, Blaðsíða 11

framan húsið, sagði hann, að hann
væri l'ðsforingi í amerísku lögregl-
unni og væri i eftirlitsferð á mótor-
hjólinu og sneri kannske við íyrir
framan húsið af Því hann þekkti sig
og til að heilsa þeim.
Þegar hann var orðinn saddur sagði
móðir hans honum að lesa í skóla-
bókunum sínum. Hann las fram að
kvöldi, hlustaði á regnið falla, sá
fyrir sér pollana sem mótorhjólið
öslaði, og fannst hann sjálfur sitja
á baki þess, blautur og karlmannleg-
ur — móðir hans við gluggann og
veifaði hendinni eins og hún væri
að segja honum að koma. Hann sofn-
aði við hlýjuna af likama hennar,
meðan regnið féll fyrir utan glugg-
ann og draumurinn fyllti sál hans.
—O—
Á leiðinni heim úr skólanum sá
hann hermanninn á völlunum, ásamt
öðrum hermönnum. Þeir stóðu í
hnapp og voru að tala saman. Þetta
undarlega mál, sem streymdi af vör-
um þeirra og hann skildi ekki, vakti
hjá honum þrá, sem hann heldur ekki
skildi — þrá eftir að vera eitthvað
annað en hann var, ókunnur og fram-
andi sjálfum sér. Nokkrir strákar úr
skólanum stóðu umhverfis þá í von
um að fá sælgæti. Drengurinn nam
staðar í dálítilli fjarlægð og virti þá
fyrir sér. Hermaðurinn á mótorhjól-
inu talaði mest. Hinir hlustuðu á
hann, hlóu. og böðuðu út höndunum.
Hann einn stóð kyrr og brosti og tal-
aði í senn. Skammt frá þeim stóð
mótorhjólið hans upp við staur, hlað-
ið p'nklum. Nú gekk hann út úr
hópnum að hjólinu, og strákarnir úr
skólanum fylgdu honum eftir — allir
nema drengurinn, sem stóð kyrr á
sama stað en fylgdi þeim eftir með
augunum. Hermaðurinn dró súkkulaði
upp úr tösku, sem var áföst hjólinu,
og strákarnir réttu fram hendurnar,
hver af öðrum, síðan bandaði hann
þeim frá sér og gekk i átt til félaga
sínna Þá sá hann drenginn, sem stóð
afsiðis, og gekk til hans og rétti hon-
um einnig súkkulaði. Drengurinn,
sem hafði fundið til sambands af
stolti og afbrýðisemi gagnvart hinum
strákunum, hristi höfuðið. En her-
maðurinn varð því ákveðnari, horfði
á hann með samblandi af hýru og
undrun i augunum, tók hönd hans og
lagði súkkulaðistykki í hana, fyrst
eitt og síðan annað, brosti og sagði
eitthvað, sem kitlaði drenginn niður
í maga, svo hann varð feiminn og
niðurlútur og þorði ekki að horfa í
brún og stór augu hans. Síðan lagði
hann höndina á koll drengnum og
1 gekk til félaga sinna.
Drengurinn rankaði við sér, þegar
einn strákanna spurði, hvort hann
þekkti hermanninn á mótorhjólinu.
Og hann sagði Já, og jafnframt rann
það upp fyrir honum sjálfum, að hann
þekkti hann — þekkti hann eins og
sjélfan sig. Hann gekk heim án þess
að taka eftir því, að hann öslaði ofan
i pollana eftir rigninguna daginn áð-
ur og varð blautur í fæturnar.
Móðir hans skammaði hann og lét
hann hafa þurra sokka, án þess að
hann veitti því athygli. Hann sýndi
henni súkkulaðið, sem hermaðurinn
hafði gefið honum — eitt handa hon-
um og annað handa henni. Hún
spurði, hvort hann hefði sagt, að það
væri handa henni. Já, það var handa
henni. Hún hélt því á milli handanna
eins og það væri brothætt, og
skömmu seinna sá hann, að hún stakk
því upp í bollaskápinn Síðan spurði
hún, hvort hann hefði sagt eitthvað
fleira. Hann sagði henni að hermað-
urinn hefði spurt, hvað hún héti og
hvort liann gæti gefið sér mynd af
beim — honum og henni, og hvort
hún gæti sent honum kaffi niður á
vellina, þegar hann væri að æfa.
Eftir mat sendi móðir hans hann
út í búð til að kaupa með kaffinu.
