Veðrið - 01.04.1963, Qupperneq 15

liORGÞÓR H. JÓNSSON, veðurfrœðingur:
Veðráttan mótar manninn
1 Veðrið, 1. lieíti 1959, ritaði Björn L. fónsson læknir grein, er hann kallaði
„Ert þú veðurnæmur?" og aðra grein ritaði Björn í sama tímarit 2. hefti 1962,
cr hann nefndi „Er hitabeltisloftslag eftirsóknarvert?" J báðum greinunum
ræðir Björn áhrif veðurfarsins á heilsu og skapgerð manna og dýra. Greinar-
liöfundur vitnar í rannsóknir, sem gerðar hafa verið erlendis á þessu sviði, svo og
í það, sem skráð liefur verið hér á landi, t. d. í Islenzlium þjóðhdttum og Austan-
lórum, einnig er vitnað í reynslu lækna hérlendis. „Kafaraveiki" og þrýstingur á
líkama mannsins, gigtveiki og rakastig loftsins, kynmök og lofthiti, allt þetta og
fleira er tekið til meðferðar í greinum Björns læknis.
Samkvæmt rannsóknum, sem gerðar hafa verið í Japan og víðar, virðist loft-
hitinn hafa áhrif á frjósemi mannsins, en ekki á kynorkuna. Dýr eru baldnari,
þegar loftvog er ört fallandi, og allsterk riik virðast hníga að því, að tilfinninga-
ríkt og veðurnæmt fólk verði þunglynt, þegar loftvog fellur ört og loft er kaf-
þykkt af skýjum.
Það er ekki einungis, að veðráttan hafi áhrif á líkamlega og andlega líðan
manna, lieldur virðist hún einnig ráða líkamsbyggingunni að einhverju leyti.
í Bandaríkjunum hafa mannfræðilegar rannsóknir sýnt, að niðjar innflytjenda
frá Austur-Evrópu eru Irábrugðnir foreldrum sínum, a. m. k. livað höfuðlag
snertir. Suniir mannfræðingar halda því einnig fram, að íbúar kaldtempruðu
beltanna séu yfirleitt langnefjaðir og með þröngar nasir, af Jrví að loftið Jntrfi
að hitna svo á leið sinni til lungnanna, en íbúar hitabeltisins, svo sem negrar,
séu yfirleitt stuttnefjaðir og með víðar nasir, vegna jtess að lofthitinn er Jtar
svipaður og líkamshitinn.
Erlendis hafa fjölþættar rannsóknir verið gerðar á áhrifum veðráttu á skordýr.
Á hinni Jtekktu tilraunastöð í Rothamsted í Englandi var t. d. rannsakað sam-
bandið milli fjölgunar og fjölda skordýra í einum mánuði og veðurfars undan-
farandi mánaðar, og kom Jrá í ljós náið samband Jrar á milli. Sem dæmi um
áhrif veðursins á mannslikamann má nefna þau áhrif, sem rakastig loftsins
hefur á mannshárið. Enn sem komið er, hefur ekki fundizt annað betra efni
til þess að mæla raka loftsins en mannshár, og rannsóknir hafa sýnt, að ljóst
hár er næmara fyrir rakanum en dökkt hár. Þess vegna er ljóst hár notað í raka-
mæla. Þetta er staðreynd, sem flestar konur Jrekkja, og Jress 'vegna forðast Jrær
eins og unnt er að láta liða hár sitt í votviðrum. Áhrif veðursins á skap manna
eru einnig kunn, og má t. d. nefna, að veðurvitarnir svoneíndu voru hér áður
lyrr og eru ef til vill enn eftirsóttir í skipsrúm. Álirif veðrabrigða og fallandi
VEÐRIÐ
13