Þegar hann kom aftur hafði hún
sett heitt kaffi á brúsa, bjó síðan um
brauðið og kökurnar í skríni og rétti
honum að lokum hvítt umslag. „Það
eru myndirnar,“ sagði hún — „af
okkur“.
Hún fvlgdi honum út á tröppurnar
og horfði á eftir honum, þar sem
hann gekk og þræddi fyrir pollana.
Hann hægði á sér, þegar hann var

í smásagnakeppni
Vikunnar
hlaut
Ingimar Erlendur Sigurðsson
Hann er Akureyringur að uppruna, fæddur
þar árið 1933, og átti heima á Akureyri til 6
ára aldurs. Síðan hefur hann átt heimili á
18 stöðum í Iieykjavík og víðar. Ingimar
skrifaði skáldsögu 12 ára og fyrstu smásög-
una einnig um það leyti. Honum kom í hug,
að kennarastarf mundi vera vel til þess fallið
að iðka með því skriftir og settist í Kenn-
araskólann. Hann lauk því námi raunar ekki
til fulls, en hafði konu upp úr krafsinu og
settist síðan að í þorpi við ísafjarðardjúp.
Þar gætti hann barna sinna og hóf iafn-
framt að skrifa skáldsögu, en konan kenndi
við skóla í plássinu. Þótti það hið mesta
hneyksli þar vestra, segir Ingimar, en sög-
unni hefur hann ekki lokið enn. Hann hefur
annars fengizt við margt: sjómennsku, land-
búnað, verið sendisveinn, og nú í sttmar
byriaði hann sem blaðamaður hjá Morgun-
blaðinu og starfar þar við öflun innlendra
frétta.
Hér hafið þið verðlaur.asöguna. Gerið þið
svo vel.
Ingimar hefur gefið henni nafnið:
VIKAN
Á UGU drengsins spegla í senn innri og ytri
veruleika, ■— létt móða fellur af vitum hans
' á gluggann innan frá, þar sem munnur hans
nemur við rúðuna. Úti fellur regnið á auða og
mannlausa götuna, þétt og hljóðlega eins og í
draumi, safnast í polla á götunni, hverfur glitr-
andi á grasið framan við húsið, og gagnsæir
droparnir setjast á rúðuna og renna hægt og
treglega niður eftir henni. Að baki sér skynjar
hann hreyfingar móður sinnar, sem renna saman
við kenndir hans eins og kynlegt viðlag við regnið
og drauminn. Hann dreymir um föður sinn, sem
er á himnum hjá guði. Þótt hann hafi aldrei séð
hann er mynd hans falin í ósk hans og þrá, sem
stundum verður svo sterk, að hún nærri því fram-
kallar myndina, þegar karlmenn heimsækja móð-
ur hans og hann reynir að finna í hreyfingum
hennar eitthvað, sem muni láta ósk hans rastast
til fuils. — Einu sinni hafði hann haldið, að það
myndi rætast og sofnaði sæll frá pískri hennar
og manns, sem kom með þvott. Um morguninn
var maðurinn farinn, og hann sá hann aldrei
frar.iar. Móðir hans var vandræðaleg, eins og
hún hefði samvizkubit gagnvart honum, og hann
gætti sín að spyrja ekki neins og var óvenju
blíður og góður við hana hana á eftir. —
I-Iann losnar til hálfs úr hugrenningum sínum,
eyru hans taka að greina fjariæga mótorhjóla-
skelli fyrir utan. Von bráðar sér hann mótor-
hjólið og manninn, þar sem hann nálgast hægt
og reynir að stýra hjólinu fyrir mestu pollana,
en öðru hverju öslar það ofan í holur og mað-
urinn hossast á baki þess. Þegar hann nálgast
húsið hægir hann enn á ferðinni, nærri þvi stanz-
ar, og drengurinn bíður þess í ofvæni, að hann
líti upp og beri höndina að einkennishúfunni, eins
og venjulega, um leið og hann snýr hjólinu og
heldur sömu leið til baka. Móðir hans er komin
að glugganum, og hlý móðan frá vitum hennar
blandast léttri móðu drengsins á rúðunni. Og nú
lítur hann upp og ber höndina að húfunni i
kveðjuskyni og brosir, svo rauðar og votar var-
irnar koma betur i Ijós. Fögnuður fer um sál
drengsins. Hann veifar grannri hendinni á móti,
lítur laumulega sigri hrósandi á slétt og finlegt
andlit móður sinnar, sem einnig hafði bært ávala
höndina til kveðju, eða til að laga gluggatjaldið.
Þau horfðu bæði á eftir honum, þar sem hann
fjarlægðist sömu leið til baka og hossaðist i hol-
unum. Drengurinn óskaði þess af öllu hjarta, að
hann liti um öxl, svo hann gæti veifað aftur, en
hann hvarb fyrir hornið á enda götunnar, og
mótorhjólaskellirnir dóu smám. saman út. Þau
héldu þó áfram að horfa eftir auðri götunni, unz
móðan frá vitum móður hans nærri því byrgði
drengnum sýn út um gluggann. Hann færði sig
til. Móðir hans stóð hreyfingarlaus og sagði lágt;
„Ætli horium sé ekki kalt úti í þessu veðri —
hann var svo illa klæddur", bætti hún við, um
leið og hún rétti sig upp, horfði fjarrænum aug-
um framundan sér á regnið. „Jú“, sagði dreng-
urinn og leit ekki af glugganum.
„Hann hlýtur að vera biautur," sagði móðir
hans, „af hverju ætli hann búi sig ekki betur —
hann var ekki í neinum frakka". Hún gekk hægt
frá glugganum og ætlaði að fara. Drengurinn
horfði enn út um gluggann, og rödd hans hljóm-
aði svo annarlega, að hann þekkti hana varla,
eins og hann væri einhver annar en hann sjálfur.
„Hann er lika oft svangur“.
Móðir hans stanzaði, og hann fann augnaráð
hennar hvíla á baki sér en hreyfði sig ekki. Það
varð löng Þögn, og óteljandi dropar sigu niður
rúðuna og nýir komu í staðinn, eins og endalaus
fylking. Þá sagði móðir hans, og rödd hennar
hljómaði einnig annarlega:
„Hann hlýtur að fá nóg að borða í herbúð-
unum“.
„Já“, sagði drengurinn, „hann er oft með her-
flokka á völlunum og æfir þá allan timann meðan
ég er í skólanum, og stundum miklu lengur —
þá fær hann ekkert að drekka, fyrr en hann er
búinn — ég hef oft horft á þá, þeir koma alltaf
fleiri og fleiri, og hann bíður stundum eftir þeim“.
Móðir hans var farin að taka til í herberginu,
gekk frá einum stað til annars, hreyfði við hlut-
um og setti þá aftur á sama stað, ósjálfrátt og
hugsunarlaust. Hann heyrði að hún færði til stóra
öskubakkann á borðinu, sem faðir hans hafði átt,
og hann hélt áfram:
„Ég hef oft talað við hann, og hann hefur oft
gefið mér súkkulaöi — einu sinni setti hann mig
á háhest, og spurði hvað ég héti, og hvar pabbi
minn væri“, — hann þagnaði. Móðir hans var
hætt að ganga um og taka til. Hann sneri sér
við. Hún horfði rannsakandi á hann og hann
horfði á móti, án þess að depla augunum, sem
voru gljáandi eins og regnið hefði þvegið þau í
gegnum gluggarúðuna.
„Hvernig getur þú talað við hann“ ? spurði hún
hægt og andlit hennar var svipbrigðalaust. Hann
sneri sér til hálfs að glugganum og sagði barns-
legri röddu: „Hann kann íslenzku,
því hann er búinn að vera svo lengi
— annarsstaðar, hann sagðist hafa
komið með fyrstu skipunum í strið-
inu. — Hann kann líka að lesa ís-
lenzku, því ég sýndi honum skóla-
bækurnar minar og hann gat lesið
í Þeim“. Hann þagnaði aftur, eins
og til að sjá hvaða áhrif orð hans
hefðu á hana. Hann sá að hún trúði
honum. Skömmu síðar fór hún fram
í eldhús og tók að leggja á borð,
kallaði síðan á hann og gaf honum
að drekka. Hann sagði henni, að
hermaðurinn hefði einnig spurt
hvað hún héti, því hann hefði oft
séð hana í glugganum. Og þegar
hún spurði hvers vegna hann kæmi
á hverjum degi og sneri við fyrir
. . . síðan tók hann myndina af móður sinni og fleygði henni lika
í vatnið.
kominn fyrir hornið á enda götunnar,
staðnæmdist síðan og horfði niður á
vellina. Þar var enginn. Þá gekk
hann niður á vellina að skurðinum,
skimaði í kringum sig og hvarf nið-
ur í skurðinn. Grasið skýldi honum,
og ilmurinn af kökunum og grasinu
fyllti vit hans. Sólin var hátt á lofti
og vatnið í skurðinum var gagnsætt.
Hann drakk kaffið og borðaði kök-
urnar, unz magi hans rúmaði ekki
meira. Umslagið með myndunum lá
við hlið hans. Hann horfði á það,
síðan gægðist hann upp fyrir skurð-
barminn og opnaði það. Brosandi
mynd móður hans blasti við honum
og önnur af honum sjálfum, — og
einnig bréf, skrifað með hendi móður
hans, sem hann gat ekki lesið.
Hann hlustaði eftir, hvort nokkur
væri í nánd, reif bréfið í smá tætlur
og fleygði því í skurðvatnið. Tætl-
urnar flutu á vatninu eins og væng-
brotnir smáfuglar, síðan tók hann
myndina af móður sinni og fleygði
henni lika í vatnið. Bros hennar af-
bakaðist, þegar vatnið hálfflaut yfir
hana og varð að undarlegri grettu.
Hann fylltist skyndilegum ótta, þreif
brúsann og stökk upp úr skurðinum
og var nærri búin að fella um konu,
sem var á gangi yfir vellina. Fyrst
hélt hann, að það væri móðir hans
orr sviti spratt fram á hörundi
hans En það var ekki hún, heldur
gömul kona, sem hann kannaðist við
og talaði stundum við móður hans í
búðinni. Hann sneri sér undan og
reyndi að gera sig torkennilegan, svo
hún þekkti hann ekki og flýtti sér
burtu. Hann fann að hún horfði á
eftir honum, og óttinn sat í hálsi
hans eins og moli, sem hann gat
hvorki gleypt né kastað upp. Gamla
konan var kannske á leiðinni heim
til móður hans og hafði þekkt hann.
ótti og hatur börðust um i sál hans.
Hann sá fyrir sér stóran stein nálægt
skurðbarminum og ímyndaði sér að
Hann vissi aldrei, hve lengi hann
gekk með ströndinni. Regnið bar
hann inn í nóttina, sem var eins og
stórt hús mcð enga glugga.
hann tæki hann upp, hlypi á eftir
gömlu konunni og kastaði honum í
hnakkann á henni — síðan myndi
hann velta henni ofan í skurðinn.
Hann þorði ekki heim. Þær mundu
sitja í eldhúsinu og horfa á hann
þegjandi, þegar hann kæmi inn og
eitthvað hræðilegt myndi gerast.
Hugsun hans var öll á reiki og rugl-
aði hann. Hann vissi varla hvar hann
var eða hver hann var. Dulin sektar-
tilfinnin" sem enn náði ekki upp á
yfirborðið byltist inn í honum, og
hann fann til velgju. Fæturnir báru
hann áfram, eins og þeir hugsuðu
sjálfir, gegnum sund og götur, unz
hann kom niður á sjó. Milljón steinar
lágu í fjörunni. Sjórinn sogaðist fram
og aftur. Hugsun hann kyrrðist smám
saman, en óttinn sat í líkama hans
eins og þung og spennt fjöður. Hvað
hafði hann gert — drukkið kaffið
sjálfur — hent myndinni i skurðinn.
Móðir hans mundi verða reið, flengja
hann og hátta hann ofan í rúm, og
augnaráð hennar myndi vera eins og
þungur og óbifanlegur steinn. Hann
yrði að segja henni allt, -— að hann
þekkti ekki hermanninn og hann gæti
ekki talað íslenzku. Nei, öskraði eitt-
hvað inn i honum svo hátt að hann
hrökk upp úr hugsunum sínum og leit
í kringum sig. Dropar féllu á hendur
hans og einn á nefið, siðan hver af
öðrum. — Það var aftur farið að
rigna. Himininn var þungbúinn og
og hafði breitt fyrir sólina — allt
hafði breytt um svip. Það var eins
og hann væri að vakna í öðrum heimi,
tíminn hafði liðið með ölduföllunum,
og það var kominn nýr tími — annar
tími. Drengurinn gekk af stað út með
fjörunni. Veruleikinn var eins og
fjarlægur draumur handan við regnið,
sem hann gekk inn i.
Hann vissi aldrei, hve lengi hann
gekk með ströndinni. Regnið bar
hann inn i nóttina, sem var eins og
stórt hús með enga glugga. Hann
heyrði mótorhjólaskellina koma til
sin úr fjarska, nær og nær, og beið
með höndina í vasanum, kreppta utan
um gegnblauta myndina af sjálfum
sér.
10
11